Groningen - aanpak 'Gewoon doen!'

Samenvatting

Groningen is de belangrijkste fietsstad van Nederland en dat brengt helaas ook (te) veel fietsdiefstal met zich mee. Regiopolitie Groningen bestrijdt de fietsendiefstal de laatste jaren met de aanpak: ‘Gewoon doen!’ De aanpak van fietsdiefstal is gewoon een kwestie van dóén!, namelijk datgene doen waar politiemensen goed in zijn. Niet beginnen met allemaal moeilijke beleidsplannen waar helaas maar al te vaak weinig van terechtkomt. Daarom terug naar de basis: lekker per fiets en herkenbaar in uniform de straat op gaan en gestolen fietsen opsporen. Het aardige aan de Groningse aanpak is dat gebruikelijke gang van zaken bij het beleid wordt omgedraaid. Dat beleid komt niet meer van bovenaf, maar wordt bepaald door een enthousiast groepje politiemensen op straat. En met succes: in 2004 konden agenten in de binnenstad maar liefst 500 gestolen fietsen bij de rechtmatige eigenaren terugbezorgen. Bovendien werden er 250 personen aangehouden en gehoord op verdenking van heling. Door dit succes krijgt de burger weer meer vertrouwen in de politie, wordt de bereidheid tot het doen van aangifte vergroot en worden gevoelens van onveiligheid verminderd.

Doelen

verhogen van het percentage opgespoorde fietsen en terugbezorging bij burgers
aanhouden van helers en stelers
verhogen van de aangiftebereidheid en het aangiftepercentage (onder meer m.b.v. de mogelijkheid om via het internet aangifte te doen)
verhogen van de tevredenheid bij burgers

Betrokken partijen

politie
justitie
gemeente
branche-organisaties
verzekeringsmaatschappijen
stadswachten
Bewaakte Rijwielstallingen Groningen

Aanleiding

Groningen is de belangrijkste fietsstad in Nederland. Maar het hoge fietsgebruik heeft ook een keerzijde: er worden (te) veel fietsen gestolen.

Plek in de keten

gebiedsgerichte aanpak
controle en toezicht
handhaving
terugbezorging

Opzet en uitvoering

Burgers worden dikwijls met fietsdiefstal geconfronteerd. Het is daarom belangrijk dat fietsdiefstal met voorrang wordt behandeld. Het heeft te maken met het vertrouwen van de burger in de politie. Bestrijding van fietsdiefstal draagt bij aan de gevoelens van (on)veiligheid van burgers. Door fietsdiefstal aan te pakken laat je zien dat je de ergernissen van de burger serieus neemt.
De aanpak van fietsdiefstal in Groningen is in beginsel begonnen in de binnenstad van Groningen. Bij de opsporing van gestolen fietsen werd behalve van de eigen infokanalen van de politie gebruik gemaakt van informatie van verzekeringsmaatschappijen (goede administratie), de grotere fietsdealers (die geleverde fietsen goed registreren), fietshandelaren (die er soms een goede administratie op na houden) en de bewaakte rijwielstallingen (die met behulp van penningen fietsen registreren).
Natuurlijk dien je wel verstand te hebben of te krijgen van fietsen. Een bezoek aan de fietsenmaker waar je je laat informeren over alle kenmerken van fietsen is voor een politieman/vrouw de eerste stap naar het herkennen van gestolen fietsen op straat.
Het leuke aan de Groningse aanpak is dat de gebruikelijke gang van zaken bij het vaststellen van het beleid nu eens wordt omgedraaid. Het beleid wordt bepaald door een enthousiast groepje politiemensen op straat. Natuurlijk werken ook de gemeente, het Openbaar Ministerie, de branche-organisatie en verzekeringsmaatschappijen mee aan de bestrijding van fietsdiefstal. Een integrale aanpak is dus belangrijk en er is een plan van aanpak geschreven, waarbij het bestrijden va heling een belangrijk onderdeel is. Maar het meest waardevolle is toch dat het beleid begint bij de gewone diender op straat. Die moet het opsporen van gestolen fietsen, het aanhouden van helers en het maken van dossiers leuk gaan vinden. Uit ervaring weten wij hoe prettig het is om een gestolen fiets terug te geven aan een gedupeerde burger. De afgelopen tijd hebben we dat erg vaak mogen doen.

