Wandelschoen met bevestigingsmogelijkheid voor schoenplaatje

Fietsschoenen en (klik)pedalen

Veel fietsers vragen zich af wat voor fietsschoenen ze moeten hebben als ze veel fietsen. Zijn klikpedalen per se nodig? Tips en adviezen van TestKees. Oók over pedalen, want fietsschoenen en pedalen kun je eigenlijk niet los van elkaar zien.

Zijn fietsschoenen echt nodig?

Dat hangt ervan af. Pedalen en schoenen kun je eigenlijk niet los van elkaar zien. Als je de kracht die je zet met je voet zo efficiënt mogelijk op de pedaalas wil brengen, moet je geen last hebben van overbodige vering in je schoenen en vervorming van de zool. En je wilt natuurlijk niet dat je voet van het pedaal schiet of dat je last krijgt van je voet omdat de pasvorm van de schoen niet goed is of omdat de zool zo slap is dat het pedaal in je voet drukt. Kortom: Je kunt natuurlijk zonder speciale fietsschoenen fietsen, maar liever geen schoenen met een slappe zool, tenzij je platformpedalen hebt om je voet te ondersteunen. Op klikpedalen kun je alleen met speciale fietsschoenen fietsen omdat alleen daar de plaatjes onder je zool zijn te schroeven. De keuze is dus eigenlijk: Klikpedalen met speciale fietsschoenen of platformpedalen met gewone schoenen.

En waarom geen gewone sportschoenen?

Sportschoenen hebben zachte, verende zolen om goed te kunnen landen en dat is juist helemaal niet fijn tijdens het fietsen.

Hoe bescherm ik mijn schoenen tegen water en kou?

Je kunt wel waterdichte fietsschoenen kopen, maar het is logischer om overschoenen te kopen. De keuze daarin is groot.

Is er verschil tussen heren- en damesschoenen?

fietsschoen
Beeld-auteur: Suzanne Brink

Een vrouwenvoet is over het algemeen wat smaller gebouwd dan een mannenvoet, maar er zit geen wereld van verschil tussen mannen- en vrouwenschoenen. Misschien dat je een grotere of juist kleinere maat moet proberen dan die je normaal draagt.

Waarom zijn fietsschoenen voor racefietsers vaak zo smal?

Gele fietsschoen
Beeld-auteur: Suzanne Brink

De schoen zit met een kliksysteem vast aan het pedaal en je wilt een spelingsvrije directe verbinding hebben tussen voet en pedaal. Een racefietsschoen mag dan niet te ruim zijn. Helaas is er maar een klein verschil tussen lekker strak en te strak. Koop je fietsschoenen dan ook vooral in een winkel met een ruime voorraad om goed te kunnen vergelijken. Racefietsschoenen hebben vaak wel een snelspansysteem om de schoenen tijdens het fietsen strakker en weer losser om de voet te trekken zodat ze zo comfortabel mogelijk zitten.
Let op: Zorg dat je tenen goed kunnen bewegen. Die gebruik je niet om kracht mee te zetten tijdens het fietsen en het is wel fijn voor de doorbloeding.

Wat is het verschil tussen racefietsschoenen en en mountainbikeschoenen?

racefietsschoen en MTB-schoen
Links fietsschoen met racefietsplaatje, rechts voor MTB. Beeld-auteur: Suzanne Brink

Ook mountainbikers rijden met een strakke schoen met stijve zool. Maar het plaatje waarmee de schoen aan het pedaal vastzit, is kleiner en zit verzonken in de zool. De zool heeft ook een profiel. Met deze schoenen loop je makkelijker een stukje dan met racefietsschoenen. Het kliksysteem (meestal SPD van Shimano) is ook ontworpen om snel en makkelijk in te klikken. N.B. De schoenen en pedalen voor mountainbikers kun je ook prima dragen op een racefiets of vakantiefiets.

