Stadsdichter Gershwin Bonevacia dicht op de fiets

Stadsdichter Gershwin Bonevacia

De stadsdichter van Amsterdam – Gershwin Bonevacia (26) – dicht tijdens het fietsen. ‘Het is een formule om in een bepaalde flow te komen.’

‘Het was een van de allereerste gedichten die ik schreef. Gelijk wist ik: de bundel moet ‘Ik heb een fiets gekocht’ heten. Daarna ben ik ook inhoudelijk gaan doorschrijven op het concept ‘fiets’. In mijn bundel neem ik de fietstocht als een metafoor voor het leven. Waar fiets je naartoe? Als je terug zou kunnen fietsen in de tijd, waar zou je naartoe fietsen?’
Waarom een fiets en geen cabrio of scooter?
‘Toen ik op de basisschool zat is een meisje uit mijn klas overleden aan kanker. Op haar begrafenis zei haar vader: ‘Ik wou dat ik terug kon fietsen in de tijd. Naar haar glimlach, bijvoorbeeld’. Ergens is dat beeld blijven hangen. Als ik er nu op terugkijk, bedenk ik me dat dat de allereerste keer was dat ik een hele concrete metafoor hoorde. Misschien is dat ook wel de reden geweest dat hij bleef hangen.’
‘Jaren later schreef ik dus een gedicht over dat meisje, Sanne. Dat was de eerste keer dat die fietsmetafoor terugkwam in een van mijn gedichten. Dat is gelijk de basis van mijn bundel geweest.’

En nu ben je een fanatiek fietsende stadsdichter

‘Ik zat op de fiets toen mijn moeder belde vanuit Curaçao. Ze kon me niet goed verstaan, het was heel lawaaierig. Ik zei: ‘Ik ben aan het fietsen’. Zei zij: ‘Aan het fietsen? Hou op! In Rotterdam fietsen we niet, hoor!’. Ik zei: ‘Maar zo gaat dat hier in Amsterdam’. Het vat voor mij wel de worsteling samen met de culturen waarin je opgroeit.’

Fietsen ze niet in Rotterdam?

‘In Rotterdam wordt niet gefietst zoals in Amsterdam. Voor mijn moeder ligt een fiets ook zo ver van haar belevingswereld. Waarom zou je in hemelsnaam fietsend naar je werk gaan? Wat we hier in Amsterdam heel normaal vinden, ervaart zij heel anders. Je fietst misschien op een zondagmiddag in je vrije tijd een rondje, maar naar school fietsen, dat doe je niet. Althans niet op Zuid. Ik heb tot mijn zeventiende in Rotterdam gewoond en daar was het niet echt onderdeel van de cultuur.’
‘Na die eerste gedichten is fietsen voor mij veel meer gaan betekenen dan een fiets op zich. Ik heb het breder getrokken. Het gaat in latere gedichten altijd over een reis die je aan het maken bent.’
‘In Rotterdam pak je heel gauw het openbaar vervoer. Je neemt de bus, de metro. Toen ik eenmaal in Amsterdam kwam wonen, was de fietscultuur zo normaal dat je op een gegeven moment alles met de fiets wilt doen. Ook als je buiten de stad wilt zijn. Heb ik een afspraak in Almere, zou ik bijna vergeten dat ik daarvoor dan echt de trein moet nemen.’

Er wordt nogal geklaagd in Amsterdam over het fietsen

‘Iedereen die niet fietst, klaagt over de fietsers. En iedereen die fietst, klaagt over alles daaromheen.’

Wat voor fiets heb je nu?

‘Ik heb een Swapfiets. Andere fietsen werden zo vaak gestolen. Ik heb inmiddels al tien fietsen gehad. Dit is overigens ook alweer mijn derde Swapfiets.’

gestolen fiets inladen

Amsterdam heeft fietsdiefstalbestrijding laten versloffen

Amsterdam was ooit innovatief en succesvol in fietsdiefstalbestrijding. Nu niet meer. Lees meer

Dicht je ook weleens op de fiets?

‘Ja, er zijn heel veel gedichten op de fiets ontstaan. Je gaat net wat sneller en ziet beelden die je normaal gesproken niet ziet. Dat kan dan de basis zijn voor een nieuw gedicht. Er popt een zin op, een beeld.’

Spring je dan ook gelijk van de fiets om het op te schrijven?

‘Ik probeer het vaak vast te houden, maar als het drie of vier passages zijn, dan moet ik het echt opschrijven. De meeste stadsgedichten die ik nu voor Amsterdam schrijf, zijn vanaf de fiets gemaakt. In Amsterdam-Noord bijvoorbeeld. Daar schreef ik na een fietstocht: ‘In Noord wordt er gebouwd tot het verdwijnt’. Dat viel me in toen ik daar fietste. Een ander gedicht gaat over alle demonstraties op de Dam waar we nooit wat van horen. Steeds als ik daar langs fiets is er wel een demonstratie, maar alleen de hele grote demonstraties krijg je mee.’

Kun je je een dichtend leven zonder fiets voorstellen?

‘Dat wel, maar het is voor mij nu echt een formule geworden om in een bepaalde flow terecht te komen. Al denk ik wel dat als ik elke dag naar Rotterdam zou moeten, in de trein, ik ook een manier zou vinden om die ervaring om te zetten in gedichten. Misschien kom ik dan in dezelfde flow als met fietsen, waarbij je niet hoeft na te denken om te kunnen presteren.’

Je bent dyslectisch; dat is niet gebruikelijk voor een dichter

‘Als dyslecticus heb je een conceptueel brein. Je denkt in beelden. Bovendien ontwikkel je een geweldige woordenschat, omdat je de hele tijd naar synoniemen aan het zoeken bent als je niet weet hoe je een bepaald woord moet schrijven. Het is heel grappig hoe dat werkt.’

Je nieuwe bundel komt in april uit. Gaat die ook over fietsen?

‘Mijn nieuwe bundel gaat erover dat ik merk dat ik steeds banger word. Ik zie steeds meer gevaar, terwijl dat vroeger niet zo was. Daarom is de titel ook: Toen ik klein was, was ik niet bang’.

De dichtbundel Ik heb een fiets gekocht
De bundel Ik heb een fiets gekocht

Gershwin Bonevacia is stadsdichter van Amsterdam. Hij schreef Ik heb een fiets gekocht en later dit jaar verschijnt bij Das Mag zijn nieuwe bundel Toen ik klein was, was ik niet bang.

Categorieën