stalling_header

Hoe komen we in 2040?

2040 lijkt nog ver weg, maar de tijd gaat snel. Er moet de komende jaren nog veel gebeuren om onze ambitie – fietsgeluk voor alle fietsers, altijd en overal – waar te maken. De Fietsersbond zet alles op alles voor een infrastructuur, voorzieningen en stimuleringsbeleid dat optimaal is voor fietsers. Hoe meer mensen de fiets pakken, hoe gezonder en duurzamer onze samenleving zal zijn.

Fietsen in Almere
Beeld-auteur: Corné Sparidaens

Alles wat we de komende jaren ondernemen, samen met onze maatschappelijke partners, concentreert zich op vier thema’s:

  1. Ruimte en Leefbaarheid
  2. Mobiliteit
  3. Gezondheid en veiligheid
  4. Fietsplezier

Doelstellingen per thema

Een autovrije stad waar de fiets het straatbeeld bepaalt. Een fiets voor iedereen, ook voor elk kind in Nederland. Met dit droombeeld begonnen we dit visiedocument. Het is een ambitieus beeld, en daarbij horen ambitieuze doelstellingen.

1. Ruimte en leefbaarheid

  • In stedelijke ontwikkeling, zowel nieuwbouw als herstructurering, zijn het STOP-principe en gezondheidsnormen het uitgangspunt.
  • Vrijliggende fietsinfrastructuur is vanaf 2030 emissievrij.
  • Alle gemeenten hebben:
    • in 2025 de drie fietsnetwerken ontworpen;
    • In 2040 de drie fietsnetwerken gerealiseerd.

2. Mobiliteit

  • In 2040 neemt de fiets in alle Nederlandse gemeenten meer dan 50 procent van alle verplaatsingen binnen de bebouwde kom voor zijn rekening.
  • De fiets is in 2040 structureel onderdeel van de investeringsopgaven van rijk, provincies, regio’s en gemeenten. Het aandeel van fietsinvesteringen in de totale investeringen in mobiliteit is minimaal gelijk aan het aandeel fietskilometers op het totaal.
  • In 2040 wordt minimaal 40 procent van de stedelijke logistiek met cargobikes gedaan.

3. Gezondheid en veiligheid

  • In 2040 haalt 75 procent van de Nederlanders de dagelijkse beweegnorm, onder meer doordat ze meer zijn gaan fietsen.
  • Er overlijden geen fietsers meer door een aanrijding met een gemotoriseerd voertuig. Het aantal ernstig gewonde fietsers is in 2040 gehalveerd.
  • Het totale fietsnetwerk scoort in 2040 op het hoogste Fietsersbond Safety Performance Index-niveau of twee niveaus hoger dan in 2018.

4. Fietsplezier

  • Alle Nederlanders kunnen deelnemen aan het fietsgeluk.
  • Alle mensen hebben een fiets waarmee ze veilig en comfortabel kunnen fietsen.
  • Elk kind heeft een fiets en heeft op achtjarige leeftijd genoeg fietservaring opgedaan om zelfstandig en veilig te kunnen fietsen.
  • Alle ouderen kunnen blijven fietsen doordat ze hun fiets(gedrag) kunnen aanpassen naar eigen behoefte.
  • Iedereen durft ook in Nederland dag en nacht te fietsen.
  • Fietsdiefstal is radicaal teruggebracht door gebruik van technische hulpmiddelen in en op de fiets en door anti-diefstalplannen van gemeenten en politie.

Hoe bereiken we deze doelstellingen?

De Fietsersbond speelt voortdurend in op nieuwe ontwikkelingen en trends. Dat is nodig omdat demografische en technologische ontwikkelingen in de mobiliteitswereld zich snel voltrekken en omdat hun impact op verschillende gebieden uiteenloopt. We weten wat we willen bereiken, maar de weg ernaartoe zal nog vaak van richting veranderen en regelmatig per gemeente verschillen. We hebben daarom naar een richtsnoer aan activiteiten gezocht waarmee de Fietsersbond de komende jaren kan werken aan het realiseren van zijn doelstellingen.

