Reinders kaartenschatkamer: Groningen
Reinder Storm is conservator bij het Allard Pierson, onderdeel van de Universiteit van Amsterdam, én is lid van de Fietsersbond. Hij wordt omringd door oude fietskaarten en diept daar soms bijzondere exemplaren uit op. Dit keer: ‘In en om Groningen’ uit 1925.
Titel: In en om Groningen
Jaar: 1925
Uitgever: VVV Groningen
Geschreven door: Mr. R. van Royen
Met medewerking van o.a. Jac. P. Thijsse
Hoogtepunten: Prachtige kaart
De schrijver van de gids In en om Groningen, Mr Rhijnvis van Royen (1895-1956), was archivaris en heeft veel historische gegevens in dit gidsje verwerkt. In en om Groningen kwam in 1925 uit en is mooi geïllustreerd met veel houtsneden en foto’s. Typerend voor die tijd is dat veel aandacht wordt besteed aan culturele bezienswaardigheden met het accent op bouwkundige en artistieke details.
Hunebedden als POI’s
Opvallend is de mooie kaart in deze uitgave, voor tochten per fiets of te voet. Er staan spoorwegen en tramlijnen op, verharde verkeerswegen, zandpaden en rijwielpaden. Als speciale attractie zijn hunebedden op de kaart gemarkeerd – en er zouden ook rustbanken op moeten staan … maar ik heb er geen kunnen vinden op de kaart.
De pers was zeer positief. ‘Is er wel één van onze lezers, die dit boekje niet koopt?’, vroeg het Nieuwsblad van het Noorden zich af. In de gids staan expliciete suggesties en aanwijzingen voor fietsers. Op blz. 25 lezen we bijvoorbeeld: ‘Langs het fietspad binnendoor naar Zeegse moet men ter hoogte van de kogelvanger (schietkast waar je met je luchtbuks op kunt mikken – red.) op een poeltje letten, waar de prachtigste plant ten onzent, het waterdrieblad of de waterklaver, tegen Mei met heerlijke fluweelen roodachtig witte bloemen prijkt. Op de kaart volgt men het pad gemakkelijk. Per rijwiel is de tocht een waar genot.’
Nu nog te fietsen?
Het zou de moeite waard zijn om een dergelijke tocht nu nog eens over te doen. Zou de waterklaver nog bloeien? Zo niet – dan is de tocht per fiets hopelijk altijd nog een ‘waar genot’. Wie de kaart na wil lopen of fietsen kan bij Reinder Storm een grotere digitale versie opvragen. Mail: [email protected]
PS – Reactie van Mark: ‘Een kleine correctie op de redactionele noot over de ‘kogelvanger’: in dit geval ging het om een aarden wal aan het eind van een schietbaan die kennelijk gebruikt werd door politie en leger. Tevens de reden voor de plaatselijke namen Kogelbergsbos en Kogelbergsveen (bron: https://www.geheugenvandrenthe.nl/zeegse). Op de fiets zal men hier tegenwoordig niet mee aan voorbij komen helaas.’
Het rijwielkaartje van Fonck uit 1916
‘Aan de beschadigingen te zien, heeft het tweemaal gevouwen in de binnenzak heeft gezeten’