Welke fietsschoenen moet je kopen als je er ook op wilt kunnen lopen?

fietswandelschoenen
Op een fietswandelschoen kun je een schoenplaatje bevestigen. Beeld-auteur: Suzanne Brink

Op echte fietsschoenen kun je vanwege de stijve zool niet goed lopen. Als compromis zijn er ook fiets/wandelschoenen. Ze hebben een iets zachtere zool en zijn net zo breed als gewone schoenen. Door die zachtere zool loop je de kans dat je bij het fietsen het kleine klikpedaal voelt, terwijl de zool weer te hard is om er echt lekker mee te wandelen. Bovendien kun je uitglijden als je met je volle gewicht op het metalen klikplaatje steunt tijdens het lopen. Omdat je er ook op moet kunnen lopen zitten ze minder strak. Dat is dus wel een uitkomst als andere fietsschoenen jou niet passen.

Wandelschoen met bevestigingsmogelijkheid voor schoenplaatje
Beeld-auteur: Suzanne Brink

Wat is het nut van klikpedalen?

Naast het grote voordeel dat je niet meer van het pedaal af kunt schieten, heeft een klikpedaal ook als voordeel dat je geen spieren aan hoeft te spannen om je voet op het pedaal te houden. Vaak wordt als eerste voordeel genoemd dat je ook aan het pedaal kunt trekken. Maar dat is alleen een klein voordeel bij een sprint, wegrijden of een korte steile helling. Als je gewoon aan het fietsen bent is, is het belangrijkste voordeel dat je niks hoeft te doen om je voet op het pedaal te houden Eventjes aan de pedalen trekken is wel fijn als je pijn krijgt door het constant duwen op de pedalen. Klikpedalen zijn helemaal belangrijk voor ligfietsers. Die trappen horizontaal, waardoor ze hun spieren zonder klikpedalen moeten aanspannen om hun voeten op de pedalen te houden.

Waar moet je op letten als je kiest voor een kliksysteem?

Schoenplaatjes
Je moet goed uitzoeken welk kliksysteem bij jou past Beeld-auteur: Suzanne Brink

Koop klikpedalen die bij je passen. Het ene kliksysteem laat meer ruimte toe om te bewegen dan het andere. Dat varieert ook met de bijpassende plaatjes. Als het kliksysteem niet goed is afgesteld, kun je blessures oplopen, vooral in de knieën. Bij sommige kliksystemen kun je de schoen helemaal niet bewegen. Als je voor het eerst een kliksysteem gebruikt, kun je het best een systeem nemen  waarbij de schoen nog een beetje kan draaien. Dan kan de voet zelf zijn goede stand zoeken. Wees ook kritisch op de plek van het klikplaatje onder de zool. Je moet goed bekijken wat voor jou prettig is. Advies: begin voorzichtig, probeer het uit en luister goed naar je lichaam.

Oefen met ‘uitklikken’

Klassiek beeld: Een stilstaande wielrenner die valt omdat hij zijn voet niet van het pedaal krijgt. Je hebt systemen waarbij je maar op één manier kunt uitklikken en systemen waarbij je op meerdere manieren kunt uitklikken. Op pedalen kun je ook instellen hoe strak je het plaatje vastklikt. Los is een goed idee als je nog niet gewend bent aan een kliksysteem. Uiteraard moet je ook leren inklikken. Maar dat is een kwestie van het plaatje op de goede plek zetten en kracht zetten.
De pedalen: Maarrrr… zoals eerder gezegd: Schoenen zijn niet het hele verhaal. Pedalen maken ook een wereld van verschil.

Groenpaarse fietsschoen

Zijn fietsschoenen handig?

Moet dat nou, zo'n speciale fietsschoen? Voor- en tegenstanders aan het woord. Lees meer

Welke pedalen zijn er eigenlijk? 

1. Hybride klikpedalen met één platformkant 

1200×849

De meeste klikpedalen voor racefietsen hebben aan één kant een kliksysteem en aan de andere kant een gewoon oppervlakte. Als je met gewone schoenen fietst, kun je de kant van het pedaal met gewoon oppervlak gebruiken, de platformkant. Je moet dan wel elke keer het pedaal goed draaien voordat je je voet er op zet. Als je als je door de week op gewone schoenen naar je werk wilt fietsen kun je het klikpedaal eenvoudig met een inzetstukje ombouwen tot een platformpedaal. Dat is een werkje van niks.