Ruimte en leefbaarheid

  • We maken samen met anderen een strategisch plan om bestaande barrières in het fietsnetwerk op te heffen. Er komen geen nieuwe barrières voor fietsers en wandelaars bij kruisingen met weg, spoor en water. De richtlijnen van de CROW voor maaswijdte en omrijden zijn daarbij het uitgangspunt.
  • We pleiten ervoor dat nabijheid van voorzieningen wordt meegenomen als ontwerpopdracht en uitgangspunt voor omgevingsvisies.
  • We pleiten ervoor dat klimaat en gezondheids- normen worden meegenomen als leidraad in de omgevingsplannen.
  • We pleiten voor een verbod op snorscooters per 2025 en voor een verbod op fossiele verbrandingsmotoren in de fietsinfrastructuur. We pleiten voor sloopregelingen, waardoor mensen hun bestaande snorscooter kunnen vervangen door een (elektrische) fiets.
  • We presenteren tweejaarlijks een ranglijst van fietsgemeenten met onze Fietsstadverkiezing. Hiermee stimuleren we gemeenten om zichzelf (verder) te verbeteren en zich te onderscheiden op verschillende onderdelen van het fietsbeleid.
  • Omgevingsplannen bevatten ambitieuze stallingsnormen voor fietsen en lage autoparkeernormen.
  • Autoparkeerplaatsen bij nieuwbouwwoningen worden optioneel, ook in de openbare ruimte.
  • Er is een systeem van verhandelbare autoparkeerrechten: wie liever de fiets of deelauto gebruikt, houdt geld over.
  • We komen op voor goede fietsvoorzieningen (fietsparkeren, douches, omkleedruimtes) bij alle bedrijven.

Mobiliteit

  • We zetten ons in voor een verschuiving van budgetten van Rijk, provincies en gemeenten voor de fiets totdat er een rechtvaardige verdeling van middelen is.
  • We zetten ons structureel in voor fietsinvesteringen door Rijk, provincies, regio’s en gemeenten. We pleiten daarbij voor besluitvorming op basis van een integraal ruimtelijk afwegingskader.
  • We zetten ons in voor het beprijzen van inactieve en vervuilende mobiliteit, omdat het fietsen stimuleert en onnodige investeringen voorkomt.
  • We zetten ons in voor een gelijk fiscaal speelveld voor fietsers en de FietsFamilie, gelijk aan andere zero-emissievoertuigen, met gelijke leaseregelingen, gelijke fiscaliteit en gelijke stimuleringsmaatregelen.
  • We pleiten voor een verhoogde reiskostenvergoeding van 30 cent per fietskilometer en een verlaging van de autovergoeding naar 10 cent.
  • We maken ons sterk voor het mee kunnen nemen van fietsen in streekbussen en voor het verhogen van de capaciteit voor het meenemen van fietsen in alle treinen.
  • We creëren draagvlak bij zorgverzekeraars, werkgevers en andere partners om hun middelen in te zetten voor fietspromotie en fietsvriendelijk werkgeverschap.

Op het gebied van infrastructuur zetten we ons in voor strategisch en doelgroepgericht ontworpen fietsnetwerken:

