Fiets & boot: adembenemend Yorkshire

Lammetjes die in een weiland om hun moeder heen springen. Een rotswand van kalksteen. Het gekletter van een woeste waterval. Na iedere bocht toont Yorkshire een andere kant van zichzelf. Alsof iemand zichzelf heel erg dik heeft aangekleed, maar iedere keer een laag uitdoet en er dan volslagen anders uitziet. “Wow, zo schitterend,” roept mijn fietsmaatje Jamila. “Het is echt geen moment saai.”

Voor die schoonheid moet je wat over hebben. Acteur Daniel Radcliffe liep hier tien jaar geleden dan wel rond voor filmopnames van Harry Potter, de velden zijn niet zo groen geworden door zomaar met een toverstokje te zwaaien. Het kan in noord-Engeland goed regenen. Met vier seizoenen in één dag zitten de fietstassen propvol: één paar handschoenen, twee vesten, een regenjas, zonnebrandcrème en een zonnebril.

We leggen de Yorkshire Dales Cycleway (YDCW) af. Een rondje van ruim tweehonderd kilometer door het nationale park, waar hotspots als Malham Cove en Bolton Abbey vooral Engelsen trekken. De bordjes waarschuwen voor stijgingspercentages van achttien procent, twintig soms. Serieuze kuitenbijters. Ze maken de streek razend populair bij wielrenners, maar kunnen met de e-bike ook door ons – recreatieve fietsers – worden overwonnen. Vrij eenvoudig zelfs.

Zodra je de hoofdweg af bent en het platteland inrijdt, zie je urenlang niemand. De paar keer dát er een automobilist aankomt, neemt hij voldoende afstand en wuift hij vriendelijk. Op die ene Lamborghini of Porsche na. Na een uur regen trekt het wolkendek zomaar open en glijdt een lichtbundel als een zaklamp over het landschap. Geelgroen gaat over in smaragd- en mosgroen. Een minuut later kan het zomaar andersom zijn.

Het zijn de kleurvlakken waar David Hockney zo graag mee speelt. Na vier decennia in zonnig Los Angeles besloot de schilder terug naar zijn geboortestreek te verhuizen. Juist omdat het licht altijd anders is en er iedere dag wel een mooi moment valt te pakken. Zo reed Hockney kilometers lang met een stoeltje achterin de auto rond, op zoek naar het ideale plaatje voor zijn schilderij.

Op de fiets beleef je Yorkshire alleen maar intenser. In een traag tempo trekken de velden voorbij. Subtiel, dan weer ruig. Ieder dorp is schattig. Je fietst langs stenen huizen waar je bij een snoepwinkel wordt verleid door glimmende papiertjes. Kijk, een café met open haard en een tea room. Een zwarte stoomtrein onder een brug. Het is nog knap lastig om niet overal te stoppen.

‘Nooit geweten dat het hier zó mooi is,’ zucht Karen Ridley (31), die samen met vriendin Charley Tarbuck (28) op het terras van Strid Wood Tea Rooms zit.  Het zonnetje schijnt. De twee wonen in Manchester en besloten eens deze kant van Engeland te verkennen. Samen met hun honden Nellie en Bertie. Het is amper anderhalf uur rijden voor de stedelingen, toch zijn ze nog nooit in Yorkshire geweest. ‘Maar ik denk dat we dit tripje vaker gaan maken!’

De Yorkshire Dales Cycleway (YDCW) is een rondje van 210 kilometer, dat in het dorp Skipton (of Ilkley) begint en door het nationaal park Yorkshire Dales loopt. Je komt pittige klimmetjes tegen, maar die zijn met de e-bike goed te doen. De route is bewegwijzerd, al ontbreken hier en daar bordjes. Het is verstandig om een kaart bij de hand te hebben. Op de borden staat het logo van het nationale park: een schapenkop.
www.cycle-england.co.uk
www.cyclethedales.org.uk (veel informatie, o.a. GPS-route)

Slechtvalken boven wit kalksteen
Malham Cove
Een kilometer ten noorden van het dorp Malham vind je een klif van wit kalksteen, ooit gevormd door smeltwater van gletsjers. Slechtvalken nestelen er in de zomer. Klim je naar boven, dan zie je een plateau waar een filmscène van Harry Potter and the Deathly Hallows (deel 1) is opgenomen. Voor het beste zicht op de kliffen moet je in het dorp Malham even van de fietsroute af. Ga niet naar rechts, maar blijf links aanhouden en volg de Cove Road. Bordjes wijzen de richting naar Malham Cove. Later ga je op een kruising linksaf en pak je de route weer op.

