Vogelvrije Fietser, maart 2002
Kort voor zijn eindexamen sloeg de vijftienjarige Frank met zijn fiets over de kop. Het ongeval had vervelende gevolgen. Frank viel op zijn gezicht waardoor hij een gebroken jukbeen, talloze schaafwonden en een zware hersenschudding opliep. Pas na een half jaar kon hij op school de draad weer oppakken.
Hoe was het ongeluk gebeurd? Inspectie van het rijwiel leerde dat de voorvork boven het zogenaamde kroonstuk volledig was afgebroken van de balhoofdpijp. Een duidelijke fabricagefout, dachten de ouders van Frank. Omdat de schade aanzienlijk was, besloten zij de fabrikant van de fiets aansprakelijk te stellen. Zij vorderden vergoeding van de reparatiekosten, de kleding die bij het ongeval kapot was gegaan en een bedrag voor het letsel en het verloren schooljaar.
De fabrikant van Franks fiets was gevestigd buiten de Europese Gemeenschap. Gelukkig wisten zijn ouders dat je in zo’n geval ook de importeur aansprakelijk kunt stellen. Die wilde pas tot beoordeling van de zaak overgaan na een technisch onderzoek van de voorvork. Op basis van dat onderzoek wees hij de aansprakelijkheid af. De breuk was volgens hem ontstaan door een vermoeiingsscheur, het gevolg van een eerdere val of aanrijding. Er was dus geen sprake van een constructiefout.
De ouders van Frank namen hiermee geen genoegen. Zij startten een gerechtelijke procedure en vroegen om een onafhankelijk technisch onderzoek door TNO. Hun verzoek werd toegewezen. Volgens TNO kon de breuk inderdaad mogelijk zijn veroorzaakt door een vermoeiingsscheur, maar dan zou er wel sprake moeten zijn van zichtbare vervorming van de voorvork. En dát kon niet worden vastgesteld. De importeur had de voorvork inmiddels vernietigd omdat het ongeval al weer geruime tijd geleden was gebeurd.
De rechter oordeelde dat de onzekerheid die daardoor was ontstaan niet ten nadele van Frank mocht werken. Daarmee was de aansprakelijkheid van de importeur een feit. Hij hoefde echter niet alle schadeposten te vergoeden. Volgens het Burgerlijk Wetboek is een producent namelijk niet aansprakelijk voor schade aan het product zelf. Hiervoor moet de consument zich wenden tot de verkoper van het product. Bovendien moet dat binnen twee jaar na het ongeval gebeuren, anders is de vordering verjaard.
Voor Frank betekende dit dat hij de reparatiekosten niet vergoed kreeg. De schade aan zijn kleding bleef eveneens voor eigen rekening. Als het gaat om schade aan andere voorwerpen dan het product zelf, moet de producent namelijk de schade pas vergoeden als het schadebedrag hoger is dan € 500,-. Aan dat bedrag kwam Frank bij lange na niet. Wel ontving hij smartengeld en een vergoeding voor zijn verloren schooljaar.
Lijdt u zelf schade door een fabricagefout aan uw fiets, let dan op de volgende zaken. Bewaar het kapotte onderdeel zodat een technisch onderzoek mogelijk is. Let goed op welke schade u moet verhalen op de producent en welke op de verkoper van de fiets. Houd rekening met het ‘eigen risico’ als het gaat om schade aan andere voorwerpen dan uw fiets.
Tekst: August Van
Bas Weenink werd gelanceerd omdat zijn zadelpen van zijn Gazelle-fiets afbrak. Met als gevolg een gekneusde pols, kapotte knie en een kapotte broek. Na een mail aan Gazelle bood de fietsenfabrikant aan de zadelpen te vervangen en de kassabon (of een bon van de nieuw aan te schaffen broek) in te leveren bij de dealer: ‘Zonder dat wij aansprakelijkheid erkennen, zullen wij deze kosten naar redelijkheid vergoeden’. Bas Weenink vroeg advies aan August Van.
August Van antwoordt (februari 2002):
- Gazelle is niet verplicht om de vervanging van de zadelpen te vergoeden, daarvoor moet u eigenlijk naar de verkoper van de fiets;
- Gazelle is wel verplicht om uw beschadigde kleding te vervangen, voorzover de schade meer bedraagt dan 500 euro (dat is in uw geval niet waarschijnlijk);
- Gazelle is eveneens verplicht aan u smartengeld te betalen (de hoogte daarvan is afhankelijk van de aard en ernst van uw letsel; zijn de klachten na enkele weken verdwenen, dan zal het smartengeld waarop u aanspraak kunt maken niet meer bedragen dan circa 200 euro).
Mijn advies aan u is om het aanbod van Gazelle te accepteren; als zij vervelend willen doen, zou u wel eens aan het kortste eind kunnen trekken. Wel kan het geen kwaad om Gazelle te vragen om vergoeding van een gering bedrag aan smartengeld; u moet dan wel precies uitleggen waaruit uw klachten bestonden (een verklaring van de huisarts of EHBO doet in zo’n geval wonderen). Als Gazelle geen smartengeld wil vergoeden, zou ik daar echter geen halszaak van maken en het huidige aanbod accepteren.