Verkeersveiligheid

De veiligheid van fietsers vraagt stevige keuzes

Minister van Nieuwenhuizen streeft naar nul verkeersdoden. Een nobel en begrijpelijk streven. Als de minister het aantal fietsverkeersdoden echter werkelijk stevig naar beneden wil krijgen, dan zijn fundamentele keuzes en forse investeringen onvermijdbaar, vindt Fietsersbond-directeur Saskia Kluit.

Verkeersdrukte in Amsterdam
Beeld-auteur: Berlinda van Dam/HH

Vroeger reed iedereen op opa- en omafietsen. Die tijd is echt voorbij. De fietsindustrie is een van de meest innovatieve in ons land en de Nederlandse fietsfamilie is als gevolg hiervan inmiddels flink uitgebreid:. De laatste jaren verschijnen op de fietspaden ook grote vrachtfietsen die pakketjes afleveren. In het kader van het Klimaatakkoord gaat deze sector enorm groeien. Goed nieuws natuurlijk, maar de overheid laat na de infrastructuur aan te passen aan deze trends en ontwikkelingen. Uit onze grote Fietsstadenquête – ingevuld door tienduizenden fietsers in heel Nederland – bleek dat veel fietsers het fietsverkeer nu al te druk en te hectisch vinden. Dat belooft niet veel goeds voor de toekomst.

No-go area

Het zou o zo makkelijk zijn om al die verschillende fietsen elkaar de tent uit te laten vechten om een veilige fietsroute. Het is echter beter om deze vernieuwingen te omarmen en te faciliteren, omdat ze vrijwel altijd een beter alternatief zijn dan wat er nu rondrijdt. Maar de massa van de vrachtfietsen (soms zelfs 500 kilo) en de hoge snelheden van de speedpedelecs passen niet op de traditionele, vaak smalle, fietspaden. De grootste vraag is hoe we in onze drukke bebouwde kom ruimte krijgen om fietsinfrastructuur zowel geschikt te maken voor kwetsbare ouderen als voor de snelle en zware fietsen.

Een drukke binnenstadsstraat dreigt een no go area voor kwetsbare weggebruikers als ouderen en kinderen te worden.

Is in dat kader de huidige auto-georiënteerde inrichting wel een toekomstvaste en verkeersveilige verdeling van de schaarse ruimte? Een drukke binnenstadsstraat met bussen, auto’s en heel veel verschillende soorten fietsers dreigt nu in feite een no-go area voor kwetsbare weggebruikers als ouderen en kinderen te worden.  De ontwikkeling van drukke straten, en dus potentiële gevarenzones voor kwetsbare mensen, zal komende jaren alleen maar versnellen en voorkomen dat de doelstellingen van het Rijk gehaald worden.  Onze blik op de stedelijke inrichting moet als geheel dringend vernieuwd worden en er moeten ook middelen zijn om de inrichting aan te passen aan de innovatie op straat. De SWOV rekende voor dat hiervoor zo’n 15 miljard aan investeringen nodig is.

Nieuwe netwerken

Hoe je het ook wendt of keert: als je de veiligheid van (oudere) fietsers echt belangrijk vindt, zal de overheid een radicaal andere blik moeten aannemen op ons verkeersbeleid. Het is hierbij noodzakelijk dat er veel meer ruimte voor fietsers komt: dat er (over bestaande routes) een nieuw stedelijk netwerk ontwikkeld wordt om deze grote en snelle elektrische fietsen een plaats te geven. Naast het hoofdnet voor fietsers die snel en comfortabel naar het werk of het station willen. Voor fietsers die gewoon ontspannen willen fietsen moet er tot slot een rustig netwerk komen. Zo bouw je aan een fietspadennetwerk waarop iedereen – van speedpedelec-rijder tot kinderen en senioren – veilig kan fietsen. En dan komen de doelstellingen van de minister ook in beeld.

Ongeval tussen auto en fietser
Ongeval in Den Haag Beeld-auteur: Wiebe Kiestra/HH

Met die fietsroutes ben je er nog niet. Botsingen met auto’s pakken namelijk nog steeds vaak slecht uit voor fietsers. Een simpele optie kan hier direct het verschil maken: een verlaging van de maximumsnelheid in de bebouwde kom van 50 naar 30 kilometer per uur. Je maakt daarmee de straten in de stad minder hectisch, en met 30 heb je als fietser nog een goede kans om een botsing met een auto na te kunnen vertellen. Handhaving van die snelheid kan door automatische snelheidsbegrenzing in auto’s in te bouwen. Zo kun je je simpelweg niet de maximumsnelheid overschrijden, hoe hard je het gaspedaal ook intrapt.

Fietsen in Houten

Fietsvisie 2040

Meer weten over onze visie op de toekomst? Lees de Fietsvisie 2040!

We zien dat de vier grote steden al begonnen zijn met deze aanpassingen in hun stad: een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur en nieuwe wijken waar fietsers en voetgangers het uitgangspunt vormen bij het ontwerp. Dat is al een mooi begin van een transformatie naar veilig en rechtvaardig verkeer. Maar overal in Nederland moet de bouw van deze netwerken van start. De minister kan in haar verkeersveiligheidsbeleid alleen door meer op de fiets in te zetten, met meer geld, meer ruimte en meer betrokkenheid bij het lokale wegennet, het verkeer voor alle fietsers veiliger maken.

 

Categorieën

Saskia Kluit

Saskia Kluit

Directeur 2015-2020

Fietsgeluk is samen met mijn familie op pad. Mijn moeder op de e-bike, met mijn man op de tourfiets en met mijn zonen op de OV-fiets. Ik zet me in voor fietsgeluk voor alle fietsers in Nederland. Jong, oud, snel of rustig aan: ik wil van Nederland een fietsland maken waar iedereen op alle uren van de dag lekker kan fietsen. Enorm trots ben ik op de Fietsvisie 2040 waarmee we ons als vooruitstrevende club op de kaart zetten. Maar nog trotser ben ik op onze vrijwilligers: mensen die zich inzetten voor beter en veiliger fietsen in Nederland.