Handgemaakte kaas
Wensleydale Creamery
Hawes staat bekend om zijn kaas. Edward Chapman, een plaatselijke handelaar in levensmiddelen, opende er in 1897 de eerste melksalon. Vandaag de dag heeft Wensleydale Creamery tweehonderd mensen in dienst. De kaas wordt nog altijd met de hand gemaakt, van melk uit de regio. In het bezoekerscentrum krijg je een leuk kijkje achter de schermen én kun je tientallen kaassoorten proeven, met onder meer gember, veenbessen, abrikozen, ananas en pittige kruiden.
Gayle Lane, Hawes, tel.: +44 (0)1969 667664
www.wensleydale.co.uk

Super-picknickplek
Aysgarth Falls
Stap even af en loop een stukje naar de drievoudige waterval Aysgarth Falls, omringd door bossen. Vooral spectaculair bij nat weer, als duizenden liters water over de trappen van kalksteen stromen. Een topplek voor een picknick. Het decor zie je terug in de filmklassieker Robin Hood: Prince of Thieves.

Engels snoep
The Old Sweet Shop in Hawes
Lion’s winegums, ijs uit Kendal en Kimberly’s handgemaakte chocolaatjes, in The Old Sweet Shop vind je allerlei Engels snoep. Het winkeltje is zeker vijftig jaar oud. “Op mijn achtste kwam ik hier als jongetje al,” zegt verkoper Callum (21). “De school zit om de hoek, dus ik liep iedere dag langs. Als vaste klant kreeg ik op mijn dertiende al een deeltijdbaan aangeboden.” Zijn lievelingssnoep? “Bijna alles is lekker. Maar vooruit, als ik iets moet noemen: chocolade-caramel.”
Market Place, Hawes, tel.: +44 (0)1969 667746
www.oldsweetshophawes.co.uk

Oud klooster
Bolton Abbey
Op de oever van rivier Wharfe staat de ruïne van Bolton Abbey, een priorij (tweede huis van een klooster) waar de augustijner kanunniken tot 1539 leefden. Een fraaie plek. Met een beetje geluk staat de ijsboer met zijn karretje in het weiland. In de omgeving kun je prachtig wandelen en iets verderop heeft Strid Wood Tea Rooms heerlijke koffie en zelfgemaakte taart. Op de fietsroute zie je trouwens nog veel meer ruïnes.
www.boltonabbey.com

Van oorsprong is de Bed & Breakfast (B&B) zo Brits als fish & chips. In veel plaatsen kun je wel ergens slapen, of dat nou een cottage is met bloemengordijnen of een modern ingericht huis. Ook zijn er volop hotels met beneden vaak een restaurant of kroeg. Het ontbijt is flink uitgebreid. Een English breakfast bestaat uit eieren, spek, bloedworst en bruine bonen, maar je kunt natuurlijk ook een kommetje muesli bestellen. Omdat Yorkshire bij de Engelsen populair is als weekendbestemming, wordt reserveren aangeraden. Kampeer je met een tentje, check dan vooraf bij de camping of tenten welkom zijn.

River House B&B
Een sfeervol huis waar Ann en Alex Roe je warm verwelkomen. Mooie kamers en een knusse zithoek waar je een boekje kunt lezen.
Malham, tel.: +44 (0)1729 830315
www.riverhousemalham.co.uk

The Fountain Hotel
Voor wie ’s avonds nog een pint wil drinken. De kamers bevinden zich boven een sfeervolle kroeg met open haard. Wordt gerund door Agnus en Mandy McCarthy, en hun kinderen Kim en Henry.
Market Place, Hawes, tel.: +44 (0)1969 667206
www.fountainhawes.co.uk

