Verblindende fietslampen, aargh!

Goede fietsverlichting is aan de ene kant steeds makkelijker geworden dankzij naafdynamo’s, batterijlampen, LED en elektrische fietsen. Aan de andere kant is het soms een uitdaging om veilig door de nacht te fietsen langs helverlichte autokoplampen, voor fietsers ongelukkig afgestelde straatverlichting en medefietsers die hebben geïnvesteerd in een soort bouwlamp voor de fiets. Dat de verlichting zoveel feller is, komt vooral door de efficiënte leds. Die ook nog koud wit licht stralen waar je ogen gevoeliger zijn dan voor dan het ouderwetse gele licht van halogeenlampjes.

Steeds meer sportieve fietsers wagen zich in het duister in het bos. Als mountainbiker wil je geen doodssmak maken over een boomwortel. Maar het is wel zo sociaal om als je een tegenligger tegenkomt je licht zo af te stellen dat die ander geen doodssmak maakt omdat hij verblind wordt door jouw fietslamp. Oplossingen? Er zijn ook lampen met verschillende standen zodat je de lichtsterkte aan kunt passen aan je omgeving. Met een sensor gaat dat zelfs automatisch.

Maar niet alleen supersterke fietslampen voor sporters zijn een plaag op het fietspad. Ook losse batterijlampjes kunnen fel in de ogen van tegenliggers schijnen, vooral als de batterijen net nieuw zijn. Het voordeel van die batterijlampjes is voor medefietsers dat ze meestal zwak licht geven, alleen om gezien te worden.

Maar ook vaste koplampen op andere fietsen zijn vaak ondermaats van kwaliteit. Deskundige Kees Bakker van de Fietsersbond: ‘Fabrikanten monteren vaak goedkope lampen op nieuwe fietsen die te hoog schijnen en als je ze lager zet, heb je er niks meer aan. Het probleem is ook dat je ogen zich aanpassen aan de hoeveelheid licht. Als jij een felle lamp hebt met een helverlichte baan licht voor je, zie je juist minder goed wat er naast die lichtbundel gebeurt.’

Op lampen voor speed pedelecs, die voor de wet tot de bromfietsen gerekend worden, moet verplicht een ‘cut-off’ zitten zodat ze niet naar boven stralen. Als je een ‘cut-off’-lamp op de muur richt zie je een scherpe scheidslijn aan de bovenkant van de lamp. 
Koplampen op andere fietsen mogen eigenlijk volgens de wet ook niet verblinden, maar dat is niet zo strikt omschreven. Wie lief is voor zijn medefietsers koopt koplampen met een Duits keurmerk, StVZO, of keurmerk van de RAI omdat ze om aan het keurmerk te voldoen ‘cut-off’ de koplamp moeten hebben. De meeste lampen hebben dat helaas niet. Het maakt een lamp duurder. Er wordt ook nog niet fanatiek reclame meegemaakt. Alleen Sigma adverteert met zijn keurmerk. Alle Sigma Auralampen hebben bijvoorbeeld een keurmerk en verblinden dus geen tegenliggers.

Zorg dat je zelf een (goed afgestelde) felle koplamp hebt waarmee je de weg kunt zien. Als je zelf goed zicht hebt, gaan je pupillen minder ver openstaan en heb je minder last van het licht van tegenliggers.
Je kunt je tegenligger ook proberen te waarschuwen door je hand voor je koplamp heen en weer te bewegen. Maar of deze automobilistentruc bij groot licht voor fietsers ook werkt, is de vraag.

• Laat je fietslampje niet knipperen
Er zijn fietsers die een epileptische aanval hebben gekregen van knipperende lampjes. Knipperen is in Nederland ook verboden.
• Kijk uit met agressieve Amerikaanse achterlichten
Je hebt tegenwoordig ook veel agressieve, felle achterlampen, vaak van Amerikaanse makelij. Die zijn heel erg geschikt om op brede Amerikaanse autowegen automobilisten op je aanwezigheid op de weg te attenderen. In Nederland is zo’n fel achterlicht eigenlijk niet nodig en hindert alleen je medeweggebruikers.
• Uit onderzoek van VVN blijkt dat 36% van de fietsers niet weet hoe zij zelf een kapotte fietslamp kunnen repareren en een kwart van de Nederlandse bevolking (24%) aangeeft het leuk te vinden om anderen te helpen bij het repareren van fietsverlichting.