Maak het fietsnetwerk veiliger!
De Fietsersbond SPI levert uitstekende inzichten in de veiligheid van het fietsnetwerk in de gemeente of provincie. De afgelopen jaren is op meerdere plekken in Nederland, zoals in de provincie Drenthe en het buitengebied van de provincie Utrecht, de SPI al uitgevoerd in opdracht van de beleidsambtenaren van de provincie en werden de resultaten hiervan met zeer groot enthousiasme ontvangen.
De uitvoering van deze netwerkscan is ondenkbaar zonder de gedreven inzet van onze vrijwilligers. Tientallen kundige vrijwilligers van de Fietsersbond Routeplanner brengen zeventien verschillende wegkenmerken van het routenetwerk in de gemeente of provincie in kaart, wat resulteert in een nuttige risicokaart van het fietsnetwerk. Door de inzet van de vrijwilligers zal de SPI altijd de huidige stand van zaken van het netwerk bevatten en staan bijvoorbeeld de nieuwste fietspaden, de net geplaatste verlichting, de kwaliteit van het wegdek en de paaltjes op de weg gelijk in de scan. Geen enkele andere database biedt zoveel informatie over het fietsnetwerk als de Fietsersbond Routeplanner!
Omdat de SPI zo’n goed beeld van het fietsnetwerk geeft, is het perfect te gebruiken als middel om het netwerk in de gemeente of provincie te verbeteren en om de juiste keuzes voor investeringen te maken: nieuwe asfaltering van een fietspad, aanpassing van voorrangsregels of verbreding van het fietspad om de kans op frontale botsingen te verkleinen.
Geïnteresseerd om de Fietsersbond SPI in jouw gemeente of provincie uit te laten voeren? Neem dan contact op met Arjen Klinkenberg, projectleider Fietsersbond Routeplanner voor meer informatie. Stuur een mail naar [email protected] of bel 030-2918122.
Fietsvisie 2040
In de in 2019 verschenen Fietsvisie 2040 van de Fietsersbond, wordt de Fietsersbond SPI beschouwd als een belangrijk element in de verbetering van de fietsinfrastructuur in Nederland. Binnen het thema ‘Gezondheid en veiligheid’ wordt als doel gesteld: “Het totale fietsnetwerk scoort in 2040 op het hoogste Fietsersbond Safety Performance Index-niveau of twee niveaus hoger dan in 2018. Dit hangt samen met de doelstellingen onder het thema ‘Mobiliteit’, waarbij de Fietsersbond aangeeft gemeenten en provincies te ondersteunen bij het verbeteren van de veiligheid van het fietsnetwerk in Nederland zodat de in de Fietsersbond SPI gewenste vorderingen behaald kunnen worden. Vanaf 2020 willen we de overheden bewust maken van wat ze met de SPI in huis hebben en hoe ze deze kunnen gebruiken.
Kenmerken en berekening SPI
De Fietsersbond SPI maakt gebruik van de database van de Fietsersbond Routeplanner, een routeplanner voor het plannen van verschillende fietsroutes, voor snelle racefietsers, relaxte ouders met jonge kinderen door het bos of gepensioneerden die graag langs het water fietsen. Hierbij gebruiken we onze eigen database, waarin honderden speciaal hiervoor opgeleide vrijwilligers wijzigingen in het fietsnetwerk aanbrengen: nieuwe fietspaden toevoegen, maar ook veranderingen zoals bijvoorbeeld het omzetten van tegelpaden in asfalt registreren. Van elk wegvak zijn ongeveer 30 kenmerken vastgelegd in deze database, en de Fietsersbond SPI gebruikt er 17 die in verschillende mate een positieve of negatieve invloed hebben op de veiligheid, met elk een zorgvuldig bepaalde eigen wegingswaarde.
De zeventien kenmerken zijn:
- Toegankelijkheid: alle wegen die niet toegankelijk zijn voor fietsers vallen buiten de SPI.
- Navigatie: een rotonde is veiliger dan een gewoon kruispunt.
- Wegdeksoort: alle wegdekken behalve asfalt/beton hebben verhoogde kans op
ongelijkmatigheden. - Wegniveau: Kenmerk ‘langs hoofdwegen’ is veiliger dan ‘op hoofdwegen’.
- Maximum snelheid: Hoe hoger de snelheid hoe onveiliger het wordt.
- Verkeershinder: Hoe meer ander verkeer (zowel fietsers als andere verkeersdeelnemers) hoe groter de kans op een ongeval.
- Verlichting: Geen of slechte straatverlichting zorgt voor minder zicht en zichtbaarheid.
- Wegdekkwaliteit: slechte kwaliteit van het wegdek zorgt ervoor dat fietsers de aandacht meer bij de weg moeten houden en minder op het overige verkeer kunnen letten.
- Dalings/stijgingspercentage: Hellingen boven de 3% worden als (te) steil gezien.
- 1 of 2 richtingsfietspad: Licht verhoogd risico op frontale botsing bij tweerichtingsverkeer op fietspaden.
- Lengte wegvak: Korter wegvakken duiden op de aanwezigheid van meer kruispunten en dus van meer conflictpunten.
- Ongelijkvloers: Bruggen hebben in de winter een verhoogde kans op gladheid a.g.v. aanvriezing.
- Strooiroute: Gestrooide fietspaden zijn in de winter veiliger dan niet gestrooide routes.
- Wegtype: Onderscheid in fietspaden, gemengde wegen etc.
- Hoofdfietsroute: Er is een licht veiligheidsbevorderend effect a.g.v. safety by numbers.
- Hindernissen (lange/brede/gewone) fietsers: Zorgen voor een verhoogd risico op eenzijdige ongevallen.
- Paaltjes: Zorgen voor een verhoogd risico op eenzijdige ongevallen.
Methode
Indien een gemeente de Fietsersbond SPI aanschaft, voert de Fietsersbond een kwaliteitscontrole uit op de database. Op korte termijn krijgen de vrijwilligers bijscholing om optimaal voorbereid aan de slag te gaan in de betreffende provincie of gemeente. Hierna controleren ze het fietsnetwerk en waar nodig passen ze eerder ingevoerde kenmerken aan of toe. Binnen twee maanden is de Fietsersbond SPI gebruiksklaar als risicoanalyse en kan provincie of gemeente samen met de lokale Fietsersbond aan de slag: herkennen zij het beeld dat in de Fietsersbond SPI is gegenereerd? In een later stadium beoordelen de betrokken partijen op welke plekken maatregelen nodig zijn om de veiligheid voor de fietsers te verbeteren.
De gemeente kan de resultaten van de SPI eventueel combineren met andere gegevens, zoals ongevallengegevens, publieksmeldingen of vervoersintensiteiten: deze gegevens zijn niet in de Fietsersbond SPI verwerkt.