6 Leuke en slimme verkeerslichten

Om de doorstroming in het verkeer te verbeteren, plaatste de gemeente Rotterdam in 2016 kleine warmtecamera’s boven op de stoplichten. Zo kunnen de stoplichten ‘zien’ hoeveel mensen er staan. Dit doen ze door de infraroodstraling te meten die mensen afgeven met hun lichaamswarmte. Als er veel fietsers staan te wachten, gaan de verkeerslichten eerder en langer op groen. Dat werkt heel goed. De wachttijd verminderde met 38 procent. ‘Als iemand met een lekkere snelheid van de Erasmusbrug afsuist, dan krijgt hij wat meer tijd om het te kunnen halen,’ vertelt Mark Simons van de gemeente Rotterdam. ‘Hier zijn mensen heel enthousiast over.’

Op verschillende plekken in het land, onder andere Rotterdam, Enschede en Groningen, staan verkeerslichten met regensensor. Die zorgen ervoor dat fietsers sneller mogen doorrijden als het regent. Mark Simons van de gemeente Rotterdam: ‘We zijn nu bezig om de verkeerslichten te koppelen aan Buienradar, zodat we een complete route voor fietsers kunnen vrijmaken.’

In Den Bosch kunnen fietsers de gratis app ‘Schwung’ op hun telefoon installeren. Die geeft hun locatie door aan de verkeersregelinstallatie (VRI). Verkeerslichtenbouwer Vialis stelde de VRI voor het provinciehuis zo in, dat de verkeerslichten rekening houden met de meldingen vanuit de smartphones van naderende fietsers. In Tilburg experimenteert de gemeente met de app ‘CrossCycle’. Die doet exact hetzelfde als ‘Schwung’, maar heeft als extra voordeel dat een grote groep fietsers die nadert, voorrang krijgt op de rest van het verkeer.

Op de Amsterdamsestraatweg in Utrecht staat sinds vorig jaar een systeem dat niet de verkeerslichten slimmer maakt, maar de fietser zelf. ‘Flo’ is een kleurige kast die 120 meter voor het verkeerslicht staat. Er zit een radar in die de snelheid van de fietser meet. Flo is gekoppeld aan de verkeersregelinstallatie en weet zo wanneer het verkeerslicht op groen staat. Op basis van die informatie laat een display op de kast met plaatjes zien hoe snel je moet fietsen om groen licht te hebben. Als je de haas ziet, moet je versnellen om het nog te kunnen halen. Bij de duim is je huidige snelheid goed en bij de schildpad moet je enigszins afremmen om bij de kruising niet stil te hoeven staan. De liggende koe betekent dat je hoe dan ook zult moeten wachten. De Universiteit Utrecht geeft aan dat Flo ervoor zorgde dat de doorstroming met 3 tot 8 procent verbeterde. Voor een systeem dat niet ingrijpt op de werking van de verkeerslichten, is dit helemaal geen slechte score. Bovendien zijn de fietsers tevreden. De subjectieve doorstroming, dus hoelang mensen voor hun gevoel moeten wachten bij het verkeerslicht, verbeterde dankzij Flo zelfs met 16 procent.

‘Aftellichten’ (in België heten ze ‘aftellichten’ of ‘wachtverzachters’) geven via cijfers of met een cirkel van lampjes een indicatie van de resterende wachttijd. Om de indicatie altijd kloppend te krijgen, gaan de aftellers soms ineens sneller of langzamer. In Maastricht zijn er zelfs aftellers die teruglopen als het licht toch nog langer rood blijft. Daar heb je natuurlijk niet zoveel aan. De aftellers in Rotterdam die Mark Simons en zijn collega’s ontwierpen, laten pas iets zien als zeker is hoelang het wachten nog duurt. ‘Ze tellen vaak af in de laatste halve minuut voordat het groen wordt, en dat vinden mensen al heel prettig.’ Dit soort aftellichten zijn nu dus ook op verschillende plekken voor fietsers geïnstalleerd.

Je kunt natuurlijk ook leuke dingen gaan doen met verkeerslichten. Hang bijvoorbeeld  – zoals twee Duitse studenten in 2014 deden in Oberhausen – een apparaat aan het stoplicht waarmee je tijdens het wachten een computerspelletje kunt spelen met iemand aan de overkant van de straat. Iemand heeft zelfs een heuse verkeerslichtbioscoop bedacht.