De fiets speelt een marginale rol in de landelijke verkiezingen. Toch hebben de meeste partijen er wel iets over te melden. Op welke partij kun je als fietser het beste stemmen?
Het kabinet Balkenende heeft in zijn korte regeerperiode de fietsaftrek om zeep geholpen. Verder bekritiseerde de oppositie tijdens de begrotingsbehandeling de bezuinigingen op verkeersveiligheid. Nieuwe verkiezingen bieden dus ook weer nieuwe kansen. Over het verkiezingsprogramma van de VVD kunnen we kort zijn: het is de enige partij die de fiets in het hele programma niet noemt.
Gratis openbaar vervoer
Nieuw is het pleidooi voor gratis openbaar vervoer, dat mede door de Leefbaarheidspartijen in Eindhoven, Utrecht en Dordrecht is aangezwengeld. D66, SP en GroenLinks willen ‘proeven met gratis busvervoer’ stimuleren’. De PvdA liet bij de begrotingsbehandeling in oktober al weten experimenten met gratis openbaar vervoer graag een handje te helpen.
De Fietsersbond is helemaal niet blij met deze nieuwe rage. Het Belgische Hasselt wordt vaak als voorbeeld genoemd. Met veel subsidie rijden daar gratis bussen rond. Het aantal busgebruikers verachtvoudigde, maar – saillant detail – slechts zestien procent van die busgebruikers pakte vroeger de auto. De rest ging dus voorheen op de fiets of bleef gewoon thuis. Bovendien kost gratis openbaar vervoer veel geld. Betere fietsvoorzieningen zijn volgens de Fietsersbond een veel goedkopere manier om mensen uit de auto te lokken.
Kwartje van Kok
D66 en Christenunie wijzen op het belang van de fiets voor de korte afstanden. De PvdA, VVD, D66, Christenunie, GroenLinks en SP noemen kilometerheffing voor het autoverkeer in hun programma. Daartegenover staan CDA en LPF die elke kostendoorrekening in de hoek van ‘autootje pesten’ zetten. De VVD sluit zich daar graag bij aan. Het kabinet Balkenende wilde zich populair maken door het kwartje van Kok terug te geven aan de automobilist. Het CDA komt daar alweer op terug en wil dat geld nu in een infrastructuurfonds stoppen voor meer snelwegen en eventueel openbaar vervoer. Op zich hebben fietsers niet zo heel veel last van snelwegen, zolang het autoverkeer op de snelweg blijft. Maar waar de asfalt-aanhangers minder over spreken, is dat die auto’s ook ergens de stad in moeten en daar overlast bezorgen, vooral aan fietsers. Hinder van auto’s is de grootste ergernis van fietsers, blijkt uit het onderzoek van de Fietsbalans van de Fietsersbond.
Tegen deze achtergrond verbleken de mooie passages in het verkiezingsprogramma van het CDA over ‘autoluwe wijken’ en ‘goede fietsverbindingen’. Ook andere partijen (PvdA, CDA, D66) noemen ‘aanleg van vrijliggende fietspaden’ en ‘aandacht voor stallingen’ in het programma. Vrij loze kreten omdat de fietspaden volledig de verantwoordelijkheid zijn van gemeenten en provincies. Alleen GroenLinks meent het serieus: zij heeft 200 miljoen euro voor 1000 km fietspad gereserveerd en wil deze langeafstandsfietspaden de verantwoordelijkheid van de landelijke overheid maken.
GroenLinks en SP hebben traditiegetrouw de meest uitgebreide passages over fietsbeleid, met de meest vergaande ideeën om de overlast van het autoverkeer te beperken. Zo vindt de SP dat rond scholen een autovrije of autoluwe zone moet komen waar maximaal 30 km/uur gereden mag worden. Verder wil ze vrachtverkeer uit woonwijken weren. GroenLinks wil dat alle externe kosten van de mobiliteit in de prijs van de mobiliteit doorberekend worden en pleit voor een landelijke parkeerwet om concurrentie tussen steden te voorkomen.
Fietsdiefstal
Meer veiligheid op straat, dat wil iedere partij. Bij CDA staan 10.000 extra agenten op straat hoog op hun wensenlijst, maar over de aanpak van fietsdiefstal door deze agenten rept ze niet, evenmin als de VVD en LPF. De PvdA wil ook meer toezicht op straat en noemt de bouw van extra stallingen als manier om fietsdiefstal aan te pakken. D66 wil ‘harde aanpak’ van fietsdiefstal, maar zegt er niet bij hoe. Alleen de Christenunie zegt dat de politie veel meer moet doen aan fietsdiefstal en wil – evenals de SP – de antidiefstalchip stimuleren. Toch gaat van de meeste passages weinig inspiratie uit. De aanpak van fietsdiefstal zit al jaren in het slop. Demissionair minister Remkes kon zelfs geen tijd vrijmaken om de e-mails van de Fietsersbond-actie ‘Minister, mijn fiets is gestolen’ in ontvangst te nemen. Een gouden kans dus, voor politieke partijen om vlak voor de verkiezingen zich nog populair te maken onder fietsers.
Anne van Voorthuizen
Vogelvrije Fietser, januari 2003
Categorieën