Lavendel tegen fietstunnelangst?

Het kan een reden zijn om de auto te pakken of helemaal maar thuis te blijven: angst om in het donker te fietsen. Belangrijk genoeg om er iets aan te doen. In Rotterdam proberen ze of lichtpatronen op het wegdek helpen. Op een koude decemberavond stond in de Statentunnel in Rotterdam een dappere groep van twintig mensen paraat om ‘lichtscènes’ te testen voor het Intelligent Lighting Institute van de Universiteit Eindhoven en de gemeente Rotterdam.

Rianne Valkenburg van het Intelligent Lighting Institute: ‘De gemeenteraad van Rotterdam wilde iets doen met de tunnels in de stad. Mensen voelen zich vaak niet prettig in tunnels. We kunnen in dit project geen grote infrastructurele veranderingen doen, maar wel onderzoeken wat licht doet met de beleving. Uit onderzoek blijkt dat het contrast tussen een helverlichte tunnel en de donkerte waar je naartoe gaat onaangenaam is. We zijn gaan praten met experts uit verschillende hoeken, waaronder de Fietsersbond, en op grond daarvan gaan we experimenteren met vriendelijke patronen die aansluiten bij de omgeving om de overgang tussen het licht in de tunnel en de buitenwereld geleidelijker te laten verlopen . Motieven als bloemetjes, bijvoorbeeld, of blaadjes. Vervolgens hebben we contact gezocht met lichtfabrikanten. Voor het onderzoek hebben we voor een stadse tunnel gekozen, de Statentunnel, en een tunnel in het groen, bij het IJsselmondse plein.’

Via een app konden de deelnemers, vooral medewerkers van lichtbedrijven en gemeenten, aangeven hoe aangenaam of onaangenaam ze de belichting vonden, terwijl technici de sterkte en kleur van het licht aanpasten zodat deelnemers bij elke tunnel drie scènes konden beoordelen.
Met de uitkomsten gaan de onderzoekers in maart verder om in Utrecht met bewoners testen te doen. De precieze datum volgt nog.

28 februari gaan mooie dingen in vier tunnels in Amsterdam gebeuren. Dan organiseert projectteam Tunnelvisionair voor de gemeente een proef waarbij alle zintuigen meegenomen worden. Niet alleen licht, maar ook geluid en geuren worden ingezet. Amsterdammers konden zelf aangeven welke tunnels zij het engst vonden. Iris van Hagen en Thijs Broers van Goudappel wonnen in 2023 samen een prijsvraag met hun idee, dat nu dus echt uitgevoerd gaat worden: ‘Wat gebeurt er bijvoorbeeld met een fietstunnel als je er dertig discoballen ophangt? Of een op-z’n-kop tunnel maakt, waarbij op het plafond een fietspad geschilderd is en er prullenbakken en een bankje naar beneden hangt, terwijl je zelf rijdt over de ‘verlichting’ van de tunnel. Tegen de tijd dat je doorhebt hoe het zit, ben je de tunnel alweer uit. En heb je je niet onveilig gevoeld.’

De Fietsersbond deed eerder onderzoek naar fietsen in het donker. Daaruit bleek ook al dat fietsers zich erg onveilig voelen in tunnels. Op fietsersbond.nl/fietseninhetdonker vind je de resultaten van het onderzoek en een ontwerpwijzer met tips voor gemeenten: ‘Wanneer in- en uitgangen van tunnels of onderdoorgangen zichtbaar en te overzien zijn, is een individu sneller en beter in staat om te anticiperen op potentieel gevaar.’