Winterswijk – integrale aanpak fietsdiefstal

Samenvatting

De gemeente Winterswijk, het politieteam Winterswijk, de erkende fietsenhandelaren, woningcorporatie De Woonplaats en de Fietsersbond willen samen de fietsdiefstallen en de heling van fietsen in Winterswijk terugdringen. Daartoe werd vorig jaar een gemeenschappelijk project opgezet met een looptijd van een half jaar. De resultaten waren positief: zo was na afloop van het project het aantal fietsdiefstallen met 50 % teruggedrongen.

Doelen

Algemeen:

  • het terugdringen van diefstal en heling van fietsen in de gemeente Winterswijk door middel van een gemeenschappelijke integrale aanpak

Subdoelstellingen:

  • het beïnvloeden van de houding en het gedrag van fietsers op het gebied van het veilig op slot zetten en registreren van hun fiets
  • het verhogen van het aangiftepercentage van fietsdiefstal
  • het standaardiseren van de aanpak en afhandeling van fietsdiefstal en heling
  • het verhogen van het percentage opgespoorde en terugbezorgde fietsen
  • het doorbreken van de keten van niet geregistreerde fietsen
  • het doorbreken van de keten van diefstal en heling

Betrokken partijen

  • politie
  • gemeente Winterswijk (veiligheidscoördinator, afdelingen: handhaving, automatisering, verkeer, gemeentewerken)
  • plaatselijke fietsenhandelaren
  • justitie
  • woningcorporatie De Woonplaats
  • Fietsersbond
  • uitgaansgelegenheden
  • scholen voor voortgezet onderwijs

Aanleiding

Uit onderzoek is gebleken dat de afgelopen vier jaar het aantal aangiften van fietsdiefstal in de gemeente Winterswijk (29.000 inwoners) op hetzelfde niveau van gemiddeld 300 per jaar is gebleven, terwijl het aantal diefstallen van met name duurdere fietsen sterk toenam. Daarmee is fietsdiefstal de meest voorkomende vorm van criminaliteit, wat zeker bijdraagt aan het onveiligheidsgevoel van de Winterswijkse burgers. Als gevolg van het risico op diefstal wordt fietsen ook nog eens minder aantrekkelijk en dat heeft een negatieve invloed op het gemeentelijk verkeers- en vervoersbeleid.

Plek in de keten

  • gebiedsgerichte aanpak
  • registratie en beleidsinformatie
  • parkeren en vastzetten
  • controle en toezicht
  • handhaving
  • terugbezorging
  • communicatie

Opzet en uitvoering

Uit het vooronderzoek werd duidelijk dat het terugdringen van fietsdiefstal en heling niet alleen een taak voor de politie is. Gezien het maatschappelijk karakter van het probleem is het noodzakelijk om samenwerking met partners te zoeken, waarbij deze partners de taken uitvoeren waarvoor ze in het leven zijn geroepen en waar ze goed in zijn. Daarbij is het grootste risico dat er onvoldoende wordt gecommuniceerd en dat de partners moeilijk aanspreekbaar zijn op taken en verantwoordelijkheden. Het is dan ook heel belangrijk voor de projectleider om de communicatie voortdurend in het oog te houden.Het samenwerkingsproject liep van 1 april 2004 tot 1 oktober 2004. Hieronder een overzicht van de samenwerkingspartners en hun taken.

Politie:

  • informatie overdragen over de gevolgen van fietsdiefstal en over het voorkomen ervan; via de lokale media informatie geven over de resultaten van het project; verspreiding van folders en fietsregistratiekaartjes
  • het aanschaffen van een handcomputer met extra geheugenkaartjes t.b.v. controle op gestolen fietsen en het wekelijks updaten van de handcomputer
  • het houden van toezicht bij het station, opvallend en onopvallend
  • het gericht instellen van onderzoek bij aangifte van fietsdiefstal
  • het gericht instellen van onderzoek en het opmaken van proces-verbaal tegen elke verdachte van fietsdiefstal dan wel heling
  • een maandelijkse controle van de opkopersregisters van fietsenhandelaren
  • gedurende de zomermaanden verhoogd toezicht bij recreatieplas Het Hilgelo
  • het in de avonduren plaatsen van lege surveillanceauto’s bij plekken met een hoog diefstalrisico
  • het verlenen van assistentie bij fietscontroles in de Duitse buurgemeente Vreden
  • aanpak en opsporing van veelplegers