  • We pleiten binnen de bebouwde kom voor minimaal drie herkenbare niveaus in het fietsnetwerk:
    • een ‘8-80’-netwerk dat geschikt is voor kwetsbare fietsers, inclusief vrijliggende fietspaden op drukke en ‘30 kilometer per uur’-routes;
    • een hoofdnet fiets dat geschikt is voor alle fietsers, piekdrukte aankan en minimaal voldoet aan alle (aangepaste) CROW-eisen;
    • een FietsFamilie-netwerk: een nieuw netwerk dat geschikt is om snelle en zware fietsen snel en veilig door het stedelijk gebied te brengen.
  • We pleiten voor een nieuwe snelheidsnorm binnen de bebouwde kom van 30 kilometer per uur in het stedelijk gebied (op enkele invalswegen/rondwegen na) en 60 kilometer per uur op wegen waar auto’s en fietsers elkaar ontmoeten. Deze maximumsnelheden gelden voor heel Nederland.
  • In CROW-verband zetten we ons in voor aanpassing van de ontwerpnormen aan de toenemende drukte en aan de diversiteit binnen de FietsFamilie als het gaat om gewicht en snelheid.
  • We pleiten ervoor dat alle fietsinfrastructuur, te beginnen met het hoofdnet fiets en het 8-80- netwerk, sociaal veilig, comfortabel en vergevingsgezind wordt ingericht, zonder paaltjes en gevaarlijke bermen of hoge stoepranden.
  • Buiten de bebouwde kom pleiten we voor een landelijk dekkend netwerk van snelfietsroutes en/of FietsFamilie-paden van extra kwaliteit, die non-stop tussen stedelijke centra en naar binnenstad en werkgebieden lopen.
  • In 2040 zijn er geen grijze wegen (50 kilometer per uur-wegen met een belangrijke verblijfsfunctie) en geen gevaarlijke kruisingen meer.
  • We pleiten voor een maximumsnelheid van 20 kilometer per uur op onverplichte fietspaden die naast 30 kilometer per uur-wegen liggen en gebruikt worden door kwetsbare groepen.
  • In woonerven en plaatsen waar verblijven de belangrijkste functie is, bedraagt de maximumsnelheid 15 kilometer per uur en zetten we ons in voor het aanpassen en/of handhaven van de snelheid.
  • We ondersteunen gemeenten en provincies bij het verbeteren van de veiligheid van het fietsnetwerk in Nederland zodat in 2040 alle onderdelen van het fietsnetwerk op de Fietsersbond Safety Performance Index twee schalen opgeschoven zijn dan wel op het hoogste niveau zijn gebracht.
  • We pleiten voor een fietsvriendelijke afstemming van verkeerslichten: waar ze nodig zijn worden ze zo ingericht dat fietsers en voetgangers voorrang krijgen.

Veiligheid en gezondheid

  • In de helft van de Nederlandse gemeenten (190) schrijft de huisarts ‘fietsen op recept’ uit in plaats van medicijnen.
  • We organiseren of ondersteunen activiteiten die invulling geven aan het recht van alle kinderen op een fiets en helpen kinderen om voor hun twaalfde verjaardag zo’n  10.000 kilometer te hebben gefietst om ervaring op te doen.
  • We zetten ons in voor het recht van alle Nederlanders op een fiets, een veilig fietsnetwerk en schone lucht.
  • We pleiten bij gemeenten voor een veilige school- omgeving en -routes, waardoor alle kinderen vanaf acht jaar zelfstandig naar school kunnen fietsen.
  • We zorgen voor advies op maat voor alle fietsers over hoe zij hun fiets beter kunnen gebruiken en afstellen om hun fietsplezier te vergroten.
  • We zorgen voor cursussen waarmee fietsers hun fiets en fietsstijl kunnen verbeteren waardoor ze veiliger en comfortabeler de weg op gaan.
  • We helpen mensen die nog niet of niet meer zelf kunnen fietsen om er met een fietsriksja op uit te gaan om sociaal isolement tegen te gaan.
  • We pleiten er bij overheid en verzekeraars voor om bewegen als integraal onderdeel van het preventiebeleid te zien, concrete fietsproducten voor hun klanten te ontwikkelen en een belonings- beleid op te zetten om mensen te stimuleren om meer te gaan fietsen.

Fietsplezier

  • We zetten ons bij scholen, gemeenten en werkgevers in voor beloningsprojecten voor ouders die met hun kinderen naar school en sportclubs fietsen.
  • Vanaf 2020 organiseren we samen met anderen een grootse nationale fietsdag om het geluk van Nederland vieren.
  • We pleiten er bij overheden voor dat mensen vanuit hun woonplaats altijd binnen tien minuten een groene fietsroute kunnen bereiken om lekker recreatief te kunnen fietsen.
  • We pleiten er bij recreatieve organisaties voor om veel meer toegankelijke en ‘beleefbare’ fietsroutes te ontwikkelen.
  • We organiseren activiteiten die fietsen voor iedereen mogelijk maken, zoals fietscursussen en het stimuleren van fietsriksja’s, duofietsen, fietsbuddy’s en fietsclubs. Zo kan iedereen die dat wil er samen met anderen op uit trekken.
visiecover

Fietsvisie 2040

De nieuwe toekomstvisie van de Fietsersbond. Lees meer