Foto: De nu nog blinkende koperen fiets van Bart van Heesch.
Veel fietsen worden achterlaten, vergeten of gemolesteerd. Hoe voorkom je dat mensen zo met hun fiets omgaan? Love is the answer, zoals altijd. ‘Als mijn fiets iets mankeert, voel ik me ook niet goed.’
Ontwerper Bart van Heesch was het zat. ‘Voor mijn deur staan altijd rijen fietswrakken te verroesten. Toen ik er een paar uithaalde, bleken ze met wat olie en een halfuurtje werk weer prima te rijden.’ Het zette Van Heesch aan het denken over een fiets die door de jaren alleen maar mooier werd. Het werd een koperen fiets. ‘Steeds een stukje groener wordt hij en het kan wel jaren duren voor hij helemaal groen is. Net als koperen daken.’
Producten maken die door de jaren heen mooier worden, is een van de strategieën die ontwerpers kunnen gebruiken om de levensloop van hun producten te verlengen. ‘Ageing with dignity’ heet dat. Oftewel ‘waardig ouder worden’. ‘Denk aan een leren jas. Die gaat bij langdurig gebruik naar je lichaam staan’, zegt Ruth Mugge, onderzoekster van de Faculteit Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft en gespecialiseerd in de band tussen mens en product. Een andere strategie is een product personaliseren. Voor haar proefschrift vroeg Mugge mensen naar de band met hun fiets: ‘Ik had een groep mensen die zijn fiets had geverfd en een groep die dat niet had gedaan. Het bleek dat de mensen die hun fiets hadden geverfd meer aan hun fiets gehecht waren.’
Dat komt volgens haar doordat ze meer energie in hun fiets hebben gestoken. Ze hebben erover nagedacht in welke kleuren ze hun fiets wilden verven, verf gekocht en een halve dag zitten kwasten. Mugge: ‘Ze hebben zelf bepaald hoe hun fiets eruit moet zien en daarom past die fiets ook beter bij wie zij zijn.’ Ze kunnen hun fiets heel netjes verven of juist anarchistisch met felgekleurde cirkels.
Als mensen van hun fiets houden, hoeven ze niet elk seizoen een andere, zorgen ze er beter voor en gaat hij langer mee. Grappig genoeg werkt het ook andersom. Wie zijn fiets goed verzorgt, raakt er meer aan gehecht. Wie zijn fiets in een hoek zet en er niet naar omkijkt, weet volgens Mugge zeker dat de liefde bekoelt.
Aan het ene product hechten mensen zich makkelijker dan aan het andere. ‘Een mixer’, zegt Mugge, ‘moet gewoon mixen. Die zegt niet zoveel over jou. Je hecht je sneller aan dingen waarmee je de deur uitgaat en waarmee je dingen doet. Een mobiele telefoon, bijvoorbeeld, of een fiets.’
Begin 2011 besteedde het VPRO-programma Labyrinth een uitzending aan de band van mensen met hun producten en hoe ze streepjes emoties toe kennen. Die uitzending is hier terug te zien.
.
Koperen fiets in het Milanese straatbeeld.
Categorieën