Op donderdag 31 maart presenteerde Jolanda Maas op een expertmeeting de uitkomsten van het onderzoek Park of Perk (RIVM, VU). Dit onderzoek is een vervolg op het onderzoek De Gezonde Wijk. Voor vier wijken in Amsterdam, met een vergelijkbare demografische opbouw maar stedenbouwkundig erg verschillend, zijn de consequenties voor het bewegen onderzocht. In elke wijk zijn van 30 bewoners met behulp van een GPS de verplaatsingen vastgelegd.
Opvallend was dat automobilisten, fietsers en voetgangers dezelfde routes gebruikten. Dat betekent dat de inrichting van de wijk uitnodigt om ook voor de korte verplaatsingen de auto te gebruiken. Dit is strijd met de aanbevelingen van het CROW om het netwerk voor de fiets twee keer zo dicht te maken als voor de auto. (CROW, Ontwerpwijzer Fietsverkeer 230)
Stedenbouwkundige Menno Moerman gaf een toelichting op de verschillen in de wijkstructuur. Hij voegde er lachend aan toe: ‘In de vooroorlogse wijken ontworpen door architecten wordt meer bewogen dan in de naoorlogse wijken ontworpen door stedenbouwkundigen’. Eigenlijk ontwikkelden de wijken zich van een menselijke maat naar een auto-maat!
Verplaatsen zonder te bewegen
De naoorlogse wijken zijn door de stedenbouwkundigen met oog voor de auto ontworpen. Voorzieningen geclusterd op afstand en autoparkeren voor de deur. Daarmee is een omgeving gecreëerd waarin je minimaal hoeft te bewegen. Hoe krijg je de menselijke maat terug in de wijk?
Om uit te nodigen tot bewegen moet de wijk als verblijfsgebied weer centraal gesteld worden. Dit doe je door te starten met de belangen van fietsers, voetgangers, kinderen en ouderen in bredere zin. Dit betekent dat de auto-intensiteit niet als uitgangspunt geldt voor de inrichting van de wijk. Hierdoor ontstaat een meer gedifferentieerde inrichting. Binnen de wijk wisselen autovrije ruimtes en veilige fietsroutes zonder doorgaand autoverkeer elkaar af. De ontsluitingswegen lopen tot aan de rand van de wijk. Er ontstaat ruimte voor verblijven en bewegen.
De informatie uit het onderzoek en de peilingen met de experts leveren een schat aan inzichten voor het opnieuw inrichten van de steden/wijken gebaseerd op de menselijke maat. Ook ondersteunt het onderzoek de denkrichting van Wijken voor de Fiets en de ideeën die in de prijsvraag Fietsvriendelijke Wijk zijn ingediend.
Henk Hendriks
Categorieën