Vergeet de fiets niet in het landelijk gebied

De provincies maken momenteel programma’s om de afspraken voor natuur, water en klimaat uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) uit te werken. De plannen per provincie moeten vóór 1 juli ingeleverd zijn bij het Rijk. Hoofddoelen zijn het verbeteren van de natuur en biodiversiteit, zorgen voor een goede waterkwaliteit en het tegengaan van klimaatverandering. “Meer ruimte voor fietsen en wandelen in het landelijk gebied is nodig om de doelen met betrekking tot bereikbaarheid, duurzaamheid én leefbaarheid te halen,” aldus Ankie van Dijk, directeur Wandelnet.

De Fietsersbond heeft de voorlopige aanpak per provincie geanalyseerd en concludeert dat de provincies mobiliteit en recreatie amper meenemen in hun plannen. Een uitzondering is Noord-Holland, dat fietsen en wandelen onderbrengt in het thema recreatie. “Recreatie is onlosmakelijk verbonden met andere vitale thema´s, zoals landschap, natuur en leefbaarheid,” aldus Saskia Klitsie, beleidsadviseur Groen bij de Provincie Noord-Holland.

Noord-Brabant, Zuid-Holland, Groningen, Overijssel, Flevoland en Utrecht zien wel kansen om recreatie en mobiliteit te koppelen aan de regionale plannen. In Gelderland, Limburg en Friesland is deze rol nu nog volstrekt onduidelijk. “Het ontbreken van aandacht voor fietsen en wandelen in de provinciale programma’s is een gemiste kans. Zeker nu het druk wordt in de natuurgebieden. Medegebruik van het landelijk gebied door recreanten, ondernemers en bewoners is juist een win-win situatie,” aldus van Esther van Garderen, directeur Fietsersbond.

De afwisselende en groene landschappen in het landelijk gebied bieden veel ruimte voor recreanten en sporters. Helaas komen wandelaars en fietsers in het landelijk gebied nog barrières en afsluitingen tegen. “Ook de verrommeling van het landschap, de toename van sluipverkeer en barrières maken de recreatieve verbindingen in en naar het landelijke gebied minder aantrekkelijk en toegankelijk. Ondanks de enorme populariteit en de grote maatschappelijke betekenis van recreatie, staan wandelen en fietsen hierdoor onder druk,” aldus Eric Nijland, directeur Fietsplatform.

Het opheffen van barrières en het openstellen en opwaarderen van afgesloten gebieden door bijvoorbeeld waterschappen en agrariërs biedt nieuwe recreatiemogelijkheden. Wandelaars kunnen bijvoorbeeld via boerenlandpaden wandelingen maken over weilanden en langs waterkeringen die opengesteld zijn door grondeigenaren.

Lokale ondernemers kunnen met een afwisselend aanbod aan activiteiten en voorzieningen profiteren van de extra recreatieve routes. Een voorbeeld is het Buijtenland van Rhoon, waar bezoekers een fietsroute langs natuurinclusieve akkers volgen. Onderweg komen fietsers langs een boerderijwinkel met lokale streekproducten en een pluktuin. Een ander mooi voorbeeld zijn de vele boerderijen die wekelijks een dag open gaan voor bezoekers of zelfs het hele jaar zoals bij kampeerboerderijen.

Als het landelijk gebied meer opties biedt voor recreatie, kunnen wielrenners, wandelaars en toerfietsers dichter bij huis op pad. Fietsen en wandelen komt dan in de plaats van autotripjes naar drukke en kwetsbare natuurgebieden. Dat is niet alleen gezonder voor recreanten, maar ook beter voor het milieu. Op deze manier blijft het rustige karakter van natuurgebieden behouden en wordt de natuur beter beschermd.

Om het recreatief fietsen ook in de toekomst veilig en prettig te houden is er nu actie nodig. Fietsplatform, ANWB, Fietsersbond en wielersportbond NTFU stelden daarom een Top 10 voor het recreatieve fietsen op. Deze biedt concrete handvatten met aanbevelingen om direct mee aan de slag te gaan. Daarnaast wijst de Fietsersbond op 10 punten waar elke Nederlandse fietser echt iets aan heeft en heeft Wandelnet een 6-puntenplan aangereikt aan provincies om de kracht van wandelen beter te benutten.