Tips: Je eerste fietsvakantie!

Of je nu van plan bent om naar Santiago de Compostela te fietsen of over de oude zijderoute naar Australië, alles begint met een droom en daarna een plan. En laat het vooral niet bij een droom blijven. Het leven uit vijf fietstassen, helemaal terug naar de basis, het onderweg zijn naar het onbekende, reizen op een fiets is een van de mooiste dingen die er zijn.
Kies een bestemming of een bepaalde route, maak een projectplan, prik een datum en werk daar naar toe. Voor een langere reis begin ik soms al een jaar van tevoren met het verzamelen van spullen, dit geeft je nog de tijd om het een en ander in de uitverkoop aan te schaffen!

Om een fietsreis door Europa te maken heb je echt niet de allerduurste fiets nodig, maar je wilt niet dat je stalen ros gaat slingeren wanneer je met volle bepakking een berg afvliegt, dus het frame moet behoorlijk stabiel zijn. Een goede vakantiefiets voelt als een tank. Het frame moet bij jouw beenlengte passen, met een prettig zadel dat op de juiste afstand van het stuur zit. En sorry dames, dit betekent dat je beter kunt wennen aan een herenfiets. Stevige bagagedragers moeten voldoende draagvermogen hebben om je hele huisraad te vervoeren.
Voor een langere reis is het daarom wel aan te raden om te investeren in een goede fiets. Mocht de prijs van een nieuwe vakantiefiets je heel erg afschrikken, kijk dan eerst eens of er een goede tweedehands fiets te krijgen is.

Een zadel is heel persoonlijk, maar de meeste vakantiefietsers komen uiteindelijk toch uit bij een leren zadel. Het duurt even voor je eraan gewend bent, maar daarna wil je niet meer anders. Een gelzadel wordt in een warm klimaat vaak onaangenaam heet.

De meeste vakantiefietsers fietsen tegenwoordig met een Rohloff-naaf en een riem als ketting. Ik fiets al ruim twintig jaar op een fiets met een klassieke derailleur, 27 versnellingen met een ouderwetse ketting en dat werkt ook nog altijd!
Maar wanneer ik weer een keertje een wiel moet vervangen, wil ik absoluut een naafdynamo, om mijn eigen stroom op te wekken.

De fietsuitrusting gaat veel verder dan alleen een fiets. Fiets je wel of niet op fietsschoenen met SPD’s? Van die plaatjes die je in je trappers vast kunt klikken, om bergop je trappers ook omhoog te kunnen trekken. Wil je behalve een Goretex regenjas ook een regenbroek en waterwerende overschoenen?
De standaard van mijn fiets bezweek al na twee maanden. Je hebt een standaard nodig die op twee punten aan de achterkant van het frame vastzit, om het gewicht van de bagage aan te kunnen.
Een helm is ook geen overbodige luxe en omdat er niet in ieder land fietspaden zijn is een achteruitkijkspiegel ook aan te raden.

Bij de keuze van je spullen speelt gewicht een belangrijke rol. Ik hou niet van een heel klein minitentje en kijk daarom meestal naar de grootste tent die ik kan krijgen van minder dan 3 kilo. Een tunneltent doet het beter bij veel wind, een koepeltent kun je opzetten op een harde ondergrond. Mijn ideale tent heeft een ruime cabine waarin je rechtop kan zitten en een voortent voor de bagage, het liefst zo groot dat je er ook nog een fiets in kunt verstoppen.
Een lichte matras van twee centimeter dikte lijkt niet zo comfortabel, maar ik kan er mee op kiezelstenen slapen en in een koud klimaat wil je geen dikke matras, want je moet alle lucht met je eigen lichaam verwarmen.
Hoe kouder het klimaat, hoe meer je wilt investeren in een goede slaapzak. Dons weegt niet veel en geeft veel warmte! Een klein opblaasbaar kussentje en een gewone of thermische lakenzak maakt je slaapuitrusting compleet. Ik vind het fijn wanneer mijn lakenzak van een rekbaar materiaal gemaakt is.

Aan het einde van een fietsdag wil ik liefst zelf koken op de camping, met behulp van twee pannetjes en een brander. In Europa heb je genoeg aan een gasbrander, maar wanneer je andere continenten bezoekt is een benzinebrander een uitkomst. Vul dit aan met een etui met bestek, wat kruiden en bouillonblokjes en dan moet je alleen nog een beetje verstand hebben van koken. Ik heb in ieder geval altijd één noodmaaltijd in mijn tas, zo’n zak pasta met saus waar alleen maar een halve liter water bij hoeft.

