‘Meneer Sanders leert fietsen’ gaat over houding en gedrag en niet zozeer over regels. Enerzijds omdat er voldoende lesmateriaal over verkeersregels beschikbaar is, anderzijds omdat steeds duidelijker wordt dat het kennen en toepassen van verkeersregels niet genoeg is om je veilig en comfortabel in het verkeer te bewegen. Vooral fietsers merken dat er dikwijls een beroep op andere kwaliteiten wordt gedaan. Een snel inschatting- en reactievermogen, behendigheid en voortdurende waakzaamheid lijken net zo essentieel als regelkennis.
Het aantal regels is in 1990 verminderd en van verkeersdeelnemers wordt sindsdien verwacht dat zij zelf verstandige keuzes maken in uiteenlopende verkeerssituaties. De slagzin was toen: Geef je verstand eens voorrang. Verstandige keuzes maak je meestal op grond van kennis en ervaring. Beide ontbreken vaak bij de groep fietsers van tien tot zestien jaar. De elf- en twaalfjarigen zullen spoedig het basisonderwijs verlaten en overstappen naar het vervolgonderwijs. Dat betekent vaak fietsen over nieuwe routes buiten de vertrouwde omgeving. Het betekent ook kennismaken met allerlei volkomen nieuwe verkeerssituaties op de drukste momenten van de dag. Voor sommige kinderen betekent het zelfs voor het eerst zelfstandig fietsen. En dat met het hoofd vol andere nieuwe en spannende indrukken. De oudere jeugd zit soms volkomen onvoorbereid al in die nieuwe situatie.
De doelgroep kenmerkt zich ook door een neiging tot nonchalance en bravoure die zelfs zeer ervaren fietsers zich niet kunnen veroorloven. Dit gedrag heeft onder andere te maken met voor deze leeftijd typerende gevoelens van onkwetsbaarheid. Het heeft dan ook geen zin deze groep te dreigen met de verschrikkelijke dingen die je in het verkeer kunnen overkomen, ‘dat overkomt mij namelijk niet’. Om te zorgen dat hen dat inderdaad ‘niet overkomt’ willen we ze wel wat tips geven. We hebben gekozen voor een invalshoek die een beroep doet op hun slimheid en niet op angst. Bovendien moet fietsen ook leuk blijven.
Dit lesmateriaal wil een aantal elementaire houding- en gedragstips aanreiken. Duidelijkheid, zichtbaarheid en waakzaamheid zijn sleutelbegrippen. Ze worden in de film behandeld aan de hand van een aantal herkenbare verkeerssituaties. Uitgangspunt is dat ook de verkeersregels behandeld worden of zijn.
In lessuggestie l staat een inhoudsbeschrijving van de film. Daar worden ook de aandachtspunten behandeld. De film is uitdrukkelijk bedoeld als inleiding op een klassengesprek. In dat gesprek kunnen eigen ervaringen en inzichten aan de orde komen. De lessuggesties en opdrachten helpen u zo’n gesprek op gang te brengen. De eerste les waarin de film getoond en n.a.v. vragen besproken wordt, neemt één lesuur in beslag. De wat algemenere opdrachten kunnen vervolgens thuis of op school, eventueel in groepjes, gemaakt en besproken worden. Deze opdrachten vragen de leerling om zelf na te denken over houding en gedrag in het verkeer. De overige lessuggesties gaan over andere aspecten van het fietsen en kunnen ingepast worden in verschillende lessen. Ze kunnen verlevendigd worden door de aanwezigheid van diverse experts zoals een politieagent, een gemeenteambtenaar, een (leerling of gepensioneerde) fietsenmaker of iemand van de lokale afdeling van de Fietsersbond.
Hoewel het lespakket in eerste instantie gemaakt is voor de leeftijdsgroep van 11 tot 16 jaar, blijkt in de praktijk dat het materiaal ook heel geschikt is om te gebruiken bij bijspijkercursussen aan ouderen en fietslessen aan volwassenen.
Download: Handleiding voor docenten bij de film (pdf)
De DVD kost 10 euro inclusief administratie en verzendkosten en is te bestellen via: [email protected]
