‘Eindelijk objectieve gegevens’

Fiets Telweek: wat wil de fietser?

Fietsers zijn raadselachtige wezens. Je ziet ze overal. Maar wat willen ze precies? Nu ze met smartphones rondfietsen, is het mogelijk hun behoeftes te doorgronden.

Helemaal onbekend zijn de wensen van fietsers niet. De afdelingen van de Fietsersbond ‒ en vaak ook verkeersambtenaren ‒ weten natuurlijk precies waar het knelt en wringt. Maar hoe krijg je een vervelende kruising vervolgens veranderd?

De pleitbezorgers van de fietser worden namelijk niet altijd meteen op hun woord geloofd. De Fiets Telweek komt afdelingen te hulp. ‘De data van de Fiets Telweek geven een bevestiging voor vermoedens die we al hadden’, zegt Willem Scheper van adviesbureau Keypoint. Dit bedrijf heeft samen met de Fietsersbond en andere partijen de Fiets Telweek opgezet. Een project waar bijna 40.000 fietsers aan mee hebben gedaan door via hun smartphone de gegevens van hun fietsritjes door te geven.
‘Nu hebben we eindelijk objectieve gegevens waarmee we kunnen aantonen dat het ergens erg druk is en dat er iets moet gebeuren. Het Smakkelaarsveld in Utrecht bijvoorbeeld. Dat is het drukste fietspad van Nederland, bleek uit de Fiets Telweek. Wat betekent dat? Eigenlijk is dat fietspad het smalle deel van een trechter. Al het fietsverkeer komt daar samen. Het toont aan dat er te weinig alternatieven zijn. Daarom is het daar zo druk.’

Verandert er al iets op straat door de verzamelde data?
‘Fietsersbond-afdelingen ‒ en ook bestuurders – hebben nu munitie gekregen. De data kun je in een kaart weergeven. Verkeerslichten bijvoorbeeld. Hoe groter het bolletje op de kaart, hoe meer fietsers er staan te wachten. Zo kun je in één oogopslag zien op welke routes fietsers veel last hebben van ongunstig afgestelde verkeerslichten. Voor afdelingen is het heel prettig om met objectieve data te kunnen aantonen dat fietsers wel erg lang moeten wachten. Maar processen gaan vrij stroperig. Het duurt minimaal twee jaar voor er iets op straat verandert. Wat we al wel zien, is dat data nu invloed hebben op de prioriteitenlijsten van gemeenten. Als blijkt dat sommige routes heel druk zijn, is het logisch om die eerder aan te pakken. De Telweek-data kunnen ontwikkelingen versnellen.’

Leverde het onderzoek nog verrassingen op?
‘Een verrassende uitkomst is dat het op provinciale fietspaden veel minder druk was dan verwacht. Objectief blijkt nu dat de problemen minder groot zijn. We weten niet precies waarom dat zo is. Het zou eraan kunnen liggen dat weinig scholieren aan de Fiets Telweek meededen. Die fietsen misschien het meest op de provinciale fietspaden. En het regende veel tijdens de Fiets Telweek. Regen heeft in de stad niet veel invloed op het fietsgebruik, maar in het buitengebied pak je dan misschien eerder de auto of de bus.’

Gebeurt er nog meer met de bij elkaar gefietste gegevens?
‘De provincie Utrecht gebruikt de data om het eigen fietsmodel te ijken. Dat is een goede ontwikkeling, want in verkeersmodellen is de fiets een ondergeschoven kindje. Zo’n verkeersmodel kun je bijvoorbeeld gebruiken in verkeersplannen voor een nieuwbouwwijk. Dan wil je weten: waar gaat dat verkeer in de toekomst rijden en waar moeten we wegen aanleggen? Voor fietsroutes was dat altijd een beetje houtje-touwtje omdat er geen goede data beschikbaar waren. Bestuurders krijgen nu betere modellen. Ze hoeven niet langer op aannames te leunen.’

Wat zijn de plannen voor de volgende Fiets Telweek?
‘Uit de ingevulde enquêtes weten we dat tachtig procent van de ritten werkgerelateerd was. En dat de meeste fietsers tussen de 30 en de 50 zijn. We zouden graag meer doelgroepen willen bereiken, zoals studenten en scholieren. En we willen graag individuele feedback aan de gebruikers bieden. Dat je kunt zien hoeveel je al hebt gefietst en hoe hard je hebt gefietst.’

Zou je niet permanent gegevens van fietsers willen ontvangen? Net zoals TomTom de hele tijd gegevens van autorijders ontvangt en analyseert. Vervolgens verkoopt TomTom die data weer aan de overheid.
‘Automobilisten geven inderdaad heel veel gegevens aan TomTom. Daar krijgen ze ook wat voor terug: file-informatie en alternatieve routes. Wij kunnen en willen niet zo veel data van fietsers vragen. Die ene week levert al zo veel op; daar kunnen we even mee vooruit. En privacy is natuurlijk heel belangrijk. Wij willen geen data van individuele fietsers gebruiken en dat communiceren we ook heel duidelijk.’

 

Wat is de Fiets Telweek?
Afgelopen najaar deden zo’n 38.000 fietsers mee aan het grootste fietsonderzoek ooit. Met de Fiets Telweek-app kon precies gemeten worden waar die duizenden fietsers reden, met welke snelheid, op welke tijdstippen, met hoeveel tegelijk en waar de grote vertragingen zijn. Het doel is om met de data de fietsinfrastructuur te verbeteren. De Fiets Telweek is een initiatief van de Fietsersbond, adviesbureau Keypoint, ICT-bedrijf Mobidot en opleidingsinstituut NHTV. Iedereen kan de resultaten vanaf juni bekijken op www.fietstelweek.nl. In de derde week van september is er weer een Fiets Telweek. Aanmelden kan vanaf medio augustus.

Categorieën