Wakker worden met een medley aan melodieën, die van de vink (tsie-tsieie-oei), koolmees (tsietsiebèèè) en merel. Heerlijk! Als ik mijn tentje uit kruip, loopt er nog niemand rond op de camping. De zon die laag achter de struiken hangt, verlicht het dunne laagje nevel boven het gras. Nu is het nog fris, maar over een paar uur zal het ideaal fietsweer zijn.
Vlak onder Roermond loopt over knooppunten de nieuwe Maasstadjesroute. Net als Tom en Jerry, de tekenfilmkat en -muis, zijn de natuur en industrie hier elkaars rivalen, maar kunnen ze ook niet zonder elkaar. Neem de Maas ‒ die wordt kunstmatig hoog gehouden met stuwen zodat de schepen metaal, zand, grind en andere goederen kunnen vervoeren. Diezelfde rivier neemt plantenzaadjes mee. Daarom is het hier zo groen en vind je kleuren in overvloed.
Na camping Heelderpeel fiets ik al snel langs waterplas De Lange Vlieter, waar groene kikkers, salamanders en snoekbaarzen zwemmen. Langs de kant zie ik gele brem, wilde tijm en sint-janskruid. Wie goed oplet, kan ’s zomers tussen het kruid zelfs het melkdrupje ontdekken: een vlinder met witte vlekjes die overdag langs bosranden en over bloemrijke weides vliegt. Maar ook een derde van het Limburgse drinkwater komt uit de waterplas De Lange Vlieter. Het Maaswater stroomt via een pijpleiding hierheen en wordt gefiltreerd. Ik vul mijn bidon bij het kraantje: lekker koud.
Grazende konikpaarden
Langs een dijkje met schapen gaat de Kanaalweg richting de kunstmatige Maasplassen, allemaal ontstaan door grindwinning. Op de oevers groeien kattenstaart, toorts en wilde bertram, waarvan de wortels vroeger tegen kiespijn werden gebruikt. Maar ook het giftige bilzekruid met zijn bleekgele bloemen. De konikpaarden weten precies wat ze wel en niet kunnen eten. Ze grazen het hele jaar in dit gebied, maar laten de struiken en bomen staan waarin insecten en vogels schuilen.
Het fietspad waaiert alle kanten uit. Net als bij het Prins Clausplein, waar ik moeilijk de fly-overs uit elkaar kan halen, raak ik hier in de war van de rivieren en kanalen. Het is een wirwar aan waterlopen en waterwerken. Op de kaart zie ik kronkels (Maas en Oude Maas), bijna rechte lijnen (de kanalen) en vormen waarin je met een beetje fantasie een gezicht met een grote neus (Oolderplas) of vis (Gerelingsplas) herkent. Dan weer een bruggetje, dan weer een sluis.
Een blauwe reiger staat op één poot in het water, terwijl bootjes voorbij varen. Hoe doet hij dat toch, zonder ook maar een seconde zijn evenwicht te verliezen? Bij het turnen stond ik vroeger een stuk minder stabiel op de mat of evenwichtsbalk. Geduldig kijkt de reiger naar het water, wachtend op een visje, met ondertussen oog voor de omgeving. Als ik stop om een foto te maken, heeft hij me meteen door.
Luide sirene
Bankjes zat langs het water om even uit te rusten. Als ik bij Sluis Linne naar de kleurrijke boten kijk die binnenkomen en aanleggen, word ik opgeschrikt door een luide sirene. ‘Een waarschuwing voor de schippers’, leert schipper Henk Laeijendecker (74) mij later bij het Maas Binnenvaartmuseum in Maasbracht. Het water gaat omhoog. Dus moeten de touwen waarmee het schip aan de kade vastligt strakker worden getrokken. Aanhalen, heet dat in schipperstaal.
Henk weet in eenvoudige taal uit te leggen hoe die complexe sluizen werken. Bij vrolijke modellen, waar ieniemieniebootjes over écht water stromen en op de kade speelgoedautootjes staan geparkeerd, draait hij aan hendeltjes. Hij zet de verkeerslichten op groen, laat de deuren opengaan en de sirene klinken. Opgewekt, als een klein jongetje. ‘Leuk gemaakt hè!’
De gepensioneerde bevoer 45 jaar lang met zijn vrouw de wateren. Op enorme binnenschepen bracht hij veevoeder en kunstmest op de juiste plek. ‘Het mooiste aan dit beroep is de vrijheid. ’s Zomers had ik het meeste plezier. In de winter kan het natuurlijk erg koud en glad zijn, vooral als je midden in de nacht in de Europoort moet laden. Bij windkracht 8 gaat de lol er wel af. Had ik veevoer, dan zat ik helemaal onder het stof.’