Grassington House
John en Sue Rudden onthalen hun gasten graag op een ontspannen manier en kijken naar ieder detail. Hun onderkomen is wat chiquer, met kroonluchters, fluwelen gordijnen en zithoekjes bij het raam. Beneden vind je een prijswinnend restaurant waar je héérlijk (en bijzonder) kunt eten.
www.grassingtonhouse.co.uk

The Lister Arms
De traditionele Yorkshire-keuken met ingrediënten uit de streek.
Malham, tel.: +44 (0)1729 830444
www.listerarms.co.uk

White Hart Country Inn
Een restaurant met een goede naam; het zit hier stampvol. Ieder seizoen een nieuw menu, met gerechten als Yorkshire Dales Lamb en beer battered fish.
Main Street, Hawes, tel.: +44 (0)1969 667214
www.whitehartcountryinn.co.uk

The Old School Tea Room
Binnen zit je bij de oude schoolklok, buiten in een tuin met kippen, geiten en cavia’s. Zelfgemaakte taart.
Main Street, Hebden, tel.: +44 (0) 1756 753778.
www.theoldschooltearoom.com

Yorkshire Velo Tours organiseert georganiseerde fietsreizen in Yorkshire. Je fietst individueel, krijgt een huurfiets en slaapt in charmante hotels. Ook wordt er voor bagagetransport gezorgd, zodat je nauwelijks gewicht meezeult. De geleverde fietsen van het Amerikaanse merk Pedego zijn erg krachtig. Door de gashendel kun je extra kracht zetten op een heuvel. Het is wel even oppassen als je diezelfde gashendel vanuit stilstand gebruikt. Alleen een fiets huren, is ook mogelijk.
www.yorkshirevelotours.com

P&O Ferries vaart vanaf de Europoort in Rotterdam naar Hull. Het gaat om een nachtvaart, waarbij je zowel ’s avonds als ’s morgens aan boord kunt eten. Met een pint in de kroeg en live pianomuziek kom je al een beetje in de Engelse sfeer. Een hut is inbegrepen, zodat je uitgerust op je bestemming arriveert. Bij het extra voordelige ticket zijn geen maaltijden inbegrepen, bij standaard flexibel krijg je een ontbijt en bij premier (plus) ook een (goed!) avondmaal.

SOORT HUT
De hutten hebben twee tot vijf slaapplaatsen, een douche en een toilet. Er zijn ook duurdere hutten met tv, een koffiezetapparaat en waterkoker. Let er bij het boeken op of je een binnenhut krijgt (zonder raam) of een buitenhut met zeezicht. Het is fijn als je wat verder weg van de kroeg met entertainment slaapt.

HET GOEDKOOPSTE TICKET
Hoe vroeger je boekt, hoe voordeliger de reis. Net als in de luchtvaart wordt er met flexibele prijzen gewerkt. Als een afvaart minder populair is, betaal je al snel minder. Zo zijn de tickets op maandag, dinsdag en woensdag vaak voordeliger. Houd ook zeker de kortingsacties in het laagseizoen in de gaten. Google op ‘korting’ en P&O, en je komt vaak bij speciale aanbiedingen terecht. Reis je samen, dan kun je een hut delen. Daarnaast willen kortere reizen tot zeven dagen nog wel eens goedkoper zijn.

ANNULEREN
Ben je een beetje huiverig om naar Groot-Brittanië te reizen vanwege de Brexit? Normaal gesproken zijn enkel de duurdere premier-tickets gratis te wijzigen, maar dit geldt momenteel voor alle reserveringen. Mits ze vóór eind oktober zijn gemaakt, voor de periode 14 mei-31 oktober 2019.

FIETS IS GRATIS
Voor een fietsenrek achterop de auto betaal je geen extra kosten.  Reis je zonder auto, dan mogen de fietsen ook gratis mee. Ben je met zijn tweeën? Tijdens het online reserveren kies je voor ‘fiets’ en twee personen, vervolgens bel je naar de klantenservice om de tweede fiets toe te voegen.

Inchecken: Je checkt op hetzelfde moment in als de voetgangers en neemt de oprit naar het autodek.

