Wat vindt de Fietsersbond van het fietsverbod?
Wim Bot, lobbyist van de Fietsersbond:
‘We zijn er niet gelukkig mee en we zijn het er ook niet mee eens. We hebben er best begrip voor dat het OV in een moeilijke situatie zit. Maar als je kijkt naar hoeveel ruimte de fietsen innemen dan is het niet werkelijk een probleem. Het wordt wel erg groot gemaakt. De NS zei dat er in de periode voor 12 mei veel fietskaartjes werden verkocht. Er waren met name in de weekenden veel mensen die lange recreatieve stukken wilden fietsen en hun fiets meenamen in de trein.’
‘In dezelfde weekend dat de treinen naar Zandvoort vol zaten, waren er ook veel mensen die hun fiets mee wilden nemen in de trein. Dan is er plek voor 4 fietsen en dan staan er 10 op het perron. Normaal knijpt een conducteur een oogje toe. Maar nu kon dat niet en dat leidde tot vervelende discussies midden in de lockdown. Dat was toen de reden om het te verbieden. Ook omdat het advies was alleen noodzakelijke reizen te maken’
Waarom is het zo belangrijk dat de fiets toch mee kan in de trein?
‘Er zijn mensen die voor noodzakelijke treinreizen ook hun fiets moeten meenemen. Denk aan mantelzorgers die vanaf een station nog 15 of 20 km moeten fietsen. Dat zijn geen afstanden die je aangenaam op een OV-fiets kunt afleggen. Dat zegt NS zelf ook. Daar is de OV-fiets niet voor bedoeld.’
Kan het ook veilig, de fiets mee in de trein?
‘Er is zeker ruimte binnen de bestaande capaciteit. Reizigersorganisatie Rover zegt ook: we zouden het verbod prima op kunnen heffen want de 40 procent bezetting wordt helemaal niet gehaald. En Josse de Voogd (zie onderaan het artikel, red.), die als burger bij Kamerleden heeft gelobbyd, stelde voor om alleen fietsen in Sprinters toe te laten. Een goed voorstel, maar NS wil dat niet omdat het qua communicatie niet duidelijk zou zijn. Maar die onduidelijkheid is er nu ook al. Bij Arriva in Friesland kan de fiets wel mee in de trein, de provincie had daarom gevraagd. En in de metro in Amsterdam en Rotterdam kan de fiets ook gewoon mee.’
‘Het vreemde is dat – voor zover ik weet – alleen in Nederland een fietsverbod in de trein geldt. In België is het nu zelfs gratis. Als je de trein neemt vanuit Berlijn naar Amsterdam, dan mag je gewoon je fiets meenemen. Alleen bij het laatste station voor de grens – Bad Bentheim – moet je met fiets uitstappen. Dat is toch vreemd.’
En voor de zomervakantie? Moet dan de fiets meekunnen in de trein?
‘Jazeker, dat vind ik wel. Vooral voor de grote groep zonder auto en/of rijbewijs. Die groep laat de NS en de overheid nu gewoon aan zijn lot over. Meer mensen gaan in eigen land op vakantie. Voor veel mensen is in het vakantieseizoen de fiets dan ook echt noodzakelijk.’
‘Vakantievluchten zijn nu ineens mogelijk. De luchtvaartsector krijgt dat bij de regering gewoon voor elkaar. Maar de fiets in de trein zou een te groot risico zijn. Dat maakt de hele situatie heel ongelijk. Maar de mensen zonder auto – de trouwste klanten van de NS – die afhankelijk zijn van de trein, kunnen hierdoor niet in eigen land op fietsvakantie. Voor die groep duurt de lockdown eigenlijk nog voort. Elke dag krijgen wij er mailtjes over. Wij doen er echt alles aan om deze groep te helpen. Het is een belangrijk onderwerp en wij komen op voor de fietsende treinreiziger.’
Fiets mee in de trein? Help mee!
De Fietsersbond lobbyt in Den Haag en Brussel voor meer mogelijkheden om de fiets mee te kunnen nemen in de trein.
Ja, ik help mee en word lidEn andere creatieve oplossingen, zoals een reserveringssysteem voor fietsen?
‘Daar wordt niet aan gedacht bij de NS. In de IC naar Brussel is er wel zo’n reserveringssysteem voor de fiets. Maar ik denk dat NS niet in staat is om zoiets snel op de rails te zetten voor alle treinen. Je krijgt ook snel gedoe met mensen die niet op komen dagen of hun trein missen. Ik hoor ook vaak de suggestie om een fietswagon in te zetten, zoals die er vroeger was in de trein naar Maastricht. Dat zou heel mooi zijn. We hebben de NS dat vaak gevraagd, maar ze verzekeren ons dat dat technisch onmogelijk is met de huidige locomotieven en de lengte van de treinen en de perrons.’
