‘Nederlandse fietsers zijn bovenmenselijk’

Hersenonderzoekster Xing Chen uit Singapore kon prima fietsen toen ze voor haar werk in Amsterdam neerstreek. Ook in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten waar ze gewoond had, stapte ze gewoon op de fiets. Dat ging prima. Maar Amsterdam was toch net even wat anders.
Vol verwondering keek ze naar de verrichtingen van de Nederlandse fietsers. ‘Het was ongelooflijk. Ik dacht dat Nederlanders bovenmenselijk waren. Ze lijken geen angst te hebben voor de auto’s, vrachtwagens en bussen waarmee ze de weg moeten delen. Ze gaan er maar van uit dat alles goed komt. Ze fietsen ontspannen en vol zelfvertrouwen rond.’

Ze wilde zich niet laten kennen en zeker ook niet onderdoen voor haar Nederlandse vrienden die onbekommerd door de stad navigeren. Vol goede moed stortte Xing zich in het drukke Amsterdamse verkeer. ‘Ik was bang’, schrijft ze in haar boek Learn to cycle in Amsterdam. ‘Bang om een ongeluk te veroorzaken, bang om in een ongeluk verzeild te raken of om over te komen als een onwetende fietser.’

Haar eerste oplossing was om maar zo hard mogelijk mee te rijden met de assertieve Amsterdamse fietsers. ‘Al mijn Nederlandse vrienden fietsen heel snel. Ik ben nogal competitief ingesteld, dus ik wilde mee. Maar ik heb mijn verwachtingen die ik mezelf oplegde, bijgesteld.’
Ze kwam tot de slotsom dat je je in Amsterdam ook prima kunt redden als je niet hard wilt fietsen. Haar advies: ‘Observeer het verkeer, laat je niet ontmoedigen, blijf oefenen en neem de tijd.’

Met haar boekje wil Xing nieuwkomers uitleggen hoe dat Nederlandse gefiets werkt, wat de regels zijn en – misschien nog wel belangrijker – wat de ongeschreven regels zijn. Wat doe je bijvoorbeeld als een spookfietser je tegemoet komt? In het begin had ze er veel stress van, maar ze merkte dat het eigenlijk altijd wel goed gaat. Beide partijen schikken doorgaans soepel in.
En wat te doen met zebrapaden? Overal op de wereld is het de bedoeling dat je stopt voor een zebrapad. Hier lijken voetgangers te begrijpen dat het niet fijn is voor fietsers te moeten stoppen als je net lekker vaart hebt gemaakt. En abrupt remmen zou tot een botsing kunnen leiden met achteropkomende fietsers. In Amsterdam wachten voetgangers daarom geduldig tot fietsers gepasseerd zijn en maken dan pas gebruik van hun wettelijke recht op een veilige oversteek.

En dan zijn er nog de speciale fietstechnieken. Nederlanders zijn volgens Xing meesters in hugging the curb. Dat is een bochtentechniek die zij maar niet goed onder de knie krijgt. Nederlanders zeilen op hoge snelheid door de bocht. En het bijzondere is: ze gaan daarbij rakelings langs de stoeprand (the curb). ‘Ik ben bang dat ik een met een pedaal de stoeprand raak en val. Mijn Nederlandse vrienden maken zich hier nooit zorgen over.’
Een andere fietstechniek waar ze met verwondering naar blijft kijken is het oversteekgedrag van Amsterdamse fietsers. Beide richtingen hoeven niet vrij te zijn om aan de oversteek te beginnen. Zodra er niks van links komt, beginnen fietsers alvast. Halverwege zien ze wel of ook de andere weghelft vrij is. ‘Heel dapper vind ik het. In het begin dacht ik dat die fietsers gek waren.’ Xing durft het na vier jaar nog steeds niet aan.

Amsterdamse fietsers zijn natuurlijk ook notoire roodrijders. Moet je die gewoonte als inburgerende fietser maar gewoon overnemen? ‘Het is een grijs gebied. In het begin was ik te bang om door rood te rijden. Maar je doet ervaring op.’

Dan nog iets: de taxichauffeurs. ‘Zij zijn het ergst. Ik heb de indruk dat ze zelf nooit fietsen.’ Ook scooters kunnen quite scary zijn. Ten slotte heeft ze nog een ervaring opgedaan waar helaas bijna iedere fietser in Nederland bekend mee is. Haar fiets waarmee ze op de cover van haar boek staat, is gestolen. De inburgering tot Amsterdamse fietser lijkt daarmee wel voltooid.