Biodivers fietsen in Almere

Studente Toegepaste Biologie Madelon Richmond woont in Almere: ‘Ik woon aan het Weerwater. (Meer info over het Weerwater vind je op centrum.almere.nl/rondje-weerwater) Ik vond het erg leuk om mee te denken over mijn eigen omgeving.’
Joris Lugtenburg huurt in Almere een kamer, maar nu, in coronatijd, woont hij weer bij zijn ouders in Goeree-Overflakkee in Zuid-Holland: ‘Ik vond het een leuke opdracht omdat het niet over een losstaand parkje gaat, maar over een hele route.’ Met medestudenten Tim Mourits, Quintijn Norg en Hugo Wieleman bogen ze zich over de opdracht van de Fietsersbond.

Madelon: ‘Als ik naar mijn werk bij de Intratuin fiets, verheug ik me op het stukje door het Beatrixpark. Er staan daar een paar hele mooie zoete kersen. In de lente bloeien deze bomen met prachtige, sterk geurende witte trossen.’
Joris: ‘Ik fiets graag over een Zuid-Hollands fenomeen: kleurrijke bloeiende dijken. Ik denk dat niemand ervan houdt om langs auto’s en drukte te fietsen.’

Een van de onderdelen van het onderzoek was kijken wat er nu al aan planten en dieren rond de plas te vinden was. De blauwborst en verschillende hommelsoorten, lazen ze in de vakliteratuur. En bij eigen inspectie rond het Weerwater van de planten vonden ze onder andere bijvoet, wilgenroosje en avondkoekoeksbloem.

Madelon: ‘Ik zag dat er al cirkels waren overgeslagen bij het maaien. Dat betekent dat bij het maaien niet in één keer alle bloemen en zaden vernietigd worden. Dat is heel goed voor de biodiversiteit en het aantal dier- en plantensoorten. Niet iedereen weet dat. Ik heb eens gehoord van iemand bij de gemeente dat mensen zelf de maaimachine pakken omdat ze denken dat de gemeente een stukje vergeten is. Daarom bevelen wij ook aan om mensen informatie te geven over wat het plan erachter is.’

Onderzoek toont aan dat groen mensen verleidt om naar buiten te gaan en dat mensen die in een groene omgeving wonen gelukkiger zijn. Het grappige is dat uit onderzoek blijkt dat er verschil is tussen de ene soort groen en de andere. Zo hebben mensen een voorkeur voor hoge bomen. Hoe zien jullie dat?

Joris: ‘Ik heb een hekel aan gazon, van die kort gemaaide stukken gras. Die zag je ook rondom het Weerwater wel vaak. Dat vind ik de slechtste stukken. Ik vind insecten belangrijk en die vind je niet op zo’n kaal gazon. Als je gras langer laat groeien, zeg dertig centimeter, heeft dat direct effect. Er komen verschillende bloemen op en je ziet meteen veel meer insecten. Veel mensen hebben bovendien thuis al gazon in hun tuin liggen. Des te leuker als je buiten iets anders ziet.’

Madelon: ‘Ik zie dat bij de Intratuin. Dan hoor ik mensen bij de buitenplanten zeggen over de bijen en vliegen die daaromheen zoemen: ‘Daar hou ik helemaal niet van.’ Mensen moeten ermee om leren gaan. Vlinders vinden ze wel altijd goed. Je kunt bordjes neerzetten met informatie over insecten, zodat ze leren dat de meeste niet steken.

Joris: ‘Groen in de stad is goed voor natuur, mens en dier, en in de toekomst zal dat stadsgroen alleen maar belangrijker worden. Alleen al omdat een stad zonder groen gloeiend heet wordt. En hoewel je de hoogste kwaliteit biodiversiteit natuurlijk vooral buiten de stad vindt, heeft biodiversiteit in de stad ook toegevoegde waarde. Het gaat niet alleen om hele bijzondere vogels. Ook voor merels is het goed. Het is belangrijk voor het netwerk. Een begroeide berm slaat een brug tussen natuurgebieden. Van een berm met bloemen kunnen de beestjes en zaadjes door naar het volgende gebied.’

In jullie advies voor een aantrekkelijk Rondje Weerwater staan onder meer adviezen om beheer in fasen te doen, dus niet alles in één keer maaien of snoeien. En jullie doen ook suggesties voor nestkasten, begroeide brugleuningen en vogelbosjes. Welk onderdeel uit jullie onderzoek zouden jullie het liefst uitgevoerd zien?

Madelon: ‘Mijn persoonlijke favoriet zijn de drijvende oevers. Daar kun je allerlei soorten planten op laten groeien. Het past ook goed bij Nederland waterland.’
Joris: ‘Ik zou blij zijn als de slingerende bloemenstroken er kwamen. Daar profiteren insecten zoals vlinders, bijen en zweefvliegen van.’
Madelon: ‘We adviseren ook om vleermuiskasten neer te zetten. Dat zijn afgesloten kastjes waar je niet zoveel aan ziet en de meeste mensen weten niet waar die voor dienen. Ook daarbij is het belangrijk dat je het uitlegt. Mensen moeten weer betrokken worden bij de natuur. Juist in deze tijd. Wandelen heeft een hoge vlucht genomen en dan is het leuk als in jouw omgeving iets moois te zien is.’

Het Adviesrapport Biodivers Rondje Weerwater kwam tot stand in samenwerking met Fietsersbond Almere

Edgar Smeets van Fietsersbond Almere: ‘We hebben de opdracht uitgezet omdat er nog weinig plekken aan het water in Almere zijn waar je speciaal naartoe fietst voor je lol, om een biertje te drinken, bootje te huren of vogels te kijken. Het lijkt ons leuk als het Weerwater in de toekomst wél zo’n plek wordt. Maar het fietspad moet natuurlijk ook goed zijn voor mensen die naar het station fietsen.
We hebben de opdracht bij de hogeschool uitgezet en deze studenten hebben zich erop ingetekend. Ik vind het heel verrassend om te zien hoe zij kijken. Ik heb nog nooit eerder nagedacht over manieren om anders te maaien. Hopelijk landt het onderzoek op een plek bij de gemeente en wordt er echt iets mee gedaan.’
Joris: ‘Mario Kramer en Edgar Smeets van de Fietsersbond waren erg betrokken en enthousiast. Edgar wees ons er bijvoorbeeld op hoe groot het gezondheidseffect is als mensen meer gaan wandelen en fietsen. Dat verraste me wel. En hoe interessanter en diverser de natuur in de omgeving, hoe meer mensen op de fiets zullen stappen.’
De studenten werden begeleid door dr. ir. Dinand Ekkel die lector Groene en Vitale Stad is aan de Aeres Hogeschool in Almere en vroeger dieren bestudeerde. Tegenwoordig bestudeert hij de mens in zijn omgeving.