Fietsersblog

De toekomst van de stedelijke ringweg

Wat hebben fietsers met de snelweg te maken? Op het eerste gezicht niets. Fietsers rijden niet op de snelweg, of het moet een verwarde geest of een net gearriveerde vreemdeling zijn. Toch hebben fietsers vooral in het stedelijk gebied wel degelijk veel met de snelweg te maken. Rond de grote steden lopen de snelwegen als ringwegen immers vandaag de dag dwars door de bebouwde kom en vormen ze grote barrières. Daarbij komt dat de onmiddellijke omgeving bestaat uit onaantrekkelijke, verweesde stukken niemandsland.

Kijkje in het boek

In het boek Snelweg x Stad. De toekomst van de stedelijke ringweg wordt onderzocht hoe de verhouding tussen snelweg en stad zou kunnen veranderen. Het boek is een initiatief van de Bond van Nederlandse Architecten en het DIMI-project van de TU Delft. Gerenommeerde architectenbureaus (zoals Mecanoo, Benthem Crouwel, VenhoevenCS) ontwierpen voor de publicatie voorstellen met multidisciplinaire teams. Uitgangspunt was om het functioneren van de ringwegen meer in samenhang te zien met het gemeentelijk verkeerssysteem, de verstedelijkingsopgaven en de milieurandvoorwaarden. Vragen waren: hoe bereiken we meer leefbaarheid, betere bereikbaarheid en betere benutting? Welke invloed hebben innovaties als elektrisch rijden en zelfsturende auto’s? Hoe kunnen de ringwegen de stad omarmen in plaats van met de rug ernaartoe gekeerd staan?

De ontwerpen zijn gemaakt voor een aantal locaties: Rotterdam Overschie, de Rotterdamse Noordrand aan de A20, Utrecht Science Park (A27/A28) en de A10 bij Amsterdam (Gooiseweg en Lelylaan). Bijzonder is dat alle ontwerpen uitgaan van waarden als aantrekkelijk wonen, een continu stedelijk weefsel, goede bereikbaarheid op stedelijk niveau, aantrekkelijke publieke ruimtes voor fietsers en voetgangers, landschappelijke schoonheid en biodiversiteit. Bij de ringwegen kiezen de ontwerpen voor verschillende benaderingen: betere benutting (en dus ruimte voor andere modaliteiten), ondertunneling en afwaardering.

Fietsideeën

Cover van het boek

Een paar voorbeelden van fietsideeën? Dwarsverbindingen onder/boven de A13 in Overschie. Een fietshellinggebouw en fietsbrug bij de A20. Een fietsbrug over de Weespertrekvaart en een grote (fiets)hub aan de Lelylaan.

Heel interessant zijn de verschillende benaderingen voor het Utrecht Science Park. Het team van Venhoeven CS gaat uit van light-rail (Woerden-De Uithof-Amersfoort) als drager van de ontwikkeling; daarbij is wel aandacht voor verbeteren van de toeleidende fietsroutes, maar op de campus zelf is geen plaats voor doorgaande routes. Benthem Crouwel kiest juist voor de fiets als stedenbouwkundige drager en voor de binnenring (Waterlinieweg en openbreken van de onderdoorgang op de Weg tot de Wetenschap). Auteur Tijs van den Boomen merkt mijns inziens terecht op dat beide benaderingen gezien de grote opgaven in Utrecht ook gecombineerd kunnen worden.

Al met al is Snelweg x Stad een fascinerende en inspirerende verkenning van de verkeerskundige, ruimtelijke en ecologische transformaties die rond de stedelijke ringwegen binnen bereik zijn. Voor het realiseren daarvan is wel veel politieke moed en veel budget nodig, vanuit een integrale gebiedsvisie die niet alleen oog heeft voor filedruk en voertuigverliesuren.

Tijs van den Boomen, Hans de Boer, Jutta Hinterleitner (red.), Snelweg x Stad, De toekomst van de stedelijke ringweg, BNA Onderzoek/Public Space, ISBN 978949178915, 29,95 euro.

Categorieën

Wim Bot

Wim Bot

(Inter)nationaal beleidsadviseur

Fietsgeluk is voor mij in Delft makkelijk en snel naar de binnenstad of naar het station kunnen fietsen. Ik ben verantwoordelijk voor de nationale en internationale beleidsbeïnvloeding; dat betekent dat ik overal en nergens probeer de fiets hoger op de agenda te krijgen. Behaalde successen waar ik trots op ben: het aannemen van de Fietsvisie 2040, het introduceren van de inmiddels gangbare term schaalsprong, extra middelen in de Tweede Kamer voor fietsenstallingen bij stations en voor snelfietsroutes, en de aanpak van scooteroverlast in Amsterdam.