2. Platformpedalen met pinnen: speciaal voor de BMX-ers

bmx platformpedalen

BMX’ers rijden op platformpedalen met pinnetjes. Het grote oppervlak van het pedaal zorgt voor de steun en de pinnetjes voor de grip. Echte BMX schoenen lijken op skatebordschoenen, voor wie dat wat zegt. In de rubberen zool zitten kleine ronde gaatjes waar de pinnen inpassen. Je kunt ook prima lopen op BMX-schoenen. Maar op platformpedalen met pinnetjes kun je elke schoen gebruiken zolang de pinnen in het profiel van je zool passen. Domper: Je kunt wel je been open halen aan de scherpe pinnetjes.

3. Grotere, stroeve platformpedalen zonder pinnetjes 

ergotec_platformpedalen_ep-2_9_16_inch_matzwart_267642_20181227095558

Als het je erom gaat vooral grip op de pedalen te hebben en niet onverhoeds met je voet van het pedaal af te schieten, moet je kiezen voor grotere pedalen met een stroef oppervlak van rubber, kunststof of een soort schuurpapierachtig materiaal. Denk bijvoorbeeld aan de EP1 van Ergotec. Dat pedaal heeft een erg groot oppervlakte en een randje aan de binnenkant voor het makkelijk plaatsen van je schoen {deze heeft een fijn kunststof patroon, werkt bij droog weer goed, is bij regen wel wat gladder dan rubber}.  schuurpapierachtige oppervlak van slijt wel snel en loopt makkelijk vol met vuil. Je kunt ze schoonspoelen en fabrikant Ergotec verkoopt bijvoorbeeld vervangende stukjes bij hun pedalen met schuurpapier.)

4. Het standaard pedaal met rubber

Standaard platform pedaal voor stadsfiets
Standaard platform pedaal voor stadsfiets

Op de meeste fietsen zit een standaard pedaal met een stuk rubber. Daar kun je met alle soorten schoenen op fietsen. Als je een zachte zool hebt voel je wel het pedaal, wat bij langere afstanden irritant is. Het is verder een raadsel waarom het standaard pedaal niet wat groter is, want dat is comfortabeler en veiliger.

5. Pedaal met toeclips: zelf gaatjes boren

toeclips

Vóór de uitvinding van het klikpedaal zaten op racefietsen pedalen waarin de schoen in een soort mandje geschoven moest worden. Als je het riempje vast had getrokken kon je alleen loskomen door hem weer los te tikken met je hand. Erg onhandig. Maar de moderne variant van de toeclip is zo gek nog niet. Je kunt losse kunststof haken kopen die je aan het pedaal schroeft. TestKees heeft een setje getest in combinatie met gewone rubber pedalen en nette klassieke herenschoenen. Goed te doen. De haken zorgen voor net wat meer controle en grip. En je voeten staan altijd in de goede positie. De pedaal op deze manier omhoog trekken lukt niet en een ander nadeel is dat de vrijwel gewone pedalen geen gaatjes hebben voor de montage. Die moet je dus zelf boren.
Wat betreft de maat: De voorkant van de schoen moet er natuurlijk inpassen. Dus met dr martins wellicht wat lastig. Daarnaast kan de diepte ook wel een rol spelen. Je wilt met de bal van je voet op de goede plek op het pedaal duwen. Je kunt zo’n toeclip met langere bouten en vulringen wel iets naar voren plaatsen.

6. Pedalen voor V-vormige voeten

SQ lab citypedaal

SQlab verkoopt pedalen met een extra lange as van vijf of vijftien millimeter. Normaal fiets je met je enkel zo strak mogelijk langs de crank. Maar naar buiten wijzende voeten, zogenaamde V-vormige voeten, steunen dan op de buitenste rand, tenzij je de voeten onnatuurlijk draait. Met pedalen met een verlengde as kun je de voet toch goed op het pedaal zetten zonder hem geforceerd te draaien. In plaats van andere pedalen kopen, kun je overigens de as ook verlengen met ‘kneesavers’, verlengstukjes die je tussen pedaal en crank schroeft. Of andere cranks monteren waarbij de pedaal wat verder naar buiten staat.