‘Met een fatbike is in principe niet zo veel mis’, zegt Kees Bakker, consumentenvoorlichter van de Fietsersbond, ‘zolang hij voldoet aan de regels voor elektrische fietsen.’ Dat is helaas vaak niet het geval. Veel fatbikes worden opgevoerd zodat de elektrische motor meer vermogen levert dan de 250 watt die is toegestaan. Door de begrenzing eraf te halen of er een gashendel op te zetten, zodat je helemaal niet meer hoeft te trappen.
Is een opgevoerde fatbike eigenlijk een bromfiets?
‘Nee, het is dan een illegaal motorvoertuig. Zelfs al heb je een rijbewijs en zet je een helm op, mag je er dus niet mee de weg op.’
En wat als je dat toch doet?
‘Dan ben je bij een ongeluk niet verzekerd. Een (elektrische) fiets valt onder de particuliere aansprakelijksverzekering, een motorvoertuig niet en zeker geen illegale.’
Elektrische fiets of motorvoertuig
Een elektrische fiets moet aan drie voorwaarden voldoen om geen motorvoertuig te zijn: de motor moet alleen werken als je meetrapt. De motor mag maximaal 250 watt vermogen leveren en de ondersteuning moet stoppen bij 25 km/h. Bij fatbikes zit vaak een krachtiger motor dan 250 watt. Dat zorgt er voor dat je snel kunt optrekken. En als je de begrenzing er af haalt, kan die veel harder dan 25 km/u.
Wat doet de Fietsersbond tegen opgevoerde fatbikes?
‘Samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en diverse andere partijen onderzoeken we hoe het probleem kan worden aangepakt. Handhaving is lastig omdat fatbikes geen kenteken hebben, overtreders staande moeten worden gehouden en er nog geen speciale rollenbanken voor zijn. De aanpak van de verkoop is kansrijker. Bijvoorbeeld door de normen strenger te maken en toe te passen.’
Kunnen fabrikanten hier op worden aangesproken, ook als zij een deuglijk product leveren, maar deze door de gebruiker wordt opgevoerd?
‘Als het product veilig is, maar makkelijk op te voeren is, werk je onveilig gebruik in de hand. Dus moeten ze de software beter beveiligen. Opvoeren moet praktisch onmogelijk worden gemaakt. Fatbikes zijn min of meer als een scooter ontworpen. Dat zie je ook aan de buddyseat, een zadel waar je met zijn tweeën op kan zitten. En je hoeft eigenlijk alleen te trappen om de motor aan te zetten.’
Help de Fietsersbond om Nederland veiliger te maken voor fietsers!
Ja, ik word lidHoe zie je de toekomst van de fatbike?
‘Het zou een modegril kunnen zijn, maar ook een blijvertje onder scholieren. Aan het instellen van een minimumleeftijd kleven ook nadelen. De Voedsel en Warenautoriteit moet sneller optreden wanneer blijkt dat bepaalde merken ebikes makkelijk op te voeren zijn. Wanneer fatbikes in beslag worden genomen, heeft dat een afschrikkende werking. Of wanneer ouders aansprakelijk worden gesteld als hun kind een ongeluk veroorzaakt met een opgevoerde fatbike. We moeten dus vooral de bewustwording vergroten. Ouders moeten goed nadenken voordat ze hun kinderen op een fatbike laten rijden. Is het niet beter en leuker om gewoon lekker zelf te trappen?’
Veel verzekeraars bieden ook geen diefstalverzekering meer aan voor fatbikes. Hoe zit dat?
‘Vanwege de doelgroep en locaties waar je de meeste fatbikes tegenkomt – jongeren in steden – is er een hoog risico op diefstal. Er wordt zelfs gesproken van 90 procent. E-bikes zijn duur en worden dus sowieso veel gestolen. Ik kan me voorstellen dat er in fatbikes een nog levendiger circuit is. En er is mogelijk ook sprake van fraude. Jongeren die sleutels laten bijmaken, de fatbike doorverkopen en dan met twee sleutels een nieuwe claimen bij de verzekering.’