Fietsstad 2018 Houten: ‘Vooral buitenlandse delegaties geloven hun ogen niet als ze dit zien en ervaren.’

Er staan in en rondom Houten circa 20 borden met “Houten Fietsstad 2018” erop, zo’n bord staat ook nog in de ontvangstruimte bij de collegekamer, naast het bord uit 2008. Verder hebben we de #1-status volop gebruikt in onze fietsfeestweek in juni 2019. En ‘Fietsstad’ was daarvoor al een handelsmerk maar duikt sinds het winnen van de verkiezing, binnen het gemeentehuis maar ook daarbuiten, nog vaker op.

Het allerleukste aan Fietsstad voor Houten is denk ik dat je Houten meer en meer in de bladen en op internet terugvindt. Persoonlijk vind ik het heel erg leuk om keer op keer inwoners van Houten zelf te verrassen met het bijzondere gegeven dat je tot beste Fietsstad van NL, fietsland #1 van de wereld!, bent gekozen. Terwijl de gemiddelde Houtenaar het fietsen zelf als de gewoonste zaak van de wereld beschouwt, doordat het ze met de paplepel is ingegoten.

Leuk! We zijn regelmatig benaderd door media (ook buitenlandse) om vragen te beantwoorden of aan artikelen op internet of in magazines bij te dragen. Er zijn boeken verschenen waarin Houten een eigen hoofdstuk kreeg. De Fietsstadtitel heeft ook de belangstelling voor Houten verder aangewakkerd. Het aantal excursies en werkbezoeken is gestegen. O.a. staatssecretaris Stientje van Veldhoven kwam met haar ministerie en een delegatie van TourdeForce/F10 op bezoek. Verder zijn we gevraagd om aan de jury van de Vlaamse fietsstad-/fietsgemeenteverkiezingen zitting te nemen.

Leuke vraag. Deze specifieke plek is in Houten niet een adembenemend mooie fietsbrug of iets dergelijks, maar het Imkers- en Kooikerspark (in Houten Noord) en de Vijfwal (in Houten Zuid), de primaire openbare ruimtes waar de hoofdfietspaden de hoogste status hebben en 100% autovrij zijn. Vooral buitenlandse delegaties geloven hun ogen gewoon niet als ze dit zien en ervaren. Zoals kinderen frank en vrij naar school fietsen. Geweldig gewoon, en briljant simpel. Bewondering als ze horen hoe Houten decennia geleden radicaal koos voor de fiets als hoofdvervoermiddel, met als resultaat een leefbare stad die niet wordt gedomineerd door de auto. Het OV-station annex fietstransferium, met een optimale integratie van de fiets, voor de first & last mile, met de trein en de bus is overigens een hele goede tweede.

Ons dringende advies luid: begin ten eerste met leefbaarheid, gezondheid & (verkeers)veiligheid centraal te stellen in je stedenbouwkundige visie, programma’s en ruimtelijke-ordeningsbeleid. Laat ten tweede verblijfskwaliteit prevaleren boven mobiliteit. Houd afstanden kort om verkeersbewegingen te beperken en langzaam te kunnen houden. En daarmee, dit klinkt tegenstrijdig, de mobiliteit te vergroten, de mobiliteit zit vaak zichzelf in de weg. Zorg dat verplaatsingen met de fiets gedaan kunnen worden. Zet vervolgens verkeer(skunde) op de tweede plaats en geef bij het inrichten de openbare ruimte langzaam verkeer (weer) de prioriteit boven gemotoriseerd verkeer. Gemotoriseerde voertuigen zijn voor het dagelijkse leven in de stad in beginsel eigenlijk overbodig. Zelfs de dagelijkse boodschappen kan men op de fiets doen, of lopend. Het veranderen van je stad is om te beginnen een mentaliteitskwestie. Het begint met een andere manier denken: fietsdenken!

De grootste hindernis voor Houten is om het autodenken buiten de deur te houden. Autodenken steekt ook in Houten, door invloeden van buitenaf, regelmatig de kop op. Houten is niet a priori tegen de auto, hoor, maar als het gaat om de verplaatsingen over korte afstand kiezen we consequent voor de fiets. Echter, ook in Houten komen nieuwe mensen wonen en werken die gewend zijn om alles met de auto te doen: de kinderen naar school brengen, of even een boodschap doen. Houten faciliteert het fietsen en de inwoners gaan daarin mee. Nieuwkomers laten de auto staan en gaan fietsen. Autodenken vind je echter ook terug in de gemeentebegroting: dat tonnen en miljoenen worden uitgegeven aan autoinfrastructuur, terwijl verbeteringen voor de fiets te duur worden gevonden. Een ander voorbeeld van autodenken: dat kosten worden toegerekend aan de fiets i.p.v. aan de auto, bijv. bij een fietsbrug over de rondweg. De auto maakt zo’n brug duur, niet de fiets! Het is de auto die de stad op kosten jaagt, en daar is zelfs in Houten veel terrein in (terug) te winnen.

Houten is zeker niet achterover gaan leunen. Maar Houten heeft het luxeprobleem dat de lat ook niet veel hoger kan. Dat wil zeggen: in de stad, dus binnen de Rondweg. We hebben hier nul komma nul fietsdoden. Bestaande, oudere straten worden wel getransformeerd tot fietsstraten, en het onderhoud van de fietspaden kan beter. Buiten de rondweg worden wel de nodige vorderingen gemaakt met de ontwikkeling van regionale fietsverbindingen. Als fietsstadwinnaar zijn we zeker geen one hit wonder (eendagsvlieg): ons fietsbeleid onveranderd robuust is gebleven.

Oef, daar zijn wij eerlijk gezegd helemaal niet mee bezig. Het winnen van de fietsstad-titel maakt ons natuurlijk apetrots, zoals wethouder Kees van Dalen pleegt te zeggen, maar we zien het meer als de kroon op vijf decennia hard werken. Met weloverwogen ontwerpkeuzes die het fundament hebben gelegd voor het succes van vandaag. En dan hard werken om die ambitie en kwaliteiten hoog te houden.

Wij gunnen het andere gemeenten van harte om de titel te winnen. Om een goede fietsstad te worden, ten faveure van alle inwoners, van jong tot oud. Wij vinden het heel belangrijk dat fietsen in de breedte in NL en daarbuiten verder wordt ontwikkeld en willen andere gemeenten daar serieus in ondersteunen. Wij staan open om onze filosofie, kennis en ervaring te delen. Collega-steden zijn welkom in Houten om inspiratie op te doen en te proeven van hun eigen, mogelijke toekomst. Wij hopen daarmee een bijdrage te leveren aan het mens- en fietsvriendelijker maken van andere steden!

Puur persoonlijk, dus als fietsambassadeur, lijkt het mij heel erg leuk als Houten in 2028, dus 10 jaar na dato, weer eens de hoogste titel wint.