Waar laat je een afgedankte fiets?

Veel van de zogenaamde weesfietsen, de achtergelaten fietsen bij stations of in de binnenstad, zijn van dit soort fietsen. Dat blijkt uit onderzoek uit 2012 van de Universiteit Utrecht in opdracht van het Fietsberaad. Utrechters, Amsterdammers en afgestudeerden van de Universiteit Utrecht werden over weesfietsen geënquêteerd, in totaal ongeveer 2.150 mensen. En dan blijkt dat ‘achterlaten op straat’ best vaak voorkomt. ‘Gerekend over alle respondenten heeft zes procent van de Utrechters, tien procent van de Amsterdammers en achttien procent van de alumni wel eens een fiets achtergelaten in de openbare ruimte’, staat in het rapport.
Dat levert een aardige berg oude fietsen op. Er zijn bijna 800.000 Amsterdammers, gemiddeld één fiets per inwoner… Dan laten die Amsterdammers met z’n allen 80.000 fietsen in de hoofdstad rondslingeren.
Anders dan vaak wordt gedacht, zijn er dus niet alleen weesfietsen te vinden rond het station, maar ook heel veel in woonwijken. Meestal worden die pas opgeruimd als ze zijn vervallen tot fietswrak, denken de schrijvers van het rapport. Een deel van de achterlaters had nog goede bedoelingen, maar werd ingehaald door de tand des tijds of door de gemeentelijke wegknippers. Eén procent van de Utrechtse respondenten in het onderzoek en twee procent van de Amsterdamse respondenten had eigenlijk de achtergelaten fiets nog wel willen opknappen of willen gebruiken als reservefiets.

Maar de rest heeft de fiets dus willens en wetens achtergelaten. Nogal harteloos vanuit het perspectief van de echte fietsliefhebber. Waarom doen ze dat?
Veel mensen blijken geen idee te hebben wat ze met een oude, in slechte staat verkerende fiets moeten doen. Zo’n 40 procent van de ondervraagden geeft aan niet te weten wat je moet doen met zo’n ten dode opgeschreven fiets. Vooral studenten zijn onbekend met het fenomeen grofvuilinzameling. Het rapport beveelt gemeenten aan daar meer publiciteit aan te wijden. Ook het op laten halen van oude fietsen analoog aan de kerstbomeninzameling zou een goed idee zijn. Of inzamelen voor een goed doel. Dan zijn veel mensen bereid hun oude ros beschikbaar te stellen, zo bleek uit de enquête.
Tot nu toe doen gemeenten nauwelijks iets om oude fietsen op een goede plek te krijgen. De gemeente Amsterdam voerde in 2011 een campagne ‘Waar staat jouw oude fiets? In de weg’, om aandacht te vragen voor de oude fietsen die fietsenrekken bezet houden. In het kader van die campagne werd onder andere een doolhof van oude fietsen op de Sint Anthoniesluis gemaakt.
Ook de gemeente Groningen was al eens creatief met oude fietsen. Daar werd in 2010 in de Korrewegwijk (waar veel studenten wonen) een container neergezet, speciaal om oude fietsen en fietswrakken in te zamelen. Van de 300 fietsen die dat opleverde, maakte kunstenares Maria Koijck een negen meter hoge led-verlichte fietswrakkenkerstboom, die tijdens de kerst de Grote Markt opfleurde. Dat kan dus ook allemaal met een oude fiets.
Kortom, wat doe je met een oude fiets? Van alles, maar niet stiekem op straat achterlaten.