Het is weer wintertijd. Een periode waar meer in het donker wordt gefietst. De campagne ‘AAN in het donker’ benadrukt het belang van goede fietsverlichting.

Uit onderzoek naar het belang van goede fietsverlichting blijkt dat de kans op een ongeval bij fietsen in het donker groter is dan bij licht. Eén op de vijf fietsers in ons land heeft dit zelf meegemaakt. Van de ondervraagden heeft 5% in het donker een fietsongeluk gehad. 15% is tijdens het fietsen in het donker bijna aangereden, gemiddeld zo’n twee keer. Om ongelukken te voorkomen is goede fietsverlichting van groot belang.

Fietsverlichting en wettelijke verplichtingen

Fietsverlichting is nodig om in het donker, bij schemer en slecht zicht door regen of mist veilig te kunnen fietsen. Dan moeten fietsers hun fietslamp aanzetten. In Nederland zijn er wettelijke verplichtingen voor fietsverlichting. Artikel 40 van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV) bepaalt dat een fiets in het donker moet zijn uitgerust met wit of geel licht aan de voorkant en rood licht aan de achterkant. Bovendien moeten de verlichting en de reflectoren voldoen aan bepaalde technische eisen. Die staan in artikel 35 van het Besluit Verkeersregels en Tekens 1990 (BVR).

Gevolgen van geen of slechte fietsverlichting

Overtredingen van de wettelijke verplichtingen kan leiden tot een boete van ongeveer € 60,-. Daarnaast kan fietsen zonder licht ook ernstige gevolgen hebben wanneer er een ongeluk plaatsvindt. Als een fietser die bij een ongeval betrokken is niet aan de verlichtingsvereisten voldoet, kan dit invloed hebben op de aansprakelijkheid en letselschadeclaims.

Letselschade en aansprakelijkheid bij fietsongevallen

Wanneer een fietsongeval met letselschade plaatsvindt is de vraag: wie kan er aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade? Aansprakelijkheid vaststellen kan lastig zijn en is afhankelijk van verschillende factoren. Zoals de omstandigheden van het ongeval, de betrokken partijen en de vraag of de fietsverlichting correct was aangebracht en functioneerde op het moment van het ongeval.

Geen of slechte verlichting heeft gevolgen voor aansprakelijkheid

Als een fietser betrokken is bij een ongeval en niet aan de wettelijke verplichtingen voor
fietsverlichting heeft voldaan, heeft dit invloed op de aansprakelijkheid. Vaak kan de fietser gedeeltelijk of volledig aansprakelijk worden gesteld voor het ongeval, zelfs als de andere partij ook fouten heeft gemaakt. Als er bij het ongeval een ander voertuig betrokken is, zoals een motor of auto, ligt de aansprakelijkheid lastiger. De schuldvraag bepaalt wie verantwoordelijk is voor de letselschade. Hierbij is artikel 185 Wegenverkeerswet (WVW) van belang. Dit artikel regelt de bescherming van de ‘zwakke verkeersdeelnemers’, zoals fietsers, bij een aanrijding met ‘sterke verkeersdeelnemers’, zoals een auto. De eigenaar van het motorrijtuig kan een beroep doen op ‘eigen schuld’ van de fietser, als deze geen fietsverlichting heeft en het ongeval hierdoor (mede) aan de fietser te wijten is. Als er sprake is van eigen schuld bij de zwakke verkeersdeelnemer,
krijgt deze tenminste 50% van zijn/haar schade vergoed. Hierbij moet wel kunnen worden
uitgesloten dat het verkeersgedrag van de fietser opzettelijk was.

Letselschadeclaims bij fietsongeval

Een fietser die letselschade oploopt als gevolg van een ongeval, kan een letselschadeclaim indienen om vergoeding te vragen voor medische kosten, verloren inkomen en andere schade. Bij een letselschadeclaim worden de omstandigheden van het ongeval grondig onderzocht om de aansprakelijkheid vast te stellen. Vaak is het ingewikkeld de toedracht van het gebeurde aan te tonen. Het is daarom ook belangrijk om bewijs te verzamelen. Getuigenverklaringen, foto’s en filmpjes kunnen van belang zijn. Als er discussie is over het gebeurde dan is het verstandig de politie in te schakelen om uitsluitsel te krijgen over de toedracht van het ongeval.

Belang fietsverlichting

Samengevat: fietsverlichting is niet alleen verplicht, maar ook van vitaal belang voor de
veiligheid van fietsers. Het niet naleven van wettelijke vereisten voor fietsverlichting levert naast de kans op boetes ook moeilijkheden bij letselschadeclaims op. Veiligheid op de weg begint bij het naleven van de verkeersregels, waaronder de regels voor fietsverlichting.