Doelgroep

Belangrijkste doelgroep is de door fietsdiefstal gedupeerde burger.
Verder hebben we het voorzien op mensen die gestolen fietsen helen: zij zijn niet veilig in Groningen.

Relevante wet- en regelgeving

We maken vooral gebruik van de artikelen 416 lid 1a Wetboek van Strafrecht en 417 bis lid 1 a Wetboek van Strafrecht (opzet- c.q. schuldheling). Heling is een doorlopend delict. Dit betekent dat je iemand als verdachte kan aanhouden die zich op een gestolen fiets bevindt.

Kosten (zowel startkosten als lopende kosten)

Ons project kost geen geld, maar levert vooral tevreden burgers op. Verder worden er veel aanhoudingen verricht, verdachten gehoord en dossiers (processen-verbaal) opgemaakt. Dit is goed voor de resultaten waar de politie ieder jaar verantwoording over moet afleggen. Kortom: het project levert alleen maar geld op.

Resultaten

In de Groningse binnenstad hebben de buurt- en jeugdagenten gedurende het jaar 2004 in totaal 500 gestolen fietsen opgespoord en terugbezorgd bij de rechtmatige eigenaren die aangifte hadden gedaan van diefstal. De gemiddelde waarde van de opgespoorde fietsen bedroeg ca. 500 euro per fiets. De totale waarde van de opgespoorde fietsen in 2004 bedroeg hiermee ca. 250.000 euro.

Er werden 250 verdachten gehoord terzake van heling. Een groot deel van deze verdachten werd tijdens controles aangetroffen op een gestolen fiets en direct op straat aangehouden. Veel verdachten waren jonger dan 18 jaar. Justitie heeft de verdachten stevige boetes opgelegd variërend van 200 tot 500 euro. Hiermee hebben we dus 500 gedupeerden (of hun verzekeringsmaatschappij) blij gemaakt.
In het jaar 2005 zijn in de eerste 8 maanden al 300 fietsen opgespoord.

Door dit succes krijgt de burger weer meer vertrouwen in de politie, worden gevoelens van onveiligheid verminderd en de bereidheid tot het doen van aangifte vergroot. Het vergroten van de bereidheid tot het doen van aangifte is tevens een prioriteit bij de politie Groningen en het aantal aangiften zal door deze aanpak wellicht toenemen. Belangrijk bij de aangifte is een goede registratie van de fietsen en het ‘landelijk’ signaleren van de gestolen fiets, zoals dit in Groningen gebeurt.

Onze aanpak van fietsdiefstal is breed uitgemeten geweest in de pers. Op alle basiseenheden van de Regiopolitie Groningen in het district Groningen/Haren worden nu politiemensen ingezet om in hun eigen wijk gestolen fietsen op te sporen.

Succesfactoren

Het succes achter de Groningse methode schuilt in de simpele aanpak: dienders zelf de creativiteit en ruimte geven tijdens hun werk. Er ontstaat dan een goede uitvoering met prima resultaten. Een plan schrijven dat aansluit bij een praktische aanpak. Kortom: gewoon dóén.

Valkuilen en knelpunten

Valkuilen zien we niet. Knelpunten kunnen zijn dat mensen geen aangifte doen, dat aangiften slecht opgemaakt worden (verkeerde framenummers) en dat sommige korpsen gestolen fietsen nog niet landelijk signaleren.

Gouden tips

Surveilleren doe je op de fiets.
Verdiep je in fietsen (sloten en framenummers), gestolen fietsen spoor je dan makkelijker op.

Meer informatie is te verkrijgen bij:

Organisatie:	Regiopolitie Groningen
Naam:	Siard Heidanus
Functie:	jeugdagent
Adres:	Postbus 588 / Rademarkt 12, 9700 AN Groningen
Telefoonnummer:	0900-8844
e-mail:	[email protected]