Fietsen van/naar de haven: In Rotterdam rijd je een stuk door een industrieterrein, vanuit Hull kun je verschillende fietsroutes aan elkaar rijgen en zo in Yorkshire uitkomen. Je pakt bijvoorbeeld National Route 65 van het National Cycle Network naar de stad York en het plaatsje Newton-on-Ouse. Daarna volg je de Way of the Roses (Route 688) naar de Yorkshire Dales.

Klantenservice P&O: (010) 7145464

www.poferries.com

Fietsen mogen gratis mee in de trein, tenzij er een tarief staat aangegeven. Soms is een reservering nodig. Meestal geldt echter: vol is vol. Maak je een reservering via de website van National Rail, dan kun je zien wat de regels voor jouw treinverbinding zijn (klik op: ‘view details’). De vraag is om tien minuut van tevoren op het platform aanwezig te zijn en je bij het treinpersoneel te melden. Op bemande treinstations ligt een boekje van National Rail: ‘The National Rail Guide – Cycling by Train’.

Vanuit Hull kun je met de trein in Skipton en Ilkley komen, met een overstap in Leeds. Voor de TransPennine Express naar Leeds is een (gratis) fietsreservering nodig. Er is plek voor twee fietsen. Van Leeds naar Skipton of Ilkley kun je geen reservering maken, maar is er ook plek voor twee fietsen.

www.nationalrail.co.uk

Aire Valley Towpath – 27 kilometer (terug kan met de trein) – eenvoudig

Een fietspad over een voormalig jaagpad loopt van de bruisende stad Leeds naar de marktplaats Bingley. Je ontdekt het platteland van Yorkshire, maar ook het stedelijke gebied en een stukje van het kanaal van Leeds naar Liverpool. Je komt door het Victoriaanse dorp Saltaire en langs een klooster: Kirkstall Abbey.

York Solar Cycle – 10 kilometer (en weer terug) – eenvoudig

York is een supergezellige stad waar echt aan de fietser wordt gedacht. Fietsroute Yorks Solar Cycle begint in het zuiden van York en loopt over een oude spoorlijn. Je leert onderweg direct iets over astronomie. Iedere honderd meter staat gelijk aan 57 miljoen kilometer in de ruimte, met onderweg schaalmodellen van planeten.

Langs de kust – 35 kilometer (terug kan met de trein) – gemiddeld/zwaar

Een fietsroute die twee hotspots aan de kust met elkaar verbindt: Scarborough  en Bridlington. Je komt langs rivier Hertford, schattige dorpen en Sewerby Hall, een monumentaal Georgiaans landhuis met vijftig hectare aangelegde tuinen. In Scarborough begint ook de Cinder Track Railway Cycle Route (34 kilometer) naar Whitby. Hier zitten wel wat stukken met steentjes tussen.

Maak je liever een fietsrondje?

Die vind je (met pdf- en gpx-bestand) op: cyclethedales.org.uk/

Op meerdere plekken vind je in Engeland vlakke routes over voormalige treinsporen en jaagpaden. Denk aan de Forest Way Railway Cycling Route in Sussex (15 kilometer), Alban Way Railway Cycling Route in Hertfordshire (10 kilometer) en de Tissington Trail Railway Cycling Route in Peak District (22 kilometer)

Net als York ligt de stad Bristol vol fietspaden. In een ontspannen sfeer kun je de scheepswerven en terrasjes aan het water ontdekken. Het Bristol and Bath Railway Path loopt naar de sfeervolle stad Bath, met onderweg de rollende heuvels van Gloucestershire en Somerset. Vaak kun je terug met de trein.

Meer fietsroutes in Engeland: www.sustrans.org.uk

Trein: www.nationalrail.co.uk

www.treinreiswinkel.nl

• Yorkshire heeft ruim achtduizend kilometer aan stenen muurtjes.
• Het oudste snoepwinkeltje van de wereld staat in Pateley Bridge: The Oldest Sweet Shop in Engeland.
• Yorkshire is de filmlocatie van vele films en tv-series, waaronder Victoria, Peaky Blinders en Emmerdale.
• Yorkshire heeft meerdere grotten. Op de fietsroute Yorkshire Dales Cycleway ligt Ingleborough Caves in Clapham.