Gemeente:

  • het wekelijks registeren en graveren van fietsen
  • het toevoegen van een link op de gemeentelijke website naar informatie en tips over veilig stallen, fietsregistratie etc.
  • het sturen van een informatiebrief over fietsdiefstalpreventie naar alle huisadressen in de gemeente
  • ? het toevoegen van een artikel in de A.P.V. met de verplichting om fietsen op slot te zetten
  • het afvoeren van fietswrakken
  • het plaatsen van fietsenrekken op risicolocaties
  • het aanschaffen van graveerapparatuur
  • het met een handcomputer controleren van fietsen door stadstoezichthouders
  • het maken van fietsregistratiekaartjes in bankpasformaat
  • het maandelijks rapporteren over gevoerde acties en behaalde resultaten

Fietseandelaren:

  • het graveren van zowel nieuwe als tweedehands fietsen
  • het bijhouden van een opkopersregister
  • het verkopen van goedgekeurde sloten
  • geen fietsen opkopen zonder slot en sleutel
  • geen fietsen opkopen met braakschade aan het achterspatbord
  • geen fietssloten openslijpen
  • het aan klanten verstrekken van een folder met informatie over diefstalpreventie

Justitie:

  • het meedenken in het project
  • het opleggen van straffen

Woningcorporatie De Woonplaats:

  • het aanleggen van veilige en deugdelijke stallingen bij bestaande locaties en nieuwbouwprojecten

Fietsersbond:

  • het leveren van flyers met tips over het beveiligen van fietsen en het kopen van een eerlijke fiets

Uitgaansgelegenheden:

  • het zorgdragen voor voldoende stallingsmogelijkheden
  • het houden van toezicht nabij stallingen

Scholen:

  • assistentie bij het registeren en graveren van de fietsen van leerlingen

Doelgroep

  • alle Winterwijkse fietsers
  • alle helers en stelers

Relevante wet- en regelgeving

  • Wetboek van Strafrecht: artikelen over diefstal, opzet- en schuldheling en verduistering

Kosten

  • aanschaf graveerapparaat, beschermfolie, handcomputer, registratiekaarten etc.: ca. 2500 euro
  • tijdsplanning: gemeente ca. 200 uur, politie ca. 500 uur

Resultaten

Gedurende het halfjaar waarin het project liep:

  • 12 personen werden op heterdaad betrapt bij het stelen van een fiets
  • 44 personen reden rond op een gestolen fiets
  • 64 personen hebben zich moeten verantwoorden voor justitie
  • er werden 700 fietsen gegraveerd
  • fietsenhandelaren graveren weer
  • in totaal werden 70 gestolen fietsen opgespoord
  • aan het eind van het project was het aantal fietsdiefstallen afgenomen met 50 %
  • een toegenomen kennis t.a.v. gestolen fietsen bij collega-politiemensen
  • veel tevreden burgers
  • veel belangstelling voor dit project van andere politieteams
  • gemeente en De Woonplaats plaatsten nieuwe stallingen
  • 140 fietswrakken werden afgevoerd

Succesfactoren

  • veel partners die voor hetzelfde doel gaan
  • door tal van publicaties en controles is het onderwerp fietsdiefstal op de agenda gekomen van de burgers en praten ze erover
  • het aantal aangehouden helers en stelers werd iedere drie weken in de plaatselijke pers gepubliceerd
  • door de aanhouding van veelplegers, die vervolgens voor langere tijd worden opgesloten, beperk je het aantal fietsdiefstallen
  • door de kennis t.a.v. van het herkennen van gestolen fietsen bij collega’s te verhogen en ze te motiveren spoor je veel meer gestolen fietsen op

Valkuilen en knelpunten

  • Veel opsporen betekent veel onderzoek en veel administratieve afhandeling

Gouden tips

  • overleg in de voorbereidingsfase met alle partners tegelijk
  • maak iemand verantwoordelijk voor de fietsdiefstallen in de gemeente
  • (voor de politie) kijk anders naar een fiets, neem nauwkeurig een aangifte op en stel een onderzoek in

Meer informatie is te verkrijgen bij:

 Organisatie:  Regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek, team Winterswijk
 Naam:   Albert de Graaf
 Functie:  wijkagent centrum Winterswijk
 Adres:  Dingstraat 38, 7101 GX  Winterswijk
 Telefoonnummer:  0900-8844
 E-mail:   [email protected]