Zou de NS niet het liefste van de fiets in de trein af willen?
‘Bij een deel van het personeel speelt dat zeker een rol. Onder het treinpersoneel zijn reizigers met een fiets niet erg populair. Zij vinden het teveel gedoe. Maar ik heb de beleidsmakers bij de NS nooit kunnen betrappen op het voornemen om de fiets voorgoed te weren. Het staat ook gewoon in de concessie dat de fiets mee moet kunnen in de trein. De NS kan er niet zomaar permanent mee stoppen. De bepaling in de concessie is nu tijdelijk opgeschort.’
De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen over de fiets in de trein. Wat verwacht je daarvan?
‘De staatssecretaris moet nu met voorstellen komen. Onze lobby gecombineerd met de doortastendheid van burgers als Josse de Voogd heeft zeker effect gehad. Die motie is er mede gekomen naar aanleiding van verhalen als die van Josse. De staatssecretaris moet er nu wel iets mee. Hoe gaat zoiets? De staatssecretaris moet terugrapporteren en melden welke conclusie er uit de motie getrokken moet worden. Ik denk dat staatssecretaris Van Veldhoven het wel serieus zal nemen. Ze had de motie ook kunt ontraden als ze dacht dat het onmogelijk zou zijn.’
'Het kabinet heeft zich in laten pakken'
Josse de Voogd (onderzoeker en publicist) is zonder auto opgegroeid en leeft ook met zijn eigen gezin prima zonder auto. Tenminste, tot 12 mei. Toen kondigde de NS een fietsverbod af en meldde dat OV-fiets een prima alternatief vormt. Maar voor bijvoorbeeld een gezin met jonge kinderen is een OV-fiets niet echt een oplossing.
‘Als we met het gezin op pad gaan met de trein nemen we altijd de fiets mee’, zegt De Voogd. ‘Of het nou een uitje is, familiebezoek of voor (mantel)zorg: met de combinatie fiets en trein kun je overal komen. Mijn dochter zit achterop en mijn zoon voorop, op een zadeltje op de stang. Hij is autistisch en de fiets is zijn cocon. Op een druk station kan hij overprikkeld raken. Die fiets is zijn veilige plek.’ Maar die fiets mag niet meer mee in de trein. En de bus of een huurfiets is vaak geen oplossing. ‘Die zijn er vaak simpelweg niet, of de haltes of fietsverhuurders zijn te ver weg.’
Via twitter vroeg De Voogd NS of er een oplossing gezocht kon worden. ‘Ik begreep heel goed dat ze iets wilden reguleren.’ De Voogd somt allerlei mogelijkheden op: dat je alleen met een officiële (dokters)verklaring de fiets mee mag nemen, of dat je een plek moet reserveren. Of dat alleen in de Sprinter een fiets mee mag. ‘Sprinters hebben heel veel deuren, dus dan is het veel gemakkelijker om afstand te houden. En je kunt nog steeds de meeste plekken in Nederland bereiken.’
De NS gaf niet thuis en de reacties die hij van NS-medewerkers kreeg via twitter en op een reizigersforum noemt hij ‘vrij lomp’. ‘Ik heb het idee dat het meenemen van de fiets door NS wordt gezien als een luxeproduct. Ook hoe het werd meegedeeld zegt veel. De fiets is geen noodzakelijke reis was de boodschap. De NS zei niet: we hebben gewikt en gewogen, maar het is tijdelijk helaas niet mogelijk. Er klonk weinig begrip in door voor de reiziger. Ik heb de indruk dat de NS geen zin heeft in fietsen. De coronacrisis lijkt een mooi alibi om de fiets er tijdelijk uit te werken.’
Je denkt dat het onwil is?
‘Ja, daarom ben ik er fel in. Vakantievluchten zijn alweer mogelijk. Maar de NS weet nu al dat het tot september niet mogelijk is om fietsen mee te nemen. Ik denk dat een deel van het personeel liever geen fietsen wil in de trein, de NS is daarin meegegaan en het kabinet heeft zich in laten pakken.’
De Voogd heeft zich tot de Kamerleden gewend met zijn klachten en zorgen. En die nam een motie aan over de fiets in de trein. Nu is het afwachten of de regels versoepeld worden en De Voogd weer met zijn gezin met fiets en trein op pad kan.
Categorieën
