De hangstang

De fietsvoorziening die in Nederland nog niet is aangeslagen

Een hangstang in Denemarken

Nederland loopt voorop met voorzieningen voor fietsers. In welke landen zie je nu zoveel rode fietspaden, chique fietsenrekken en ondergrondse stallingen? Maar er zijn ook dingen die je wel elders ziet en niet of nauwelijks in Nederland. Neem de hangstang, of fietssteun of FalcoSupp, een voorziening waar fietsers hun voet of arm op kunnen laten rusten als ze moeten stoppen bijvoorbeeld bij een verkeerslicht of een spoorwegovergang.

Falco verkocht er velen in Duitsland, Denemarken en België, maar niet één in Nederland. Hoe dat komt? ‘Waarschijnlijk wordt het teveel als luxe product gezien en de verkoopafdeling heeft wel eens gehoord dat gemeenten bang zijn dat er fietsen tegen aan worden geparkeerd’, aldus Sabine Bomba van Falco, gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van fietsenrekken, overkappingen, straatmeubilair en verkeersvoorzieningen.

Herbert Tiemens, beleidsadviseur van de gemeente Utrecht, denkt dat de vormgeving van kruispunten in Nederland ook een rol speelt. ‘Nederlandse kruisingen hebben vaak te kleine eilandjes om een hangstang neer te zetten. Denemarken heeft vaak een andere kruispuntvormgeving met aanliggende fietspaden, daar is ruimte voor zo’n langere hangstang.‘ Daarnaast denkt Tiemens dat gemeenten niet zitten te wachten op nieuwe dingen in de openbare ruimte. ‘Beheerders van wegmeubilair zijn een beetje huiverig voor extra onderhoud. En er is vrees dat de hangstang als fietsenstalling gebruikt zal worden, zeker in stedelijk gebied met te weinig fietsenrekken.’

Otto van Boggelen, oud-manager van kenniscentrum CROW-Fietsberaad en tegenwoordig onafhankelijk adviseur, vermoedt dat de ‘hangstang’’ teveel als excuustruus’ wordt gezien. ‘Als het in Nederland over verkeerslichten gaat, draait het alleen om wachttijden. De rest is opsmuk en sommigen zien zo’n voorziening zelfs als excuustruus om het echte probleem -de lange wachttijden- niet aan te pakken. Hetzelfde heb je gezien bij de wachttijdvoorspeller, die werd ook aanvankelijk niet enthousiast ontvangen.’

Fietsgeluk voor iedereen

De Fietsersbond vindt dat iedereen moet kunnen fietsen en fietsvrijheid kan ervaren. Met jouw bijdrage kunnen we het fietsgeluk vergroten, onder andere met comfortabele en veilige routes.

Ja, ik word lid
Een hangstang in Breda

Is er in heel Nederland dan geen hangstang of fietssteun te vinden?

Jawel hoor. De gemeente Breda denkt graag outside the box, aldus de persvoorlichter en plaatste in juli 2020 meerdere fietssteunen op het kruispunt Biesdonkseweg – Noordelijke rondweg. ‘Bij de verkeerslichten van dit kruispunt moesten fietsers lang wachten’, meldt persvoorlichter Jennifer da Graça, ‘de gemeente hoopte dat door meer comfort tijdens het wachten te bieden, fietsers minder door rood reden.’ Kortere wachttijden voor fietsers was hier lastig, aldus de gemeente. In Kopenhagen deed de gemeente inspiratie op voor deze fietssteun. Een geslaagde pilot? De Bredase persvoorlichter: ‘We zien dat mensen hier nog steeds graag gebruik van maken, al draagt het niet bij aan het verminderen van door rood rijden.’

Het startblok was in 2010 de naam van een inzending voor een prijsvraag van Viviane de Groot, die toen bij Goudappel werkte: een min of meer verhoogde stoeprand, met het doel fietsers steun te bieden bij erkende wachtplekken als verkeerlichten en spoorwegovergangen, vergelijkbaar met een fietssteun of hangstang.

Breed fietspad in Twente

Infrastructuur

Alles over goede - en minder goede - infrastructuur. Lees meer

De Groot werkt inmiddels bij de gemeente Maastricht. ‘Zo ver ik weet is het startblok nooit toegepast. We proberen in Nederland het aantal obstakels tot een minimum te beperken in de openbare ruimte, ik denk dat je daardoor de hangstang en het startblok niet ziet.’ Maar De Groot denkt nog steeds dat het een goede voorziening zou zijn. ‘Ik mis het zelf wel als fietser en zou ik beide best graag willen gebruiken. Zo stop ik mijn eigen woonomgeving net altijd iets verder van de spoorovergang vandaan om van het gemak van het aanwezige bandje gebruik te kunnen maken.

Ook Tiemens en Van Boggelen vinden het idee om fietsers steun te geven bij het wachten niet zo gek. Van Boggelen: ‘hier en daar een hangstang is best sympathiek.’ Tiemens: ‘Het is geen gek idee om roodlichtnegatie tegen te gaan door zo’n wachtstang te plaatsen. Ook andere ingrepen kunnen helpen, zoals de dynamische borden in Amsterdam. Zelf ben ik wel gecharmeerd van bloemetjes in de tusseneilandjes, waar je even naar bezige bijtjes kunt kijken. Een zenmoment zal ik maar zeggen.’

Categorieën

Karin broer

Karin Broer

Freelance redacteur van de Vogelvrije Fietser