Op veel plekken in Nederland zijn fietsroutes onveilig. Denk aan te smalle fietspaden, wegen met snelheden van 50, 60 of zelfs 80 kilometer per uur zonder aparte fietspaden, en gevaarlijke oversteekplaatsen. Hierdoor komt de veiligheid van fietsers in het geding.

Uit het onderzoek Verkeersveiligheid fietsroutes in Nederland dat Sweco uitvoerde in opdracht van de Fietsersbond en Bouwend Nederland, blijkt dat een investering van 2,3 miljard euro de komende 30 jaar ruim 10.000 verkeersgewonden en 220 verkeersdoden kan voorkomen. Fietsersbond en Bouwend Nederland roepen de Tweede Kamer op te investeren in fietsroutes om de veiligheid van fietsers te verbeteren.

‘Elk verkeersongeval is er één te veel. Dit onderzoek laat zien dat veiligere fietspaden levens kunnen redden. Bovendien zorgen veilige fietspaden ervoor dat veel meer mensen voor de fiets kiezen. Dat is niet alleen een gezonde en duurzame keuze, maar bevordert ook het welzijn en geluk van iedereen,’ aldus Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond.

Arno Visser, voorzitter Bouwend Nederland: ‘Iedereen kent het onaangename gevoel van fietsen op een te smal fietspad waar auto’s langs scheuren. Dat voelt niet alleen onprettig maar het is vooral onveilig. Zeker vanwege de toegenomen drukte op de weg. Uit dit onderzoek wordt nu duidelijk dat een financiële investering verstandig is en ook levens spaart.’

Gemengde wegen vormen risico

Eén van de grootste risico’s voor fietsers zijn zogenoemde gemengde wegen: wegen waar auto’s en fietsers dezelfde rijbaan delen, vaak bij snelheden van 50 tot 80 kilometer per uur. De snelheidsverschillen zijn hier te groot, en afslaande automobilisten zien fietsers sneller over het hoofd. Een oplossing hiervoor is het creëren van een vrijliggend fietspad.

Grote verschillen tussen gemeenten

In het onderzoek van architecten- en ingenieursbureau Sweco is gekeken naar alle gemeenten met drukke fietsroutes (meer dan 150 fietsers per dag). Sommige gemeenten scoren goed, zoals Raalte, West Maas en Waal, en Achtkarspelen. In totaal zijn er 15 gemeenten die zeer goed scoren doordat ze maar een klein aandeel gemengde 50 kilometer per uur wegen hebben.

Relatief gezien scoren de volgende wegbeheerders slecht op gebied van gemengde 50 kilometer per uur wegen waar fietsers en auto’s de weg delen: gemeente Westerwolde, gemeente Valkenburg aan de Geul en gemeente Staphorst.

Hoe smaller het fietspad, hoe groter het risico

Ook de breedte van fietspaden speelt een grote rol in de veiligheid. Hoe smaller het pad, hoe groter de kans op ongelukken. In het onderzoek is gekeken naar fietspaden die tussen de één en twee meter te smal zijn. Gemeenten als Lochem, Haaksbergen en Dinkelland hebben relatief veel van zulke smalle fietspaden. Wegbeheerders die juist goed scoren op brede fietspaden zijn onder andere gemeenten Roerdalen, Dongen en Reusel-de Mierden. In totaal zijn er 19 wegbeheerders die zeer goed scoren op brede fietspaden.

Investering van 2,3 miljard euro loont

Volgens het onderzoek is een eenmalige investering van ruim 2,3 miljard euro nodig om de drukste fietsroutes in Nederland (meer dan 150 fietsers per dag) veilig te maken. Het gaat dan om maatregelen zoals het creëren van vrijliggende fietspaden, bredere fietspaden of het verwijderen van parkeervakken langs fietspaden.

Daarmee kunnen in 30 jaar tijd meer dan 10.000 verkeersgewonden en 220 verkeersdoden worden voorkomen. Hiermee wordt gedurende die 30 jaar naar schatting 9,1 miljard euro aan kosten bespaard die gemoeid gaan met verkeersgewonden en verkeersdoden.

Rapport aangeboden aan gedeputeerde

Op 3 juni overhandigden Bouwend Nederland en de Fietsersbond het rapport aan Frederik Zevenbergen (VVD), gedeputeerde provincie Zuid-Holland.

Fietsersbond en Bouwend Nederland deden in augustus 2023 al gezamenlijk onderzoek naar de veiligheid van fietsroutes naar middelbare scholen. Lees de uitkomst van dat onderzoek hier.

Rapporten per provincie