Hoe stel je de gemeente aansprakelijk voor een ongeval?

Een gat in de weg of een losliggende tegel en je kunt lelijk terechtkomen. In sommige gevallen kun je de gemeente of andere wegbeheerder aansprakelijk stellen. Volg daarvoor dit stappenplan:

1. Verzamel bewijsmateriaal

Verzamel zo snel mogelijk na het ongeval zoveel mogelijk bewijsmateriaal. Noteer namen en adressen van getuigen. Maak foto’s van de situatie. Vraag in de buurt of in je eigen kennissenkring na of men soortgelijke ongevallen kent. Je kunt hiervoor ook de lokale afdeling van de Fietsersbond benaderen.

2. Bepaal de wegbeheerder

De meeste wegen zijn in beheer bij de gemeente, maar het kan ook zijn dat de provincie, het rijk of een waterschap de verantwoordelijke wegbeheerder is. Op deze kaart van Rijkswaterstaat vind je alle wegbeheerders.

3. Stel de wegbeheerder aansprakelijk

Stel de verantwoordelijke wegbeheerder in een brief aansprakelijk voor de schade en bewaar een kopie voor jezelf. Houd de brief zakelijk. Enkele aandachtspunten voor de brief:

• Vermeld nauwkeurig de plaats en het tijdstip van het ongeval.

• Verwijs naar de aansprakelijkheid van de wegbeheerder (volgens artikel 6:174 van het Burgerlijk Wetboek).

• Toon zo goed mogelijk aan dat de weg niet voldoet aan de eisen die men hier normaal gesproken aan stelt (gebrekkige toestand). Ondersteun dit indien mogelijk met foto’s of exacte gegevens.

• Toon zo goed mogelijk aan dat de geleden schade een gevolg is van de gebrekkige toestand van de weg. Getuigen en ervaringen van anderen kunnen je betoog ondersteunen.

• Onderbouw de hoogte van het schadebedrag zo goed mogelijk en voeg kopieën van nota’s toe. Materiële schade is het gemakkelijkst te verhalen. Je moet daarbij onder meer denken aan reparatiekosten van de fiets, vervanging van kapotte kleding, kosten van huur van een alternatief vervoermiddel, medische kosten die niet door de ziektekostenverzekeraar vergoed worden en misschien gederfde inkomsten.
• Vergeet niet je adres, telefoonnummer en banknummer te vermelden.
• Als je letsel hebt opgelopen, kun je daarnaast ook aanspraak maken op vergoeding van smartengeld. Dit is een vergoeding voor de pijn die je hebt geleden en voor alles wat moeilijk in geld is uit te drukken. De hoogte van het smartengeld wordt bepaald aan de hand van uitspraken van rechters in zaken met soortgelijk letsel. Bij ernstige letselschade adviseren wij een advocaat in de arm te nemen. Het is overigens alleen mogelijk om schade te verhalen die je niet van je eigen verzekeringen (bijvoorbeeld je ziektekostenverzekering of een ongevallenverzekering) vergoed krijgt. Jouw eigen verzekeraars kunnen zelf ook weer procedures starten om hun kosten te verhalen, maar dat gaat te ver om hier te behandelen. Maak tot slot een voorbehoud voor de schade die later nog kan blijken.

4. Hou vol

Vaak keert de wegbeheerder het schadebedrag zonder verdere discussie uit. Mocht dit niet gebeuren stuur dan nogmaals een brief, maar vermeld hierbij dat je bezwaar maakt en serieus overweegt juridische stappen te ondernemen. Het kan ook helpen om de betrokken ambtenaar op te bellen en te vragen om een toelichting op de afwijzing van de gemeente. Het brengt iets menselijks in de anonieme briefwisseling. Stel je wel redelijk op.
Het is overigens ook mogelijk dat de verzekeringsmaatschappij van de gemeente de zaak rechtstreeks met je afhandelt.

5. Naar de rechter?

Wanneer de wegbeheerder nu nog niet overgaat tot een schadevergoeding, moet je overwegen of je werkelijk naar de rechter stapt. De volgende zaken spelen in die afweging een rol:

• De hoogte van het schadebedrag. Wanneer het schadebedrag relatief laag is (minder dan 225 euro), zijn de kansen dat je er financieel wijzer van wordt gering. Soms krijg je de indruk dat een verzekeraar of gemeente hier misbruik van maakt en een lage schadeclaim niet serieus neemt omdat de kans op een rechtszaak gering is. Eventueel kun je een klacht tegen de handelswijze van de verzekeraar indienen bij klachteninstituut Kifid.
• De mate waarin overtuigend aangetoond kan worden dat er sprake is van een gebrekkige toestand en dat de schade hier een direct gevolg van is.
• De eventuele kosten van een rechtszaak.

Als je naar de rechter stapt moet je een paar honderd euro dagvaardingskosten en griffierechten betalen. Als het schadebedrag meer dan 5000 euro bedraagt, is het verplicht om een advocaat in te schakelen. Roep je de hulp van een advocaat in, dan moet je rekening houden met het honorarium. Wanneer je inkomen en vermogen lager is dan een bepaald bedrag, kun je in aanmerking komen voor gefinancierde rechtsbijstand. Dat wil zeggen dat je slechts een deel van de advocaatkosten betaalt: “de eigen bijdrage”.
Wanneer je de zaak wint kun je de bovengenoemde kosten (deels) op de gemeente verhalen. Maar als je verliest, draai jij op voor zowel de door jouw gemaakte kosten als voor (een deel van de) kosten van de gemeente.
Het is kortom niet eenvoudig om te bepalen of de stap naar de rechter loont. Informeer daarom eerst bij een advocaat of Het Juridisch Loket over de kansen. Het eerste half uur is gratis. Wanneer je besluit om werkelijk naar de rechter te stappen, laat je dan bijstaan door een advocaat.

Het is natuurlijk erg frustrerend als je tot de conclusie komt dat het beter is om af te zien van een rechtszaak. Je kan dan proberen om nog wat genoegdoening te krijgen via de publieke opinie. Informeer de plaatselijke (huis-aan-huis-) krant over de gevaarlijke situatie en de onredelijke opstelling van de gemeente. Benader eventueel bevriende raadsleden.

6. Informeer ons (en anderen)

Wij willen natuurlijk graag weten of deze site nuttig is geweest. Daarnaast willen we graag op de hoogte blijven van de afloop van schadevergoedingszaken. We stellen het daarom zeer op prijs als je ons hierover informeert. Stuur een kopietje van de correspondentie en eventuele tips naar [email protected], onder vermelding van Fiets en Recht.