Spoedcursus speedpedelec: hoe zit het met de verkeersregels en wetgeving
De speedpedelec is een duurzaam vervoermiddel dat een grote rol kan spelen in de energietransitie en veel (auto)rijders een gezondere, leukere, goedkopere en schonere mobiliteit biedt.
Speedpedelecs zijn voor de wet bromfietsen, waardoor ze binnen de bebouwde kom niet meer op het gewone fietspad mogen rijden. Op bromfietspaden (meestal buiten de kom) zijn ze wel welkom. Sinds 1 juli 2017 moeten alle speed pedelecs een bromfietskentekenplaat hebben.
Rol van de fiets
Ondanks de dominante rol van de auto, is de fiets als belangrijk alternatief al jaren aan een sterke opmars bezig. In de steden en gemeenten is de gemiddelde reistijd van de fiets al gelijk of lager dan van de auto. De fiets als alternatief voor het woon-werkverkeer op afstanden tot 15 km wordt steeds beter gefaciliteerd, onder andere door het verbeteren van de infrastructuur en de aanleg van snelfietspaden. Echter, voor velen is 15 km een flinke afstand om vijf dagen per week structureel per fiets af te leggen. In ieder geval is de drempel daarvoor voor velen te hoog.
Opkomst e-bike
De elektrificatie van de fiets heeft de laatste vijf jaar voor een revolutie gezorgd. Terwijl de verkoop van de gewone fiets een sterk dalende trend vertoont, is de verkoop van e-bike tot 30% van de totale verkoop gestegen tot zo’n 300.000 per jaar. Op het fietspad neemt de diversificatie van de fiets in rap tempo toe. De gewone e-bike die ondersteunt tot ca. 25-27 km/uur biedt een uitkomst voor bijvoorbeeld de structurele fiets-forens op afstanden tot circa 15 km.
Alternatief voor de auto
Gelijk met de opkomst van de e-bike is ook de speedpedelec geïntroduceerd. Deze fiets kan ondersteunen tot circa 45 km/uur. In de praktijk blijkt de speedpedelec te worden ingezet op afstanden van 15 tot 40 km. Hiermee biedt de speedpedelec een structureel alternatief voor het interstedelijke woon-werk autoverkeer. In Nederland bedraagt de gemiddelde woon-werkafstand met de auto 30-35 km. De speedpedelec biedt een serieuze kans om de automobiliteit en de daaraan verbonden emissieproblematiek op de middellange afstand ernstig terug te dringen. Een investering in fiets-asfaltkilometers verdient zich daarmee sneller terug dan een veelvoudige investering in auto-asfaltkilometers.
Aankoopmotieven speedpedelec
Uit de ervaringen van de leden op de Facebookgroep komen de belangrijkste koop-en gebruiksmotieven naar voren:
- Alternatief voor de auto (die in de file staat) of de lange reistijden in het overvolle OV.
- De totale kosten van de speedpedelec wegen duidelijk op tegen die van de auto of het OV, zeker in combinatie met de reiskostenvergoeding van de werkgever.
- Veel plezier aan het rijden in de buitenlucht, weg van hectische, lawaaiige en drukke autostromen.
- Alle praktische voordelen leveren ook een duidelijk gezondheidsvoordeel op. Het blijkt dat ondanks de trapondersteuning de lichamelijke inspanning ook leidt tot vermindering van (over)gewicht. Hoewel de inspanning minder is dan op een gewone fiets, wordt er vaker gefietst over langere afstanden.
- Naast het woon-werkverkeer, wordt de speedpedelec ook multifunctioneel gebruikt. Bijvoorbeeld om kinderen naar school te brengen. De speedpedelec rijder wil dan met lage snelheid naast het kind op het fietspad kunnen rijden (iets dat wettelijk niet is toegestaan).
- Er is een groep van gebruikers die de fiets expliciet recreatief wil gebruiken. Vaak rijdt men dan op lagere ondersteuning grote afstanden (tot meer dan 100 km). In die lage ondersteuning is ook de snelheid laag (30 km/h of minder) en rijdt men vaak over onverplichte fietspaden.
- Met de speedpedelec kan je je vlot verplaatsen over grotere afstanden voor bijvoorbeeld zakelijke bezoeken of om boodschappen te doen. Daarbij ben je sneller dan met de auto en zonder de bijbehorende parkeerproblematiek (ruimte en kosten).
Voordelen voor de samenleving
- Een duurzaam vervoermiddel voor woon-werkverkeer en recreatie, dat het milieu en de omgeving spaart als het gaat om emissie, geluid en ruimtebeslag.
- Een gezonde manier van vervoer die voor de samenleving ziektekosten kan beperken en mensen langer mobiel en gezond houdt.
- Een efficiënte manier van mobiliteit die files en behoefte aan parkeerruimte reduceert en daarmee de vervoersstromen die dat echt nodig hebben meer ruimte biedt.
- Fietsasfalt is goedkoper dan auto-asfalt. Een overstap van auto naar speedpedelec op afstanden van 15-40 km scheelt de belastingbetaler geld.
Huidige wetgeving
- De speedpedelec dient sinds 2017 voorzien te zijn van een gele kentekenplaat aan de achterzijde, van een spiegel, een claxon en een remlicht.
- De fiets dient goedgekeurd te zijn door het RDW;
- De berijder dient in het bezit te zijn van rijbewijs AM en minimaal 16 jaar oud te zijn.
- Een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering voor motorvoertuigen (WAM) dient te worden afgesloten.
- Een speciale speedpedelec-helm conform de norm NTA-8776 is verplicht.
- Plaats op de weg is gelijk aan de bromfiets:
- Op de weg met een maximale snelheid van 45 km/uur;
- Op het (brom)fietspad (bord G12A) buiten de bebouwde kom met een maximale snelheid van 40 km/uur;
- Binnen de bebouwde kom op het (brom)fietspad met een maximale snelheid van 30 km/uur.
- Door gelijkschakeling met de bromfiets mag er geen gebruik meer gemaakt worden van het (on)verplichte fietspad (bord G11 en G13).