Al heel vaak heb ik met een pakketje bij een postkantoor gestaan, om spullen terug naar huis te sturen. Iedereen neemt altijd teveel mee. Het is een kwestie van keuzes maken. Wanneer je een mooie systeemcamera meesleept, laat dan het opvouwbare stoeltje van een kilo thuis. Behalve je fiets, de uitrusting, tent, slaapspullen, keuken, telefoon, accupack en twee setjes fietskleding en twee setjes normale kleding is bijna al het overige overbodige luxe. Bedenk dat je het gewicht van alle extra’s iedere dag moet meeslepen.

Afgelopen zomer ben ik rond de Adriatische Zee gaan fietsen. Ik had een aantal bestaande routes aan elkaar kunnen knopen, zoals de Balkanroute van Benjaminse, de bewegwijzerde route langs de Middellandse Zee van Eurovelo, de Reitsma-route naar Rome en op de website van de Europafietsers staan ook nog routes in die regio. Er zijn heel veel prachtige kant en klare routes door Europa beschikbaar.
Ik maak liever mijn eigen routes. Je kunt je route onderweg maken met google maps, maar dan ga je niet via de mooiste fietspaden en het kost heel veel data. Ik maak mijn eigen tracks op de computer met bijvoorbeeld het programma Ride with GPS. Er zijn nog veel meer programma’s waarmee je een gpx-bestand kunt maken en dit stuur je vervolgens naar je telefoon of GPS, zodat je onderweg alleen maar een lijntje op de kaart hoeft te volgen en kunt genieten van het fietsen.

Toen ik in 2019 onderweg was tijdens mijn poging rond de wereld te fietsen, merkte ik dat ik mijn GPS bijna niet meer gebruikte. Ik deed alles met mijn telefoon. Bellen, internet, een filmpje kijken in mijn tent, maar ook alle navigatie. Met een gratis programma als MAPS.ME kun je de kaarten downloaden wanneer je wifi hebt en onderweg offline navigeren, zodat je geen data gebruikt. In bijvoorbeeld het programma OSMAND kun je bestaande tracks of zelfgemaakte tracks openen, zodat je deze onderweg kunt volgen.
De enige reden om nog een GPS aan te schaffen is dat de batterij veel langer meegaat.

Heerlijk kamperen onder de sterren op een plek met weinig lichtvervuiling en wakker worden met het geluid van vogels om je heen. Op de een of andere manier hoort kamperen bij fietsen. Natuurlijk zijn er heel veel mogelijkheden om te overnachten voor fietsers. Je kunt op Booking.com en Airbnb gemakkelijk accommodatie zoeken op de plek waar je de volgende avond denkt uit te komen. Je kunt ook lid worden van het platform Warm Showers, om gratis bij mensen thuis te overnachten.
Maar kamperen geeft de meeste vrijheid bij het kiezen van de route. Op mooie routes zijn er bijna altijd campings en in veel landen mag je ook in de vrije natuur je tentje opzetten.

Op de Facebookpagina van De wereldfietser krijg je antwoord op al je vragen over soorten fietsen en routes van ervaren fietsers die je voorgingen.

Jaap: Vrienden op de fiets geven onderdak met ontbijt voor een kostprijs van25 euro. En je wordt vaak onthaald met een ontbijt dat vergelijkbaar is met dat van een eerste klas hotel plus een heerlijke kamer en een vriendschappelijk onthaal bij aankomst. Reeds meer dan 10 jaar heb ik daar ervaring mee. Ook in Duitsland en België is die organisatie goed actief. Je hebt keuze uit duizenden adressen.
Willem Jongman: Misschien is het nuttig een link te plaatsen naar mijn (niet-commerciële) website met tips voor de Eerste Keer op Fietsvakantie
De kernboodschap is dubbel:
1 het kan goedkoop en dat is verstandig voor een eerste keer
2 hou het lichtgewicht. Dat spaart geld en fietst fijner.

Voor wie nog meer wil leren over het reizen op een fiets is er het ‘Handboek voor vakantiefietsers’. Van koken op een pitje en fietsen met kinderen tot hoe je een fiets meeneemt in een vliegtuig. Verder staan er in het boek inspirerende verhalen van ervaren fietsers en specialisten. Ook leerzaam: ik vertel je alle fouten die ik al gemaakt heb, zodat je deze niet ook hoeft te maken.

Marica van der Meer is schrijfster, spreker en wereldfietser. Over haar eerst lange fietsreis van Vuurland naar Alaska schreef ze het boek ‘Van vuur naar ijs’. Over het avontuur op de fiets naar het verjaardagsfeestje van een vriendin in Australië schreef ze het boek ‘Weg van de Wereld’. En haar poging rond de wereld te fietsen vertelde ze in ‘Dwaalspoor’. Verder schreef ze verschillende fietsrouteboeken door Nederland om andere mensen op de fiets te krijgen. Het ‘Handboek voor vakantiefietsers’ is een aanrader voor mensen die nu hun dromen over vakantiefietsen in plannen om gaan zetten.