Fietsen over oude spoorlijnen

De Vennbahn is een echte klassieker. De voormalige spoorlijn vormde de slagader tussen de kolengebieden rond Aken en de smelterijen in Lotharingen en Luxemburg. Meer dan een eeuw lang vervoerden de treinen hier kolen en ijzererts. De fietsroute van 125 kilometer klimt van Aken geleidelijk naar de Hoge Venen en zakt via de Ourvallei naar Troisvierges in het noorden van Luxemburg. Je rijdt langs achtergelaten wagons, seininrichtingen en verlaten stationnetjes, soms met tentoonstellingen. Ook vang je hier en daar spannende smokkelverhalen op.
Grensoverschrijdend: Keizer Willem I zorgde in 1882 voor de aanleg van de spoorlijn. Tot in de jaren twintig was de Vennbahn een groot succes, maar daarna verloor hij langzaam zijn betekenis. Invoerrechten belemmerden het goederenverkeer tussen Duitsland en België. Daarnaast was het traject niet geschikt voor hogere snelheden. In Wallonië werden fietsroutes op oude spoorbeddingen steeds populairder, en zo begon in 2006 de aanleg van een grensoverschrijdende fietsroute. Het totale investeringsbedrag bedroeg ruim 14,5 miljoen euro. vennbahn.eu/nl

In het wijngebied van Entre-Deux-Mers ligt een oude spoorbaan waarover de wijnmakers hun druiven lange tijd vervoerden. Het fietspad dat hier nu ligt, is vernoemd naar de lokale held Roger Lapébie: winnaar van de Tour de France in 1937. In Station Vélo de Créon hangen oude foto’s en staan de bekers. Het zijn niet langer de treinpassagiers, maar de fietsers die in dit gebouwtje ‒ het eerste fietsstation van Frankrijk ‒ worden verwend. Er is zelfs een ‘coconruimte’, waar je je met een kop koffie en stapel routekaarten kunt afzonderen.
Monstertjes: De route van 47 kilometer ligt op de Tour de Gironde à Vélo, een rondje van 480 kilometer. Het startpunt ligt zo’n tien kilometer van het centrum van Bordeaux vandaan, goed bereikbaar via fietspaden. In sommige treinstations vind je cafés. Je fietst door prachtige bossen, velden met fruitbomen en wijngaarden. Ga vooral even de route af voor Abbeye de La Sauve-Majeure, Unesco-werelderfgoed. In de verweerde muren van het klooster kun je Bijbelse verhalen, monstertjes en symbolen ontwaren. nl.francevelotourisme.com/fietsroute/tour-de-gironde-fietsroute

Ojos Negros is Spanjes langste via verde. Omdat het fietspad min of meer parallel loopt aan het (nieuwe) treinspoor, kun je hem oppikken waar je maar wilt. De route loopt van het kale hoogland van Teruel via de groene vallei van Palencia richting de stad Valencia, aan de kust. Het erts legde hetzelfde traject af, vanaf de ijzermijnen naar de haven. Je fietst door een spectaculair landschap, met rotsen van rood zandsteen en ravijnen. Aan de bomen groeien sinaasappels, mandarijnen, amandelen, druiven en kaki. Eet tapas in het dorp Caudiel, en ga pootjebaden bij de waterval El Salto de la Novia.
Iep uit 1636: De route van 160 kilometer is het makkelijkst als je hem vanuit het binnenland naar de kust fietst. Het beginpunt ligt vlak bij het station Santa Eulalia del Campo en het eindpunt bij het station Algímia-Ciudad, vanwaar het 28 kilometer fietsen is naar Vía Xurra, een via verde van Puçol naar Valencia (vijftien kilometer lang). Navajas is een van de oude plaatsen waarvoor het zeker de moeite waard is de route even te verlaten. Hier staat een metershoge iep, in 1636 geplant om de moren en christenen te verenigen. Met een metalen balk wordt de bejaarde boom staande gehouden. viasverdes.com

De Lijnen 38 en 39 behoren tot de oudste RAVeL’s. Ze verbinden het Drielandenpunt in Vaals met de stad Luik. Onderweg ontdek je het Land van Herve, met zijn weilanden, boomgaarden en streekproducten. Proef de bekende Hervekaas, cider- en abdijbieren en Luikse gehaktballen. Stap even af in Clermont-sur-Berwinne, een van de mooiste dorpjes van Wallonië, en bewandel de beklinkerde straatjes. De littekens van de Duitse invasie in mei 1940 zijn op meerdere plekken zichtbaar, zoals op het Fort van Battice. Luik onderging als industriestad een flinke transformatie, maar beschikt nog steeds over erfstukken uit het industriële verleden.
Groene long: De route van vijftig kilometer is een parel voor de RAVeL’s. De lokale bevolking moedigde de overheid jarenlang aan om de infrastructuur te verbeteren. Eind april 2021 werd het grind vervangen door asfalt. Je passeert een hoop gerestaureerde stationnetjes, die zijn omgevormd tot brasserie, restaurant, feestzaal, bakkerij of theesalon. In het oude station van Hombourg bevindt zich een spoorwegmuseum. Lijn 38 is een groene long voor de inwoners van de Luikse agglomeratie. De route wordt volop gebruikt voor woon-werkverkeer, en om naar school te gaan. ravel.wallonie.be Zie ook: fietsersbond.nl/onderweg/fietsroutes/ravel-lui-fietsen-in-wallonie

De Great Western Greenway is een spectaculaire route van 44 kilometer, van Westport naar Achill Island (het grootste eiland van Ierland), aan de westkust. Al snel verschijnen de imposante bergen van graafschap Mayo in de verte. Moerassen en meren vormen een desolaat landschap, met alleen schapen als passanten. Tussendoor kun je je even opwarmen in een knusse kroeg in de dorpen en stadjes. Newport ligt fraai aan de rivier, terwijl je vanuit Mulranny een fantastisch uitzicht hebt over de zee, met zijn talloze eilandjes.
Turf: De route gaat over een voormalige spoorlijn, die de eerste secretaris van Ierland in 1890 liet aanleggen om het achtergestelde gebied een boost te geven. Het toerisme, de handel en het postsysteem verbeterden. Voortaan kon er meer turf van Achill Island naar Dublin, ook werden eieren en vis vervoerd. Combineer de route vooral met een fietstocht over Achill Island. Ierland is vanaf Cherbourg (Frankrijk) met de veerboot bereikbaar. greenway.ie

Liever een andere route? Toon Loonen verzamelt fietsroutes over oude spoorlijnen op zijn site fietsenoveroudespoorlijnen.nl Daarop vind je ook fraaie routes in Nederland, zoals het Baronnenpad (Gelderland) en het Halvezolenpad (Brabant).