Schepenkerkhof van Maasbracht
Henk zit vol verhalen. Over Wim van Hoorn, die nog tot 2008 een drijvende supermarkt voor binnenschippers had. Hoe de steenkool hier vroeger met de kolentip (nu een restaurant) vanaf treinwagons op schepen werd geladen. En die gruwelijke dag in september 1944, toen de opvarenden van 240 schepen van boord moesten en Duitse soldaten alles met dynamiet tot zinken brachten: het Schepenkerkhof van Maasbracht.
‘Schippersfamilies stonden ineens op straat, want het schip was hun huis’, vertelt Henk. Weer buiten kan ik het me allemaal maar moeilijk voorstellen, met de vrolijke terrasjes en woonboten bij Sluis Maasbracht, de diepste sluis van Nederland. ‘Ga bij de sluis nog even de trap op’, had Henk voorgesteld. ‘Dan heb je een mooi uitzicht.’ Inderdaad ‒ hier zie je perfect hoe het water aan de ene kant bijna twaalf meter (!) hoger staat dan aan de andere kant.
De mooiste stadjes komen aan het eind van de route: Stevensweert met zijn oude vestingwerken en het witte Thorn. Leuk om iets te drinken. Tussendoor brengt een pontje je de Maas over, die hier de grens met België vormt. Zo gebeurt het zomaar dat ik in Belgisch Limburg vlaai eet. Bij fiets- en biercafé ’t Orgelhuys, met dezelfde vriendelijkheid als aan de overkant, maar een iets ander dialect. Het vinkje heeft bij onze Vlaamse buren zelfs een eigen bijnaam: suskewiet. Ja, ik hoor hem weer!
E-bike opladen met groene energie
Door het grote verval van de Maas kan er bij de stuw van Linne groene stroom worden geproduceerd, goed voor zo’n negenduizend huishoudens. De e-bike valt zelfs ter plekke op te laden! Via een vistrap kunnen de vissen veilig stroomopwaarts zwemmen. Op de fiets zie je voortdurend de schoorstenen van de elektriciteitscentrale van Maasbracht boven het landschap uittorenen, maar door alle duurzame energie zijn die een paar jaar geleden overbodig geworden. Wist je trouwens dat alle oplaadpunten zijn opgenomen in onze fietsrouteplanner?
Praktische informatie
De Maasstadjesroute is veertig kilometer. Wij begonnen bij KP51 (vlak bij camping Heelderpeel), maar je kunt de route ook starten bij VVV Stevensweert of Thorn. Onderweg staan er veel informatieborden met uitleg over het gebied.
Route via de Fietsersbond Routeplanner:
KP 51-30-35-84-36-37-40-10-39-01-22-21-53-33-34-51.
In Roermond beginnen? Dan komt de route op 57 kilometer uit.
KP 83-64-82-92-36-37-40-10-39-01-22-21-53-33-34-51-30-35-84-93-94-83.
Tussen Ohé en Laak (NL) en Ophoven (B) gaat een pontje. Mei t/m september: dagelijks. April en oktober: in het weekend. Vaartijden: rondjemethetpontje.nl.
Je kunt ook via Maaseik omrijden (veertien kilometer extra). Vanaf KP01 naar KP03-13-24-25-22.
Tip: gebruik de Fietsersbond Routeplanner app en navigeer onderweg.
Hap & Trap
De Hap & Trap Maasstadjes-fietsroute is voor 12,95 euro te koop via de website en bij de VVV’s in Thorn, Stevensweert en Roermond. Je krijgt drie vouchers waarmee je onderweg iets lekkers kunt eten, zoals een stukje vlaai, ijsje, pannenkoek of frietje.
Adressen
Camping Heelderpeel, De Peel 13, Heel, narvikhomeparcs.com
Met natuurplas, kampeerveldjes en vakantiehuizen. Je kunt hier een fiets huren van Peeter Tweewielers.
’t Veerhuis, Polstraat 1, Wessem, veerhuiswessem.nl
Bijzondere gerechten met producten uit de eigen streek. In het oude veerhuis aan de Maas.
Maas Binnenvaartmuseum, Havenstraat 12, Maasbracht, maas-binnenvaartmuseum.nl
Open op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 tot 17.00 uur.
Categorieën
Jessica de Korte
Freelance journalist